٧\١٢\٢٠١١
ئایا بە
خەزانی خەڵک بە خەبەر نایەن،
تا وەرزی
بەهارتان بە پاییز نەبێ...
شوان عوسمان
لە سەردەمێکدا کە شەڕی ساردو عەقلیەتی چەکداری وپلانی شەڕانگێزی
وهۆشمەندی پاوانخوازی دەسەڵات لە سەر نەخشەی جوگرافیای سیاسی ئەمڕۆکە،
رواڵەت ومۆرکێکیان نەماوەو گلۆرەی ئەو چەمکە رووزەردانە بەرەو لێژی
وهەلدێری مێژوویەکی هەزاربەهەزاری رەش دەچێت ودەبنە رابردوویەکی تاریک،
تازە بەتازە لە (هەرێمی کوردستان) ولە چەند بەشێکی دەڤەری (بادینان)مان،
گوێبیستی ئەو بەندو بالۆرانە دەبینەوە کە دەیانەوێت بە شەڕو چەک
وعەقلیەتی کۆنەخوازیەوە هاوسەنگی ئاراستەکانی بیر کردنەوەو خواست
وئیرادەکان بە هێزو ئیرادەی نەخوازراوەوە لاسەنگ بکەن ودەنگی هاودژ
وەکو جاران لە گۆڕەپانی پاوانکراودا نەفی بکەنەوە...
هەروەها بە هەمان هەناسەی (خۆکوژی)ی رابردوو، رێگە لە ئایدۆلۆژیاو
بەرنامەی بەرانبەر بگرن وبەهێز بەرەنگاری کارو ئاکاری ئازادی وتووێژی
سیاسی ببنەوە، ئەوە کۆلەواری ونەخوێندەواری ئەو سیاسەتمەدارانەیە کە لە
بارو فاکتەرو دۆخە گۆڕاوەکاندا خوێندنەوەیەکی بابەتی ومەنتیقیان بۆ ئەو
چەمک ودەستەواژە گۆڕاوانە نیە هەر بە هەمان (زەینی کۆرەوە)، مامەلە
لەگەل دەوروبەریان دەکەن، هەست نەکردن بە ترسناکی ئەو باهۆزەی کە تەڕو
وشکی زەمەنی دیکتاتۆریەکان لەگەل خۆی دەبات، خۆیلەخۆی غەزەبێکە لە
خۆیان دەگرن، قسەیەک هەیە " خوا غەزەبی لە مێروولە گرت باڵی بۆ دروست
بوو "، ئەدی ئەنگۆ باڵ لە کێندەر پەیدا دەکەن ئەگەر گەل غەزەبتان لێ
بگرێت...
لە رۆژگارێکدا لە بەرامبەر ئیرادەی ئاشتیخوازانەی گەل وزمانی نەرمی
ئاخاوتنی کۆمەڵگا تازە بەرهەم هاتووەکان، هیچ دەسەڵاتێکی دیکتاتۆری
تەمەن ٤٠ ساڵی ناتوانێت بە دوعاو پینەوپەڕۆی چاکسازی وپاکسازی خۆیان
رابگرن ووەکو پەیکەری لم لە ناو کۆشکە وەهمیەکانیان هەرەس دێنن
ولەناودەچن وبەبا دەبن، ئەوەتا ئەزموونی (سەدام وبەعس)، زێن عابدین لە
جەزائیر)،(موبارەک لە میسر)،(قەزافی لە لیبیا)،(ئەسەدیش بەڕێوەیە لە
سوریا)، هەموو ئەو ئەزموونانە، شتێک نین بە رێکەوت هاتبنە ئاراوەو
پێمان دەلێن " هەمووشتێک لە باریکی دەپسێت تەنیا زۆرداری لە ئەستووری
"....
هەروەها هەموو ئەو ئەزموونانە لە یەک وانەدا خۆیان دووپات دەکەنەوەو بە
هەموو ئەو رژێم وسیستەمە تۆتالیتارو دیکتاتۆرو پاوانخوازانەی دەسەڵات
دەلێن، سەردەمی دوێنێتان گوزەشت وئیتر بیر لەوە مەکەنەوە جارێکی دیکە
مێژوو بە هەمان ریتم وهزری سواوی کۆن خۆی دووبارە بکاتەوەو بوارێک
بمێنێت تێیدا یەک پارت ویەک عەقلیەت ویەک خێل حوکمی کۆمەڵگامان بکات...
