|
٢٧\١٠\٢٠١١
جەژنی
له‌دایکبوون.
سلاڤ میر
مرژۆک
وه‌رگێڕانی لە فارسییه‌وە: ئازاد
نەجم
چووبوومە لای پارێزەرەکەم. باڵەخانەکەشی
جێگای شک و گومان بوو. لەپشتی دەرگا تۆڕیەکان و گەڵای گوڵە
کاغەزیەکانەوە ، ڕوناکیەکی کەم دەڕژایە ژورێ. خانمی خاوەنماڵ لەسەر
موبێلێکی بەڕوپۆشی سپی داپۆشراو ، پاڵی دابۆوە. لیباسێکی بەنەخشی
پەپولەی دەبەردابووو. پەپولەی گەورە و
بەرچاو.
هەرکاتێ ئۆتۆمبێلێکی باری ، یان هەر هۆکارێکی گواستنەوەی لەوشێوەیە
بەکۆڵانێدا تێپەڕیبا ، دەنکە شوشەکانی ئەو سورەیایەی کە بەسەرسەری
منەوە هەڵواسرابوو ، بەریەک دەکەوتن و
دەکەوتنە جرینگە جرینگ.
کاتێ وردە وردە چاوم لەگەڵ ڕوناکیەکەی نێو باڵەخانەکە ڕاهات ، لە
سوچێکی ژورەکەدا ، بەرامبەر خۆم ، چاوم بە قەفەسێکی سەرئاوەڵا
کەوت. قەفەسەکە وەک قەفەسی ئەو منداڵانە بوو کە تازە بەسەرپێ دەکەون و
بەرزیەکی باشی هەبوو و لەنێویدا و لەپشت میلە دارینەکانیەوە مێزێکی
بچووک و لەپشتی مێزەکەشەوە پیاوێک دانیشتبوو و سەرگەرمی چنین بوو.
لەبەرئەوەی خانمی خاوەنماڵ ئەوی پێنەناساندم و تەنانەت یەک جاریش چیە
سەیری نەکرد ، منیش بەباشم نەزانی سەبارەت بەو بابەتە هیچ پرسیارێکی
لێبکەم.
زۆر مەراقم بوو بزانم ئەو پیاوە لەنێو ئەو قەفەزەدا چ دەکا؟ تەنانەت
توشی دڵەڕاوکێش هاتم ، بەڵام هەرچۆنێک بوو دانم بەخۆمدا گرت و وا خۆم
نیشاندا کە هەر نەشمبینیوە.
سەرەنجام دوای تێپەڕینی چەند خولەکێک ، کە بۆ ئەم جۆرە دیدارانە
زیادیشە ، لەجێگای خۆم بڵند بووم و خواحافیزیم کرد.
لەکاتی چوونەدەرەوەدا چاوقایمانە سەیرێکی قەفەسە بچووکەکەم کرد ، بەڵام
تەنیا توانیم لایەکی ڕوخساری ببینم کەخۆی بەسەر پارچەیەکدا نوشتاندبۆوە
و شتی دەچنی.
خاتونی پارێزەر ، لەکاتێکدا بەرەو دەرگای دەرێ بەڕێی دەکردم ، بەوپەڕی
میهرەبانیەوە پێی گوتم کە دەبێ ڕۆژی شەممەی هەفتەی داهاتو لەجەژنی
لەدایکبوونی هاوسەرەکەییدا بەشداربم.
لەبەرئەوەی تازە هاتبوومە ئەو شارە ، ئەوەی کە لەماڵی پارێزەرەکەدا
بینیم و بەرچاوم کەوت ، بەیەکێک لە تایبەتمەندی و دابووەریتەکانی خەڵکی
شارەکە تێیگەیشتم و ئومێدەواربووم شەممەی داهاتو شتێکی لێ هەڵکڕێنم.
شەوی شەممە ، جلوبەرگێکی پۆشتەم لەبەرکرد و بەرو ڤێلاکەی بەڕێز پارێزەر
وەڕێ کەوتم. خانوەکە لەنێو ڕوناکیدا غورق ببوو و لەدورەوە دەدرەوشایەوە
. کەمێکیش لەولاتر ، لە بنکەی ژاندرمان ، کردبوویانە جەژن و ئاهەنگ
گێڕان و ئاگربازی. ئەمەش نیشانی دەدا کە بنکەی ژاندرمەش بەبۆنەی
لەدایکبووونی بەڕێز پارێزەر و ڕاوێژکاری
شارەوە بەشداری ئاهەنگەکە دەکەن.
لەدەرگا دارینەکەوە چوومە ژورێ. ئەو ڕاڕەوەی کە لەدەرگای باڵەخانەکەوە
دەچوویە ژورێ وەک ڕۆژ ڕوون بوو
و کرابووە چراخان. لەوێڕا یەکڕاست چوومە نێو
باڵەخانەکە. تیشک و چراخان چاوی مرۆڤیان کوێر دەکرد. مۆبیلەکان بێئەوەی
سەرپۆشیان پێدابدرێ ، سپی دەچوونەوە. سەیرێکی ڕوخساری سووری
کەشیش و ڕوخساری زەردی خاتون و کاکی دەرمانسازم کرد.
دکتۆر و خانمەکەی - کەسەرۆکایەتی ڕێکخراویێکی دەکرد و خاوەنی کارگەیەکی
قەڵەم دروستکردنیش بوو - لەگەڵ بەڕێز پارێزەر و هاوسەرەکەیدا پێشوازیان
لێکردم. لەحاڵێکدا کە بەدەم پیرۆزبایی لێکردنی بەڕێز پارێزەرەوە ،
دیاریەکەی خۆم دەدایە بەڕێز پارێزەر ، خاتوونی
خاوەنماڵ - کەجلوبەرگی شەوێی دەبەرکردبوو و شاڵێکی لەدەوری گەردنییەوە
پێچابوو - داوای لێکردم دانیشم.
