په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٦\١\٢٠١٢

ته‌وه‌ری ''ئایه‌ په‌رله‌مانی کوردستان سه‌رسه‌خت و لامله‌ یان کارتۆنییه‌ یان ئاسایی و له‌باره‌؟''.

 

به‌هار نه‌سره‌دین:
په‌رله‌مانی کوردستان لە کۆمەڵێک ئەندامی حیزبی‌ ده‌سه‌ڵاتدار پێکهاتووه‌ کە خەڵکانێکی مشەخۆر و بێ کەڵک و هیچکارەن.

سازدانی: ئه‌مڕۆ

پەرلەمانی کوردستان نوێنەری خه‌ڵکی کوردستان نییه‌!


پەرلەمانی کوردستان کە گوایە نوێنەرانی خەڵکی کوردستانن و هێز و توانا و دەسەڵاتی خۆیان لە خەڵکەوە وەرگرتوە و دەبێ هەموو کار و کۆششیان بۆ جێبه‌جێکردنی ئیرادە و داخوازییەکانی ئەوان بێ و بۆ لەناوبردنی کێشە و گرفتەکانیان تێبکۆشن، بە پێچەوانەوە، ئەوەی روون و ئاشکرایه‌ کە لە کردار و کردەوەدا، ئەو جێگا و پایه‌یه‌ کە خەڵک بەوانی سپاردوە و دەبێ خزمەتکاری خەلک بن، بە کاری دێنن و هێناویانە بۆ سەپاندنی بەرژەوەند و دەسەڵاتی خۆیان و حیزبەکانیان بە سەر خەڵکدا. په‌رله‌مانتاران بە پێی بەرژەوند و قازانجی خۆێان سەرانی حیزبەکانیان چارەنووسی خەڵکی کوردستان دیاری دەکەن. پەرلەمانی کوردستان لە رۆژی دامەزراندنی تا رۆژی ئەمڕۆ هیچ هەنگاوێکی نەناوە بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان و خواستەکانی کۆمەڵگای کوردستان. نەک هیچ گرفت و کێشەیه‌کیان چارەسەر نەکردوە، بەڵکو زۆر ئاڵۆزتر و قووڵتریان کردوە. بە دانانی کۆمەڵیک یاسای بەرتەسککردنەوە و سەندنەوەی ئازادی لە خەڵک و بە تایبەتی لە ژنان، دەردەکەوێ کە پەرلەمانی کوردستان بە کردەوە دژ بە بەرژەوەندییه‌کانی جەماوەر کار دەکا. هەروەها سەلماندویانە کە نەک پارێزەر و دابینکەر و نوێنەری هه‌موو چینەکانی کۆمەڵگا نین، بەڵکو تەنها نوێنەر و خزمەتکاری حیزبەکانی خۆیانن و بەرژەوەندیی چینی دەسەڵاتدار و سەرمایەدارانن، نەک چینی بەرهەمهێنه‌ران و زەحکمەتکێشان و بەشمەینەتانی کوردستان.


کاتێک پەرلەمان لە کرداردا نوێنەری جەماور نەبێ و کار و ئەرکەکانی بەرانبەر بە کۆمەڵگا بەرپرسانە نەبێ، ئیتر هیچ حەسابێک بۆ میلەت ناکا و بۆ به‌ده‌ستهێنانی دەنگ، پشت بە بڕیار و جێ و شوێنی سەرۆک خێڵ و هۆز و عەشیرەکان دەبەستن کە ئەوان بە زەبری ئیمکاناتی ماڵی و سەرمایه‌کانیان، دەنگی جەماوەری خۆیان بە گەشتی و بە تایبەتی ژنانی ئەو خێڵ و هۆزانەیان بۆ دەستبەر بکەن. لە سیستەمی دینی و خێڵەکی و عەشایەرییدا ژنان مڵک و ملکەچ و گوێڕایه‌ڵی پیاوانن و بە پێی خواستی ئەوان دەنگ دەدەن. بۆ ئەم مەبەستە، پارە و سامانێکی زۆر کە لە بنچینه‌دا موڵکی میله‌تە و دەبێ بۆ ئاوەدانکردنەوە و خزمەتگوزاریی و گەشەپێدانی هەمەلایه‌نەی کۆمەڵگا و بەرزکردنەوەی ئاستی هزریی و زانستیی و هۆشیاریی کۆمەڵگا بە کاربهێنرێ، لە نێوان خۆێاندا دابەشی دەکەن و بەشێکیشی دەبەخشن بە خاوەن عەشیرەت و هۆز و خێڵەکان. بەم شێوەیە دەنگی خەڵک و سامانی وڵات بە ناوی دێموکراسی و نوێنەرایەتیی میلەت دەکەوێتە خزمەت و بەرژەوەندیی په‌رله‌مانتاران و سەرۆک حیزبەکانیان.


