په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

 

 

 

بڕیاره‌که‌ی ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای که‌رکوک به‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی  

بۆ باوه‌شی کوردوستان هه‌ڵۆێستێکی پێشمه‌رگانه‌یه‌ و به‌ره‌نگاریه‌ له‌ خاکی نیشتمان.

                                                                                                                                                   

ئاسایش عوسمان دانش

 

ده‌مێکه‌ ناحه‌زان ده‌یانه‌وێ دۆزی که‌رکوک بــــــــه‌ ڕیڕه‌وێکدا بـــــــــــــــــه‌رن که‌ ئاشوبه‌یه‌کی گه‌وره‌ی ڵێبکه‌وێته‌وه‌ و نه‌توانرێ چاره‌سه‌رێکی ئاشتیانه‌ بۆ پێکه‌وه‌ ژیـــــانی کۆمه‌ڵانی هه‌موو نه‌ته‌وه‌کانی ئه‌م شاره‌ بێته‌ ئاراوه‌ و چونیان مه‌به‌سته‌ و پیلانیان بۆ داڕشتوه به‌ ئه‌نجامی بگه‌ێنن ، کار بگاته‌ ئه‌وه‌ی که‌ وڵاتانی دراوسی بــــــــه‌ تایبه‌تی تورکیاو ئێران ده‌ست وه‌رده‌نه‌ کاروباری ئه‌م شاره‌ ،  تا ده‌گاته‌ ئــــــــــــــه‌و بیانووه‌ی که‌ هێزی سه‌ربازی بنێرن بۆ به‌رگری کردن له‌ هاوزمانه‌کانیان  ، وه‌ک چاوه‌ڕوان ده‌کرا هه‌موو کاتێک نــــــــــاحه‌زان که‌رکوکیان به‌ به‌رمیله‌ بارووتێک وه‌سفکردبوو که‌ زۆر نزیکه‌ له‌ ته‌قینه‌وه‌.

 

هه‌ر له‌ سه‌ره‌تای دروست بــــونی ده‌وڵه‌تی ئێراقیشه‌وه‌ ئه‌م شاره‌ بوته‌ خاڵیکی ململانیێ گه‌وره‌ له‌ نێوان نه‌ته‌وه‌ی کوردو شۆڕشه‌کانی و هه‌موو حکومه‌ته‌ یه‌ک له‌ دوای یــــــه‌که‌کانی ئێراق ، جا چ له‌ سه‌رده‌می پاشایه‌تی دابێت یـــا کۆماری ، چ  ئه‌م حکومه‌تانه‌ش‌ مه‌ده‌نی بوبێت یاعه‌سکه‌ری ، قه‌ت داخوازیه‌ ڕه‌واکانی گه‌لی کوردیـــــــــــــان نه‌سه‌لماندوه‌و دانیان به‌وه‌دا نه‌ناوه‌ که‌ که‌رکوک شارێکی کوردوستانیه‌و ده‌بێ بگه‌ڕیندریته‌وه‌ ســــــــــــــــــه‌ر کوردستان ، ئێراقیان به‌ گشتی توشی گه‌وره‌ترین نه‌هامه‌تی کردوه‌و خه‌لکی که‌رکوکیش بــه‌تایبه‌تی کورد . دواتر به‌شێک له‌ تورکمانه‌کان و ئاسوری و کلدانیه‌کان ڕاگۆێزراون و مولک و ئه‌رزو ئاویــــــــان زه‌وت کراوه‌و عــــــــــه‌ره‌ب هێنراوه‌ته‌ شۆێنیان و نیشته‌جی کراوه‌ ، نه‌ته‌وه‌ی کوردیش بــــه‌ گشتی و که‌رکوکیه‌کان به‌ تایبه‌تی زه‌ره‌رمه‌ندی یه‌که‌م بون چونکه‌ گه‌وره‌ترین خـــــــــــــه‌باتی بۆ کراوه‌و ده‌ریایه‌کی مه‌زن خۆێنی له‌ پێناودا ڕژاوه‌ ،  ئـــه‌م پڕۆسه‌ به‌ دانه‌وه‌ش لــــــــــــــــه‌ ده‌ستپێکی ده‌سته‌ڵاتی شومی به‌عسه‌وه‌  زۆر زیادی کرد،  تا گه‌یشته‌ ترپۆکی ترسناک ترین قوناغه‌کانی تـــــــه‌عریب و ته‌بعیس و ته‌هجیر و  له‌ ساڵه‌کانی حه‌فتاکانه‌وه‌ ڕۆژ له‌ دوای ڕۆژ ڕێژه‌ی دانیشوانی کوردی تێدا کـــــــــــــــه‌مکراوه‌وته‌وه‌و ،  کورد ده‌ر به‌ده‌ر کراوه‌ بۆ شاره‌کانی کوردوستان و هه‌موو ناوچه‌کانی تری ئێراق و ژیانیان له‌ سه‌ربازگه‌و ئوتیله‌ داڕماوه‌کان ئه‌و مجه‌مه‌عانه‌ بردوته‌ سه‌ر کــــــــه به‌ زۆره‌ملی‌ بۆیان دروست کراوه‌و له‌ ڕوی ئینسانیه‌وه‌ جێگه‌ی ژیانی مرۆڤ  نه‌بووه‌. !!؟

 

دوای پڕۆسه‌ی ڕزگار کـــــــــردنی ئێراق و شاری که‌رکوک و ناوچه‌کانی تری کوردوستان که‌ له‌هه‌رێم جیا کرابونه‌وه‌ له‌سه‌ر ده‌ستی به‌عس و به‌ بڕیاری شۆڤێنانه‌ دابڕابون و خــــــــــــــــــــرابونه‌ سه‌ر شار و ناوچه‌کانی تری ئێراق ، نه‌ده‌بوایه‌ به‌م شێوازه‌ مامــــــــه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵ بکرایه‌و سستی بنۆێنرێت بۆ گه‌ڕانه‌وه‌یان بۆ سه‌ر کوردوستان ، بــــــــــه‌م شیوه‌یه‌ کات به‌فیڕۆ بدرێت و گوزارشت بکرێ له‌ سه‌ری و ڕێگا بدڕیت به‌ ناحه‌زان و ده‌ست تێوه‌ردانی ئقلیمی تێدا بکرێت بـــــــــــه‌ تایبه‌تی شاری که‌رکوک  ده‌بوایه‌ حوکمڕانی کورد بیسه‌لماندایه‌ و ده‌ری بخستایه‌ کــــــــــــــه‌ به‌رژه‌وه‌ندی تورکمان و عه‌ره‌ب له‌ گه‌ڵ کوردا ڕاستر و ڕه‌واتره‌ و شێوه‌ی مامـــــــــــــــــه‌ڵه‌ کردن له‌ گه‌ڵ ئه‌م لایه‌نانه‌دا به‌ ڕێبازێکی گونجاو تردا ببرایه‌ کـــــــــــــه‌ به‌ هیچ شێوه‌یه‌ک ده‌رفه‌تی بیانویان نـــــــــــه‌مایه‌ بۆ گرتنه‌ ڕێگای تر  هاوبه‌شی بکردانه‌یه‌ لـــــــــــــــــه‌ به‌ڕیوه‌بردنی باشتری شاره‌که‌دا ، به‌رژه‌وه‌ندی بیروباوه‌ڕو عه‌قلی ته‌سکی حیزبایه‌تی بخرایه‌ته‌ لاوه‌و  و له‌ جیاتی  به‌رژه‌وه‌ندی کوردوستان و نـــه‌ته‌وه‌ و کوردایه‌تی له‌ پێش هه‌موو شتێکه‌وه‌ دابنرایه‌.؟

 

دوزی چاره‌سه‌ری که‌رکوک بـــه‌ سترایه‌وه‌ به‌ ماده‌ی 58 و دواتر گۆڕدرا بۆ ماده‌ی 140 له‌ ده‌ستوردا که‌ له‌له‌یه‌ن هه‌ر سێک سه‌روک وه‌زیره‌کانه‌وه‌ { عه‌لاوی و جه‌عفه‌ری و مالکی } وه‌ کــــه‌م ‌ته‌رخه‌می  تێدا کرا بۆ جێبه‌جێکردنی ، تا گه‌یه‌ندرایه‌ ئه‌م ئاسته‌ی ئێستای و له‌ مانگی ته‌مــــوزی ئه‌م ساڵدا  له‌ ئه‌نجومه‌نی نۆێنه‌رانی ئێراقدا بڕیار له‌ دژی به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی کـــــــــــــــــــورد و شاری که‌رکوک و ماده‌ی 140 بدرێ  ، بـــه‌ تایبه‌تی له‌ لایه‌ن ناحه‌زانی کوردو پاشماوه‌کانی به‌عس و نیوه‌ی دوست و هاوپه‌یمانه‌کانی تا دوێنی کورد ، ئــــــــه‌مه‌ بۆه‌ هۆی دروست بوونی ڕه‌وشێکی ترسناک و ئاڵۆز بۆ

شاری که‌رکوک ، به‌ڵام خۆشبه‌ختانه لـــــــــــــــــه‌ هه‌موو کوردوستاندا ناڕه‌زایه‌کی گه‌وره‌ دروست بوه‌ و نه‌ته‌وه‌ی کورد و زۆربه‌ی لایــــــــــــــه‌ن و پێکهاته‌کانی کۆمه‌ڵانی خه‌ڵکی کوردوستان به‌ شیوازێکی هێمنانه‌ سه‌لماندیان که‌ ده‌ست به‌رداری مــــــــــــاف و داخوازیه‌ ڕه‌واکانیانیان نابن و مه‌حاڵه‌ دوای هه‌شتا ساڵ که‌ گه‌وره‌ترین زۆرداریان لێکراوه‌و مافه‌کانیان پێشیل بــــــــــــــووه‌ واز بهێنن و جارێکی تــــــــر نه‌ته‌وه‌که‌مان ده‌ستبه‌رداری حه‌قی چاره‌نوسی خۆی بــه‌ گشتی و گيڕانه‌وه‌ی شاری کــه‌رکوک بێت بۆ سه‌ر ‌هه‌رێمی کوردوستان به‌ تایبه‌تی.