کەوابوو ئەوەی لەو وانانەی دوێنێکەی مەغرووری ئەو دیکتاتۆرانە ئەزموونی
وەرنەگرتبێت چ چارەنووسێکی ریسوایی چاوەڕێی دەکات، گۆڕانکاریەکان گەلێک
تیژڕەون بارتەقای هێزو گوڕی خاوی ئێمەدا نین تیژرەو ترن لێمان، لە
کاتێکدا ئێمە مەودای چاوەڕێ کردن وبیر کردنەوەیەکی زۆرمان نیە، نەوەک
بەجێ بمێنین ولەبیر بکرێین، چۆن دەکرێت لە سەر هەمان سفرەی نانی
پاشگەردانی دوێنیکە بە هەمان عەقلیەت، ئەمڕۆکە بەڕێ بکەین، ئەوەی دەرس
لەو وانانە وەرنەگرێت کە لە دەوروبەری روو دەدات، ناتوانێت جێگەیەک بۆ
خۆی بکاتەوە لەو واقیعەداو دەبێتە فاکتەرێکی تەمەن وبەژن کورت وسێبەر
قورس وتەیرێکی ناماقوڵ وبەدەردی هەموو ئەو پەیکەرە لماویانە دەچێت کە
ئێستا تۆزیشیان لە بەرامبەر ئیرادەی گەل نەماوە...
دیارە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست کە لانەی سەرەکی دیکتاتۆری ومەڵبەندی قەیرانە
سیاسی وکۆمەڵایەتیەکانە، سەرجەم ئەزموونە دیموکراتیەکان وئەرک
ومافەکانی مرۆڤ لە حالەتی بنبەست بوون دابوون، رووبەرووی وەرزێکی
پاییزی سەرتاسەری بوونەتەوە کە رۆژبەرۆژ ئەو بای خەزانە بەردەوامەو
مێژووی نابووتی سەرکردە کەللەرەقەکان دەوەرێنێ، بە هاتنە پێشەوەی
بەهاری (عەرەبی)یش، هەر بە تەنیا دەرکە بۆ بەهاری ئازادی ئەو گەلانە
نابێتەوە، بەلکو لە هەموو ماڵێک بۆنی بەهار بڵاوە دەبێتەوە وئەوەی
پێشوازی لە بەهاریش نەکات پاییز چاوەڕێی دەکات...
کوردستانیش لە ناو ئەو هەموو گۆڕانکاریانە لە رووی چۆنایەتی وچەندایەتی
رژێم وسیستەمی دەسەڵات بەدەرو شازو جیاواز نیە، کەوابوو تاکەی ئەو
سەرکردانەمان کە دەستیان لە ئەسکوردی دەسەڵات نابێتەوە، خۆیان لەگەل
سەردەمی ئەمڕۆکە ناگونجێنن ئەگەر ناتانەویت خۆتان لە بەرامبەر شنەبای
ئەو گوڵە گەشاوانەی ئەمڕۆکە کە بۆنی بەهار دەردەدەن ساز بدەن ورابێنن،
بێگومان باهۆزێکی پاییزی تووڕەش هەیە لە بەردەمیدا خۆتان پێ راناگیرێت،
بێ سێودوو رەشابای رقی گەل بە ئاسانی وا دانامرکێت بە شێوەیەکی
نەخوازراوی ئارەزووتان دەتانگۆڕێت، ئەمڕۆکە کەی وادەی هەڕەشەو زمانی
توندو زبر ماوە کێ باکی بەو زمانانەوە ماوە کێ دەترسێت؟؟ کەوابوو بۆ
واز لەو هۆشمەندیە ناهێن کە تەمەنی دەسەڵاتتان کورتر دەکاتەوە...
هەر شتێکی خراپ لە دەڤەری بادیانان روو بدات بێگومان بە باشی بە سەر (پدک)
ناشکێتەوە، چونکە لە لایەک ئەوان لەو دەڤەرەدا تا ئێستا خۆیان بە ژمارە
یەکی هێزی سیاسی ئەو ناوچە دەزانن، هەروەها دەسەڵاتی رەسمیش لە دەست
خۆیانە، هاوکات (سەرۆکی هەرێم) لە خۆیانەو سەرۆکی (پارتی)یە، کەوابوو (پدک)
بە هیچ شێوەیەک ناتوانێت خۆی لە ناو ئەو مەسەلانە بدزێتەوە کە لە بن
باڵ وبەرچاوی ئەوە روو دەدەن...