بۆ داپۆشتن و شاردنەوەی ئەم راستییانە لە خەڵک و لە هەمان کاتدا بۆ پاراستنی خۆیان لە لێ پرسینەوە و خۆ دزینەوە لە ئەرکەکانیان، فێڵ لە میلەت دەکەن و بۆ بێدەنگ کردنیان، یاساکانی وڵات لە سەر بنچینه‌ی یاسا دینیەکان دادەرێژن کە ئامادە و پێچراوەیە و چونکە ئاسمانین، کوفرە کەس دژایه‌تیان بکا. بنەمای یاسا دینیەکانیش ئەوەیه‌ کە هه‌موو خەڵکی کۆیلەی ئاسمان و فەرمانە ئاسمانییه‌کان. بەم فڕوفێلە بە ئاسانیی خەڵک سەرکوت و دەمکوت دەکەن.


ژنان کە نیوەی کۆمەڵگان و لە زۆر وتار و راگەێاندندا دەڵین کە رێژەی ژنان زۆرترە لە پیاوان، بەڵام بە حوکمی پابه‌نده‌ دینی و یاسا ئاسمانییه‌کان، کۆیلەن و خاوەن هیچ پلە و ماف و دەسەڵاتێک نین. بە پێی یاسا دینییه‌کان، پیاوان بە ئاره‌زووی خۆیان شێوەی ژیان و چارەنووسی ژنان دیاری دەکەن. ئەو پیاوانەی کە بە دەنگی ژنان کە زۆرینەی کۆمەڵگان دەگەن بە دەسەڵات و بە ناو نوێنەری ئەوانن، دەسەڵاتەکەیان راست دژ بە خودی ژنان بەکاردێنن. بە پێی ئاڵووشه‌‌ سێکسییه‌کان و خۆشیی و بەرژەوەندە پیاوسالاریی و سیاسی و مادییه‌کانی خۆیان یاسا دیاری دەکەن و بەسەر ژنان و کۆمەڵگادا دەیسەپێنن. بۆ نموونە، پەسەندکردنی یاسای فرەژنیی کە یاسایەکی بە تەواویی دژه‌ ره‌وشتیی و دژه‌ مرۆییه‌ و بە پێی باڵادەستیی پیاوان چارەنووسی ژنانی تێدا دیار و دەست نیشان دەکا، تەنانەت هیچ پرسێک بە ژنان ناکرێ کە پێکهێنه‌ری نیوەی کۆمەڵگان.


بە هۆی ئەوەی کە په‌رله‌مانی کوردی په‌رله‌مانێکی سەرتاپا گەندەڵە و تەنها لە خزمەت بەرژەوەندیی چینی سەرمایه‌دار و دەوڵەمه‌ندان و سەرۆک خێڵ و ئیسلامییه‌کاندایە، زۆر سروشتییه‌ کە ئەم جۆرە یاسایانە واتا یاسای فرەژنیی پەسەند بکا بۆ وەڵامدانەوە بە ئاڵووشه‌ سێکسییه‌کانی خۆێان. کاتێک کە نان و کار و سامانی میلەت داگیرکراوە و بە بارمتە گیراوە، دیارە تەنها سەرمایەداران و سەرۆکەکان دەتوانن سوود لە ئاوەها یاسایه‌ک ببینن. بە پاڵپشتی دارایی و دەسەڵاتیان دەتوانن ئەو هەموو هاوسەرگیرییه‌ بکەن (ژنە بکڕن). لە بەرانبەردا پیاوانی چینی نەدار و هەژار کە لە خه‌ریکی پەیداکردنی نانی رۆژانەیاندان، ماڵ و منداڵی خۆیانیان پێ به‌ڕێوه‌ ناچێ، بیگومان نەک توانای ئەوەیان نییه‌ کە ژنی دیکە بێنن، بەڵکو بێ ژنەکانیش تەنانەت ناتوانن ژن بێنن. لە هەمان کاتدا بۆ پاساوهێنانەوە بۆ ئەم یاسا ناعادیلانە و دژه‌ مرۆییه‌، ژنە په‌رلەمانتارەکان بێشەرمانە و رەزیلانە پڕوپاگاندەی درۆینە و فریودەرانە لە بابەت سوودە ڕیاکاریەکانی ئەم یاسایانە باس دەکەن بۆ کۆمەڵانی خەڵک و بە تایبەتی ژنان کە قوربانیی ئاره‌زووه‌کانی دەسەڵاتدارانی دیندار و پیاوسالارن. خۆپەرستیی و بەرژەوەندیی که‌سیی پاڵ بە ژنە ئەندام په‌رلەمانەکانەوە دەنێ کە هەمان رۆڵی (موستەشار) و جاشەکان ببینن لە ئەنفالکردنی میلەتی کورد دا بەرانبەر بە هاورەگەزی خۆیان کە ژنانن. شەرمەزارییه‌ بۆ ژنانێک کە هێز و دەسەڵاتی خۆیان دەنوێنن بە سەر ژنانی ستەمکێش و خەڵکی نه‌دار و هەژاردا. ژنانی په‌رله‌مانی کوردستان لە پێناو حه‌ز و ئاره‌زووی پیاوانی کۆنەپەرست و پیاوسالاردا، بۆ پلەیەکی قێزه‌ون و بڕێک داهاتی مادیی، بوونەتە شەریکە تاوان لە دژی ژنان و هەوڵ دەدەن لایەنێک بن لە پەسەندکردنی ئەو یاسا دژه‌ مرۆییه‌ و رازی بن و قبوڵیان بێ کە خۆیان و هاورەگەزەکانیان وەکو مەڕ و ماڵات بفرۆشرێن.


