٨\١١\٢٠١٠

بنوێسمێ؟!... به‌ڵێ با بنوێسمێ... به‌ڵام!!!

فه‌رشید شه‌ریفی 

گه‌ره‌کمه‌ن بێ پێشه‌کیی بلوو سه‌روو باسه‌که‌یم. یۆ یا چێوانه‌ ئارۆ جه‌ مه‌حاڵه‌که‌نه‌ فره‌ قسه‌ و باسش سه‌ر مه‌کریۆ، باسوو زوان و ئه‌ده‌بوو هه‌ورامییه‌ن. هه‌ر ئا زوانه‌ که‌ فره‌مان باسش مه‌که‌رمێ و په‌رۆشیو وێما نیشانه‌ مه‌ده‌یمێ په‌یش و ماچم مشۆ په‌نه‌ش بنویسمێ و بوانمێ و ... به‌ڵام داخه‌کێم فره‌و ئا که‌سانه‌ که‌ قسه‌کێشا چی ته‌وه‌رێنه‌ مه‌خولیانێوه‌ وێشا که‌مته‌ر مه‌نویسا. سه‌رو بنو قسانیچشا ئینه‌نه‌ بنویسمێ... هه‌ورامیی فه‌وتیا و زوانما به‌ینه‌نه‌ شی و فه‌رهه‌نگما ویر شییه‌ن و ...

فرێوه‌ چانیشا توه‌نی هه‌ورامانی مه‌دانێ سینه‌شاره‌ ئه‌گه‌ر خاس خاس ورد بیره‌، مه‌وینی به‌ ڕاسیی هه‌ر قسێ مه‌که‌را و هیچی ته‌ر. من چێنه‌ گه‌ره‌کمه‌ن ئانه‌یه‌ واچوو ئه‌گه‌ر که‌سێ شێعره‌ش هه‌نه‌ با بنویسۆش، ئه‌گه‌ر که‌سێ داستانه‌ش هه‌نه‌ با بنویسۆش. ئه‌گه‌ر که‌سێ وتارش هه‌ن با بنویسۆش. پاسه‌ دیاره‌ن گرد ته‌ماداروو یه‌کترینیه‌نمێ و به‌ یه‌کترینی ماچم بنویسه‌ و وێما هیچ. تانه‌ و توانج ئه‌و ئێد و ئه‌وی، به‌ڵام وێما دوور گرته‌ن و دیاره‌ن ته‌ماشاو ئایریچ دووره‌نه‌ وه‌شته‌ره‌ن.

به‌هانێو نویسه‌و ئی چند که‌لیمانه‌ به‌رشییه‌و شماره‌ یه‌کوو گجارانه‌و «ڕۆجیار»ی بێ. ئا چێوه‌ که‌ دیسان پێسه‌و جاره‌کاته‌ری و پێسه‌ گۆڤاره‌کاته‌ری ناوچه‌و هه‌ورامانی وێش نیشانه‌ دا، ئی قسێنه‌ که‌ با به‌ هه‌ورامیی بنویسمێ و زوانه‌که‌ما جه‌ ویر نه‌که‌رمێ. من پێسه‌ وێم فره‌ ده‌سوه‌شیی ڕاوه‌به‌راو ڕۆجیاری مه‌که‌روو په‌ی ئه‌رک و زه‌حمه‌ته‌کانشان، به‌ڵام ئه‌گه‌ر ته‌ماشایه‌و ڕۆجیاریچ که‌رمێ دیسان هه‌ر پا ده‌ردێوه‌ مه‌ناڵۆ که‌ بنوێسمێ. باشه‌ من چێگه‌ پرسیارێوه‌ جه‌ ڕۆجیاری مه‌که‌روو. پچی بێجگه‌ شێعرێ هیچی ته‌ریش چه‌نه‌ وه‌ڵا نه‌کریاوه‌؟ به‌ ڕاسیی گه‌ره‌کم نییه‌ن بێحورمه‌تیی پا به‌ڕێزانه‌که‌روو که‌ بابه‌تێشا چی وه‌ڵاکریانه‌ نویسێنێ، به‌ڵام نویسیاکێ ئایشانیچ هه‌ر چا ته‌وه‌ره‌نه‌ مه‌خولیلنێوه‌ که‌ زوانه‌که‌ما وین نه‌شۆ. مه‌به‌ستوو من ئانه‌نه‌ که‌ پچی هه‌ر چا باسه‌ کۆنانه‌نه‌ وێما گیر دان و گه‌ره‌کمان نییه‌ن هه‌نگامێ ڕوه‌و وه‌ری هۆرگێرمێ؟! ته‌ماشا که‌ره‌ دیسان به‌ سیاچه‌مانه‌ ده‌س په‌نه‌ مه‌که‌رۆ. ڕێزم په‌ی سیاچه‌مانه‌ و سیاچه‌مانه‌واچا هه‌ن به‌ڵام کاکه‌ ئێمه‌ ده‌رده‌ما فره‌ته‌ر چانه‌یه‌نێ که‌ هه‌ر به‌ سیاچه‌مانه‌یوه‌ خه‌ریکێ بێمێ. ئێمه‌ ئه‌گه‌ر سه‌د ساڵێ ته‌ریچ خه‌ریکوو سیاچه‌مانه‌ی بێمێ سیاچه‌مانه‌ هه‌ر ئانه‌نه‌ که‌ هه‌ن. من حه‌ز که‌رێنی هه‌رچی جه‌ باره‌و سیاچه‌مانه‌ی هه‌ن گلێر کریۆوه‌ و کریۆ کتێو و بگنۆ وه‌روو ده‌سوو ئاره‌زوومه‌ندان. به‌ڵام ئارۆ ئیتر با وێما به‌ چێوانی تازه‌ته‌ر و سه‌رده‌مییانه‌ته‌ر خه‌ریک که‌رمێ. باس و بابه‌تێ تازێ بووزمێ وه‌روو چه‌ما. ئینه‌یه‌ په‌ی ئانیشا ماچوو که‌ به‌ ڕاسیی په‌رۆشوو زوان و ئه‌ده‌بوو هه‌ورامانیه‌نێ و حه‌ز مه‌که‌ران ڕوه‌و وه‌ری بلۆ. با که‌م مۆچیاریی یه‌کترینی که‌رمێ. ئانێ که‌ مه‌تاوان قۆڵێ هۆر ماڵان و نامێ خودایش وه‌نه‌ به‌ران. هه‌ر که‌س تواناش هه‌ن کار که‌رۆ و هه‌ر که‌سیش نا هه‌وڵ بدۆ کار که‌رۆ.