هاتنە پێشەوەی ئەو شەڕو گێچەلانەی هەر لایەنێک بە سەر لاکەی دیکە فڕێی
دەدات، روداوێکی ساڵانی هەشتاکانی شەری ناوەخۆ نیە کە لە خۆشناوەتی
روویدا بێت، لە چوارچێوەیەکی تەسک وکورتبیندا بسوڕێتەوە، هۆشمەندیەکانی
ئێستا لە دووربینی ئێوە زیاتر دەڕۆن، ئەمڕۆکە زەمانی (ئینتەرنێت)
و(فێسبوکە) لە چرکەیەکدا تازەترین هەواڵ لە بەستەلەکی باکووری دونیا
دەگاتە بەستەلەکی باشووری دونیا، جا دەکرێت هەرکەسە راستیەکان بە
گوێرەی هەوەس وسەلیەقەی خۆی دارێژێت، نە هەویر هەویری جارانەو نە ئاویش
بە ئارەزووی کەس هەویر تەڕ دەکاتەوە، زەمانی ئەوە نەماوە راستیەکان
دیزەبەدەرخۆنە ببن...
ئەو بەزمە تەنیا شەڕێکی هەنووکەیی نیە لە نێوان (پدک) و(یەکگرتوو)، لە
سەر بەدەستهێنانی دەنگی زیاترو مسۆگەر کردنی دەسەڵاتی حزبی خۆیان،
بەڵکو ئەوە سیناریۆیەکی هەڕەشەدارە بۆ سەر ئازادی گەلەکی، نەک هەر بە
تەنیا ئازادی(یەکگرتوو)، بەڵکو هەموو تاکێک، ئەوەی لە ماڵی خۆی بە
ئارامی دادەنیشێت وخەریکی ژیان وگوزەران دەبێت وهیچ ترسێک ناوەوەی
نەگرتۆتەوە، بەو رووداوە راچەنێت ودەکەوێتە رامان ودامانێک کە پێویستە
بیرێک لە چارەنووسی ئازادی ودوارۆژی خۆی بکاتەوە...
کەوابوو ئەو هێزەی هەول دەدات پەنجەرەیەک بە سەر دەنگی ئازادی گرووپێک
دابخات، هەموو دەروازەکان بە رووی ئازادی خەڵک وتاک گاڵ دەدات،
کاتوساتی تەقینەوەی نێوان (پدک) و(یەکگرتوو) بە هیچ شێوەیەک لە
بەرژەوەندی سیاسی (پدک) نەبوو، ئەو لە بڕی ئەوەی نەیاری سیاسی خۆی
پەرتتر بکات ولە بەردەمی خۆی پەرتەوازەیان بکات، کەچی بەو رووداوە
هەموو نەیارەکان ناچارن بیرێک لە خۆیان بکەنەوەو لەیەکتر نزیک ببنەوە،
چونکە ئەگەر وانەکەن ئیتر قووت دەدرێن، بەمە (یەکێتی) دەبێت بەر لە (گۆڕان)
بیر بکاتەوەو خۆی لەو نزیک بکاتەوە،(گۆڕان)یش دەبێت لەمەودوا بیرێک لە
چارەنووسی ئازادی خۆی بکاتەوە، هەروەها (ئۆپۆزیسیۆنە) ئیسلامیەکانیش
بیرێک لە حالی خۆیان وپاشەڕۆژی خۆیان دەکەنەوە، جا کەوابوو لەو
نەقلەیەش باوەڕ ناکەم (پدک) سەرکەوتوو بێت...