ئەگەر په‌رله‌مانی کوردستان بە راستیی نوێنەری خەڵک بووایه‌ن و سیستەمێکی دادپه‌روه‌ری مرۆیی پەیڕەو کرابا و مرۆڤی کورد لە کوردستاندا ئازاد بووایە، بێگومان پێشنیاری یاسای قێزه‌ونی فرەژنی هەرگیز نەدەخستە بەردەم نوێنەران! ئەگەر کەسێک لە نوێنەران ئەو پێشنیارەی کردبا، بە دڵنیاییەوە هەم کۆمەڵگا و هەم یاسا سزای قورسی بەسەردا دەسەپاند و (حەسانە)ی ئەندام په‌رله‌مانیان لێ وەردەگرتەوە و ئەو کات په‌رله‌مانی کوردستان نەک هەر نەیدەتوانی ئەو یاسایه‌ پەسند بکا، بەڵکو لە لایەن ژنانەوە دەدرانە بەر ته‌ماتە و پێڵاو.


بەندی دووه‌می دستووری عێراق کە دەڵێ: عێراق وڵاتێکی ئیسلامییه‌ و شەریعەتی ئیسلام سەرچاوەی یاسایە. هه‌روا دواتر لە بەندی سێزدەیه‌میدا دەڵێ: هه‌موو هەرێمەکان پابەندن بەم دستوورە و نابێت هیچ بریارێک بدەن کە دژ یان پێجەوانەی دستوور بێت. دژه ‌مرۆییبوونی په‌رله‌مانی عێراقی بە گشتی و کارتۆنییبوونی په‌رله‌مانی کوردستان بەتایبەتی دەسه‌لمێنی. ئەگەر یاسای ئامادەی ئاسمان حاکمە و په‌رله‌مان نەتوانێ و بۆی نەبێ هیچ ئاڵوگۆرێک بەسەر ئەو یاسا ئامادەیانەدا بهینێ، ئیتر کاری پەرلەمان و پەرلەمانتاران دەبێ چی بێ؟! بون و نەبوونیان چی رۆڵێکی هەیه‌ و دەبێ چی گۆرانکارییەک بەسەر بار و دۆخی خەڵکدا بێنن؟ پەیڕەوکردن لە شەریعەت، واته‌ کۆیلایەتیی مرۆڤ بە گشتی و ژنان به‌ تایبه‌تی، بێ مافیی منداڵ، نه‌زانین و خورافە، رق و کینە، دواکەوتویی هەتا هەتایی. ئەم دۆخانه‌ش لەمێژە لە کۆمەڵگای کوردیدا هەیە و سەپێندراوە. بەردەوامبوونیان پێویستی نە بە پەرلەمانە و نە پەرلەمانتار. هەر بۆیە دەڵێم:


پەرلەمانی کوردستان دژی قازانج و بەرژەوەندیی میلەتی کوردە و حکومەتی کوردستان هێزی بەڕێوەبەری ئەو یاسا دژه‌ مرۆیی و نەتەوایەتییه‌ی میلەتی کوردە! ئەمانە نوێنەری کۆمەڵگای کوردستان و میلەتی کورد نین! نابێ لێان قەبوڵ بکرێ چیتر بە ناوی میلەتی کوردەوە خۆێان بناسێنن و بە ناوی کوردەوە وتار بخوێننەوە. میلەتی کورد پێویستی بە سیستەمێکی مرۆیی و سکۆلاره‌ کە کورد و کۆمەڵگای کوردی لە نه‌زانین و خورافە دەربێنێ، سیستەمێک کە تێیدا مافی هه‌موو تاکێکی کۆمەڵگا بە شێوەی یەکسان پارێزراو بێ! تێیدا منداڵان بە پەروەردەی مرۆیی پەروەردە بکرێن! کۆمەڵگایەک کە چیتر سووکایەتی بە ژنان نەکرێ و هه‌واڵی کوشتاری ژنانی تێدا نه‌بیسترێ!

په‌رله‌مانی کوردستان لە کۆمەڵێک ئەندامی حیزبه‌ ده‌سه‌ڵاتداره‌کان پێکهاتووه‌ کە خەڵکانێکی مشەخۆر و بێ کەڵک و هیچکارەن، تەنانەت بریارەکانیشیان بە قسەی ناوەندیکی حیزبێک یان فەرماندەیه‌کی پلە نزمی سەربازیی فەشەل دێنێ.
 

ماڵپه‌ڕی به‌هار نه‌سره‌دین

 

 

 

په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک