په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٣\٢\٢٠١١

بەڵگەنامەی دواکەوتویی ''ئیلیت''ی کوردی.


عەبدوڵا مەحمود   


بەڵگەنامەو مانفێستی ئیلێتی کوردی کە دەمەوێ لێرەدا ئاماژی پێبدەم، بەڵگەنامەی دەستکەوتوو لە ویکیلیکس نییە، بەڵگەنامەو دۆسیەیەک نییە دزەی کردبێتە دەرەوە، پەروەندەیەکی کۆن نییە تا بوترێت ساختەی تیاکراوە، دەستکاری کراوە، یان شێوێندراوە.


ناوەڕۆکی پرۆژە یاسای رێکخستنی وتاری مزگەوتەکان، کە ژمارەیەکی زۆر لە نوسەران و هونەرمەندی هەڵسوڕاونی سیاسی واژۆیان لەسەر کردووە، لەبەردەستی هەموو کەسێکە و هەمووان بەسانایی دەستیان پێیڕادەگات. بەڵگەنامەیەکی ئاشکرای کۆنەپارێزی و دواکەوتووی بەناو ئێلیت" دەسبژێر" ی کوردییە، دیارە باسی من لە ئێلیت باسی نوسەران و هونەرمەندان و چالاکوانە سیاسییەکانی حزبەکان نییە، باسی گوێرایەڵان و موچەخۆرەکان و ڕاسپێردراوەکان نییە، تەنانەت باسی ئەوانە نییە کە بڕوایان بە دینی ئیسلام هەیە یان لایەنگری ڕەوت و لایەنە ئیسلامیەکانن، بەڵکە باسی ئەو خێڵە لەنوسەر و هونەرمەندو سیاسییانەیە، کە شانازی بە سەربەخۆبوون، شانازی بە مۆدێرن بوون، بە لایەنگر و پەیرەوانی مۆدێرنە، پۆست مۆدێرنە، لیبرالیزم و لیبرالیزمی غەربی، دیموکراتی باو، رۆژنامەی ئازاد و ئەهلی ...دەکەن و دەزانن.


زۆرێک لە نوسەرانە کە کەم تا زۆر خاوەنی نوسین و گوتاری عەلمانی و عەقڵانیین، خاوەنی متمانەی لاوان و تازەلاوان و ئۆردوی چاو لە دنیایی سەردەمین، تەنانەت هەندیکیان خوێنیان لای ئیسلامیەکانەوە حەڵاڵکراوە، یان توشی هەڕەشەو چاوسورکردنەوە هاتوون، چۆن ڕێگەیان بەخۆیان داوە بە پێچەوانەی وتارو راونین و گوتاری رابردویانەوە، بچنە پشت پرۆژەیەکی ئاوا دواکەوتوانەو ئیسلامیانە، کە دەڵێ:


- " ئاین رۆڵێکی‌ مه‌زن ده‌گێڕێ‌ له‌ هۆشیارکردنه‌وه‌ی‌ رۆڵه‌کانی‌ کۆمه‌ڵگه‌ و رێنوێنی‌ کردنیان به‌ره‌و رێگه‌ی‌ راست‌و سوودی‌ گشتی‌".
- " کۆمه‌ڵی‌ کورده‌واری‌، بێگومان، زۆر پێویستی‌ به‌ وتاری‌ رۆژانی‌ هه‌ینی‌ هه‌یه‌، چ وه‌ک پێویستییه‌کی‌ رۆحی‌‌و چ وه‌ک پێویستییه‌ک بۆ هۆشیاربوونه‌وه‌ له‌ ژیان".
- " له‌ سێ‌ مزگه‌وتی‌ هه‌ر پارێزگایه‌کی‌ کوردستاندا سێ‌ مه‌لا له‌ مه‌لا زۆر شاره‌زه‌کانی‌ کوردستان سێ‌ وتاری‌ تێروته‌سه‌ل پێشکه‌ش به‌ خه‌ڵکی‌ کوردستان بکه‌ن ‌و راسته‌وخۆش ئه‌و سێ‌ وتاره‌ بگوازرێنه‌وه‌ بۆ مزگه‌وته‌کانی‌ دیکه‌ و بۆ ماڵه‌کان له‌ڕێگه‌ی‌ ته‌له‌فزیۆنی‌ سه‌ته‌لایته‌وه‌".


پرسیار ئەوەیە ئایا گواستنەوەی وتاری مەلاکان بۆ هەموو مزگەوتەکان و هەموو ماڵەکان، بردنی دۆخی مزگەوت نییە بۆ ناو ماڵ بەماڵی خەڵکی کوردستان؟ ئایا یەکێک لە بنەما سەرەکیەکانی عەلمانی بوون جیایی دین لە دەوڵەت و یاساو پەروەردە، ئازادی دینداری و بێدینی نییە؟ ئایا ئێوە ئەگەر لاتان وایە کۆمەڵی کوردەواری زۆر پێویستی بە ئایین هەیە وەک پێویستی ڕوحی و پێویستیەک بۆ هوشیاربوونەوە لە ژیان، یان کە لاتان وایە ڕۆڵی مەزن دەگێڕێ لە هوشیارکردنەوەی رۆڵەکانی کۆمەڵگە... تاد، بۆچی ڕاشکاوانە داوی دەسەڵات و حکومەتی ئیسلامی ناکەن؟ بۆچی دەتانەوێ ئەو نیعمەتە مەزنە!! لە کۆمەڵگاو رۆڵەکانی، بێبەش بکەن؟


ئێلیتی کوردی!! پێمان ناڵێن بۆچی راستگۆ و بەرپرس نیین، مەگەر یەکێک لە پایەکانی رۆشنبیر جددی و واقعی بەرپرسیارێتی و ڕاستگۆیی نییە؟ ئێوە ئیسلام و مەلا و دەسەڵاتی سعودیە ئاساتان دەوێت، یان کۆمەڵگایەک کە تیایدا دین لە دەوڵەت و یاسا و ریسا و پەروەردە جیاکراوەتەوە؟ بەم سەنەدە کەمۆرتان کردووە، کە ناوەڕۆکەکەی ‌زوربەی زۆری مەلاکان بێجگە لە مەلای سەر بەرەوتە ئیسلامیەکان، ئامادەن واژوی بکەن، پێمان ناڵین جیاوازی ئێوەو مەلا چییە؟


هەر وەرچەرخانێک کە لە دیدو روانینتاندا روویداوە، شتێکی زۆر ئاساییە و کەمیش نین ئۆردوی پەشیمان لە ئایدۆلۆژیاو و روانین و گوتار، زۆر جار و بە هۆی جۆراو جۆر یان کاریگەری و وەرچەرخانی کۆمەڵایەتی، کەسانێک واز لە دیدی و روانینی پێشویان دە‌هێنن و دەست بە دیدو ئایدۆلۆژیایی ترەوە دەگرن. ئەمەش زۆر ئاساییە، نائاسایی ئەوەیە خۆڵ بکەیتە چاوی خەڵکی خۆت فریوبدیت و بە بیانووی بێمانا ماسک بئاڵێنیتە دیدو روانین و بیرکردنەوەو بۆچونەکانت.

 

ماڵپه‌ڕی عه‌بدوڵا مه‌حمود