به‌ ڕاسیی قسه‌ و باسێ چی بواره‌نه‌ فرێنێ و ڕه‌نگه‌ چێگه‌نه‌ یاگێ باس که‌رده‌یشا نه‌وۆ.

من چێگه‌ گه‌ره‌کم نییه‌ن درێژدادڕیی و باسی دووپاتێ که‌روو، به‌ڵام ئه‌گه‌ر هه‌ورامان نا دماوه‌، ئه‌گه‌ر هه‌ورامان تا ئارۆیچ شاعیری پله‌ یه‌کش نییه‌ن، ئه‌گه‌ر هه‌ورامان تا ئارۆ ده‌نگوه‌شی پله‌ یه‌کش نییه‌ن، ئه‌گه‌ر هه‌ورامان داستان نویسی پله‌ یه‌کش نییه‌ن، ئه‌گه‌ر هه‌ورامان ژه‌نیاری به‌رکه‌وته‌ و نامدارش نییه‌ن، (جه‌ ئاستوو گرد کوردستانیه‌نه‌)... ئه‌گه‌ر و ده‌یان و سه‌دان ئه‌گه‌رێ ته‌ریچ با به‌ قه‌تار بمدران...

چێوی تره‌یچ که‌ گه‌ره‌کمه‌ن ئاماژه‌ش په‌نه‌ که‌روو ئینه‌نه‌ که‌ کێشه‌و ڕانویسی هه‌ورامیی سه‌ره‌ش ئه‌و وانه‌ری هه‌ورامیی شێونان. وه‌ڵاتوو «ئێران»ی به‌ هه‌شتا ملیۆنێ نفووس، یه‌ک ڕانویسش هه‌ن، به‌ڵام هه‌ورامان به‌ سه‌د هه‌زارێ نفووس تا ئی ساته‌وه‌خته‌ یه‌رێ یان چوار ڕانویسێش هه‌نێ. په‌ی نموونه‌ی گۆڤار و «هه‌ورامان»ی و گۆڤار و «هۆرامان»ی و هه‌ر پاسه‌ گجارانه‌و «ڕۆجیار»ی هه‌ر کامه‌و په‌ی وێشا ڕانویسی تایوه‌تیی وێشا نیانه‌ره‌. ئایا ڕانویس دیاریی که‌رده‌ی کاروو زوانزانه‌کان یان زوانشناسه‌کانه‌ن، یان کاروو گۆڤاره‌کان؟ یان هه‌ر که‌سه‌و به‌ ئاره‌زوو وێش بنیشۆره‌ و یه‌رێ چوار پیت و هێمای به‌ ڕانویسی کوردیی زیاد که‌رۆ؟ ئومێدواره‌نان سه‌روو ئا ڕانویسه‌یه‌ که‌ په‌ی زوانی کوردیی به‌ گردین دیاریی کریان کار که‌رمێ و سه‌ره‌ ئه‌و وێما و که‌سانی ته‌ریچ نه‌شێونمێ.

به‌ هه‌ر حاڵ دیسان ده‌سوه‌شیی په‌ی هه‌رمانه‌کێو ڕۆجیاری. ئومێدواره‌نان کارشا چێگه‌نه‌ ته‌مام نه‌وۆ و هه‌نگامێ تازه‌ته‌رێ بنیا و کارێ خاسته‌رێ که‌را.

با که‌س به‌ ته‌مای که‌س نه‌بێ
بێتوو ده‌رگاکان بشکێنێت
تۆ گۆرانیی خۆت بڵێ و ...

ماڵپه‌ڕی فه‌رشید شه‌ریفی