 

ساته‌که‌ زۆرناسکه‌ ده‌بێ بــــــه‌ ژیرانه‌و هێمنانه‌ مامه‌ڵه‌ له‌ گه‌ڵ ئه‌م ڕه‌وشه‌دا بکری . خۆپیشاندانه‌ هێمانانه‌که‌ی که‌رکوک کـــــــــــــه‌ نمونه‌ی ئازایه‌تی و خۆڕاگری و مافی ڕه‌وای دانیشتوانی ئه‌م شاره‌ قاره‌مانه‌ بوو ،  درێژه‌ پێدانی داستانی خـــــــــه‌بات و به‌رخودان بوو که‌ به‌ خۆێنی زیاتر له‌ دوسه‌د شه‌هید و بریندار تۆمار کرا ،  ناحـــــه‌زان پیلانیان بۆ داڕشتبوو بۆ ئه‌وه‌ی بیکه‌نه‌‌ بیانو و به‌ڵگه‌ بۆ هه‌ڵگیرسانی شه‌ری کوردو تورکمان و عه‌ره‌ب له‌ شاره‌که‌داو ، مه‌رامه‌ گڵاوه‌کانیانی پێ بهێننه‌ دی و بیسه‌لمێنن که‌ که‌رکوک وه‌ک وتویانه‌ به‌رمێلێک باردوده‌ و هه‌ر کاتێک بێت ده‌ته‌قێته‌وه.

 

مه‌شهه‌دانیش یه‌که‌م که‌سایه‌تی بوو کـــه‌ ویستی کڵپه‌ له‌م به‌رمیله‌ باروده‌وه‌ به‌رداو بێته‌قێنێته‌وه‌ بــــــــــــــه‌ په‌سه‌ند کردنی ماده‌ی 24 ، بـــــــــــــه‌ڵام لیستی برایه‌تی که‌رکوک که‌ زۆرینه‌ی ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای کـــــــــــه‌رکوک پێک دێنن ڕۆژی 31 / 7  بۆ یه‌که‌م جار له‌ مێژووی ئــــه‌م شاره‌ قاره‌ماندا بڕیارێکی گرنک و مه‌زنیان دا بــــــــــه‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی که‌رکوک بۆ باوه‌شی کوردوستان کــــــــه‌ نیشانه‌ی قاره‌مانێتی و ئازایه‌تی بوو درێژه‌ پێدانی هه‌ڵۆێستی پێشمه‌رگانه‌و به‌رنگاریه لــه‌ خاکی کوردوستان ، ئه‌م بڕیاره‌ خۆشحالیه‌کی زۆری له‌لای هه‌موو کوردوستانیه‌کان دروست کرد ، هیوایه‌کی گه‌وره‌ی خسته‌ دڵی هه‌موو که‌س وکاری شه‌هیدان و ئـــــه‌نفال کراوه‌کان . به‌م بڕیاره‌یان سه‌لماندیان که‌ نه‌ته‌وه‌ی کورد ئاشتی خوازه‌ ، خوازیاری پێکه‌وه‌ ژیـــــــــــانه‌ له‌گه‌ڵ هه‌مو نه‌ته‌وه‌و که‌مایه‌تیه‌کانی تری کوردوستان. به‌ تایبه‌تی تورکمان و عه‌ره‌ب و ئاشوری و کلدانیه‌کان ، گه‌ڕانه‌وه‌ی که‌رکوک  بــۆ سه‌ر هه‌رێمی کوردستان له‌ به‌رژه‌وه‌ندی برا تورکمان و عه‌ره‌ب و ئاشوری و کلدانیه‌کانه‌ به‌ڕیوه‌ چوون و هاتنه‌ دی و  ماف و داخوازی و داواکاریه‌کانیان لــــــه‌ گه‌ڵ نه‌ته‌وه‌ی کوردا گونجاوه‌و به‌ باشی ده‌ستبه‌ر به‌ر و زامن ده‌بێت .

 

ناحه‌زان ده‌بێ ئه‌و ڕاستیه‌ باش تیبگه‌ن که‌ کورد به‌ره‌نگاری ڕژێمی بـــــــــــــــــه‌عس بوه‌وه‌ ، ئه‌نفال و کیمیا باران جینۆساید سه‌ری پێ نـــــــــــــــــــه‌وی نه‌کرد خاوه‌نی سه‌دان هه‌زار شه‌هیده‌و هه‌میشه‌ ئاماده‌ی خه‌بات ‌و به‌رخودانێکی تره‌ گه‌ر زۆر سه‌خت و درێژ خایه‌نێش بێت بۆ سه‌پاندنی مافــه ڕه‌واکانی‌، بۆ گه‌ڕاندنه‌وه‌ی به‌شێکی گرنگ له‌ خاکه‌که‌ی ، که‌ که‌رکوکی ئازیزو خۆشه‌ویستــه‌.

 

پێنجی ئابی ساڵی دوو هه‌زارو هه‌شت

سوید