تەسک کردنەوەی مەوداکانی ئازادی ورێگەدان بە ئاشووب وئاژاوەو نائاسایی
کردنی ژیان وگوزەران هەرگیز لە بەرژەوەندی دەسەڵاتدا نیە، بە تایبەتی
هەردوو هێزی سەرەکی کە ناوەندێتی بەرێوبردنی بریارو بەرنامەی ئەو
هەرێمەیەن لە دەست دایە، هەر گۆرانکاڕیەکی خراپ وباش لە هەرێم ودەڤەری
بندەستی ئەوان، راستەوخۆو ناراستەوخۆ کاریگەری خۆیان دەبێت، ئەگەر
ئەوان دەلێن رێگە گرتن لە هەندێک رووداو لە دەرەوەی ئیرادەی دەسەڵاتی
ئێمەدایە، باوەڕ ناکەم کەسێک هەبێت کە لەو هەرێمە بگوزەرێنێت " بەو
دوعایە بلێت ئامین " ، لەبەر ئەوەی لە لای هەموو کەسێک روونە هەردوولای
دەسەڵات (ینک)و(پدک) لە ئەزموونی رابردوویاندا پێچەوانەی ئەمەیان
سەلماندووە، ئەوەتا لە خۆپیشندانەکانی لە چەند مانگێک لە (بەردەرکەی
سەرای) (سڵێمانی) روویدا نموونەیەکی زیندووە کە ئەگەر دەسەڵات ئەوەی
بیەوێت بیکات دەتوانێت بیکات، کەوابوو هەردوولا ئەگەر بیانەوێت شتێک
روو نەدات، لە ئیرادەو توانایاندا هەیە رێگ لە هەموو قەدەرو شیان
وگومانێک بگرن، بەڵام ئەگەر ئەوان لە پەنای هەڵوێستێک رووداوێک
حزووریان هەبێت ئەوا بێ سێودوو دەگاتە ئامانج خۆشی بێت یان ترشی، ئەوە
واقیعی (هەرێمی کوردستانە)، هەمووشمان ئەوە باش دەزانین چ لە ناوەوەی
هەرێم وچ لە دەرەوەی هەرێمدا بێت...
نازانم، لە کاتێکدا دەنگی ئازادی پەیکەرە دیکتاتۆریەکان دەروخێنێت، تۆ
دەتەوێت بواری ئازادی تەسک بکەیتەوە ئەوە چەند خۆ گونجاندنە لەگەل
گۆڕانکاریەکانی ئەمڕۆکە، هاوکات لەبەرئەوەی خەڵک گلەیی ورەخنەی زۆری لە
سەرجەم بوارە خزمەگوزاریە تەندروستی و وبیمەو زامنە کۆمەڵایەتیەکان
وگوزەران ونەبوونی کارو گرانی بازاڕو لاوازی یاسای هاتووچۆو
پاشاگەردانی ئیداری وزۆر کەموکوڕی دیکەش کە هەن، هەموویان ناساقمگیر
بوونێکی سەرتاسەریان لەو هەرێمە هێناوەتە کایەوە، کەوابوو ئەمڕۆکە
زیاتر لە دوێنێ، ئارامی وئاسایش زیاتر لە بەرژەوەندی مانەوەو بەردەوام
بوونی دەسەڵاتە لە سەر حوکم نەک ناساقامگیری ونائارامی ونەبوونی
ئاساییش...
ئەو نائارامیەی ئەم دواییەی بادینان هەرگیز لە بەرژەوەندی (پارتی)دا
نەبوو وناشتوانیت هیچ پاساوێکی بەجێ بداتە دەست، تا خەڵک باوەڕ بەوە
بهێنن ئەوەی ئەو دەلێت راستەو ئەوەی لایەنی بەرامبەریش ناراست دەکات،
رێگە نەدان بە تێکدان وسوتانی دوکان وباڕو شوێنە گشتیەکان وپاراستنی
ماڵ وسامانی وشوێنی گوزەرانی خەڵک وێران کردنی بارەگاو مۆلگە حزبیەکانی
هێزە سیاسیەکانی کوردستان، ئەرک وبەرپرسیاری سەرەکی لە ئەستۆی پارتی
ودەسەڵاتی ئەوێیە،پارتی لەو رووداوەی ئەم دواییە دووجار تاوانبارە بە
پێشێل کردنی ئەرک ومافی ئازادیەکانی کوردستان ، وەکو دەزگایەکی
دەسەڵاتدار، ئنجا وەکو هێزێکی سیاسی کە (بادینان) بە تاپۆی قەڵمڕەوی
خۆی دەزانێت ودەناسێنێت...
٦\١٢\٢٠١١
- هۆلەندە
ماڵپهڕی
شوان عوسمان
|