چەندی هەوڵمدا هیچ هەلێکم بۆ هەڵنەکەوت. بۆ
یەکەم جار کاتێ توانیم بەدەم قسەکردنەوە چاوێک بەنێو ژورەکەدا بگێڕم و
توانیم لەوشلۆغیەدا بێئەوەی کەسیان هەستم پێبکەن ، سەرم وەرسورێنم.
بەڵێ! بەهەڵەدا نەچووبووم ، لەسوچێکی
ژورەکەدا و لەژێر نەخلێکدا قەفەسێک هەبوو و لەنێویدا پیاوێک ڕاکشابوو ،
کە بە بەراورد لەگەڵ جاری پێشتردا قەدوقیافە و ڕوخساری رێکوپێکتر
دەهاتە بەرچاوان. دەستەکانی لەسەر دەموچاوی دانابوون هەڵاژیابوو. تا
ئەو جێگایەی کە دەشیا و ئاسایی بوو ، سەرم بەرەو ئەو گۆشەیە وەرسوڕاند
و تێمڕوانی. دیاربوو ئەوانەی تر میوانی بەردەوامی ماڵی پارێزەر بوون
بۆیە هیچ گرینگیەکیان بە قەفەس و پیاوەکەی ناوی نەدەدا. هەروەک لەو
جۆرە جەژنانەدا باوە ، بەدەنگی بەرز و بەگەرمی لەنێو خۆیاندا کەوتبووە
قسەکردن.
کابرای نێو قەفەسەکە دەتگوت هەستی بە نیگاکانی من کردوە ، چەند جارێک
پێڵوەکانی هەڵبڕین ، بەڵام دوبارە چووەوە نێو دۆخی پێشوی. دۆخی
بێبایەخی و گرینگی پێنەدان.
لەکاتی قسەکردن لەگەڵ کابرای دەرمانساز و کەشیشدا ، لەناخی خۆمدا بەسووربوون
و پێداگریەوە - لەوانەیە بێهودەش بێت - هەوڵمدەدا وەڵامێک
بۆ پرسیاری ئەو قەفەسە و پیاوەکەی نێوی بدۆزمەوە.
دەرگاکە خرایە سەرپشت و خزمەتکارەکان مێزێکیان بەڕاکێش ڕاکێش هێنایە
نێوەندی ژورەکە. چەقۆ و چنگاڵ و دەفریان لەسەر دانان. خۆراک و بتڵی
جۆراو جۆر و ڕەنگاو ڕەنگیان لەسەر ڕیز کردن. دواتر منداڵەکانی بەڕێز
پارێزەریش هاتن و لەگەڵماندا دانیشتن. دیمەنی خۆراک و خواردنەوەکانی
سەر مێزەکە ، شۆڕ و شەوقێکی زیاتر بەمیوانەکان بەخشی.
دوای بەتاڵ بوونی یەکەمین جامی شەڕاب ،
کەشێکی شاد باڵی بەسەر دانیشتنەکەدا کێشا. لەپڕ لەنێو پڕمەی پێکەنینی
خاتونەکان و شۆخی و گاڵتەی پیاوەکاندا ، دەنگی گۆرانیەک بیسترا ،
کابرای نێو قەفەس تێیەهەڵکردبوو: " ڤۆلگا ... ڤۆلگا ..." .
ئاوازێکی خەماوی و بیرهێنەرەوەی یادەوەریەکان ، هاوڕیتمی ڕیشەکەی دەستی
بوو کە بەژێیەکانی (بالالایکا*)کەیدا دەهێنا.
ئامادەبووانی سەرمێزەکە ، هیچ بایەخێکی
ئەوتۆیان بەو گۆرانیە نەدا کە کابرای نێو
قەفەس دەستی پێکردبوو. دەتگوت باڵندەیەکی سەرگەردان هاتۆتە ژورێ و
هەندێک چریکاندویەتی و لەشەقەی باڵی داوەو ڕۆیشتوە ...
کابرای نێو قەفەس ، دوای ئەو گۆرانیە ، دەستی بەگوتنی گۆرانی " چاوە
ڕەشەکانی " و دوای ئەو گۆرانیەش بەدوای یەکدا چەندگۆرانی شادتر و
گەرمتری لەچەشنی سرودی " ئێمەی لاوان" ی گوت.
لەم کاتەدا میوەیان هێنا ، هەورێک لە دوکەڵی جگەرە بەسەر مێزی
نانخواردنەکەوە پێچی دەخوارد. بینیم منداڵەکانی بەڕێز پارێزەر دوای
ئەوەی مۆڵەتیان لە دایکیان وەرگرت ، بتڵی کۆنیاکە ئاڵوباڵوەکەیان لەسەر
مێزەکە هەڵگرت و بەرەو قەفەسەکە چوون و لەدەرگاکەیەوە بتڵەکەیان بۆ
ئاودیو کرد و ئەویش بەوپەڕی ئاسودەیی و خۆشحاڵیەوە دەستی کرد
بەخواردنەوە. دواتر دو یا سێ کۆپلەی لە سرودی"بۆ پێشەوە ئەی سەربازانی
ئازادی" و دواتریش سوودی " تراکتۆرچیەکان" ی
گوت.
من خەریکبووم لەگەڵ کەشیشدا سەبارەت بە تیۆرەکەی داروین قسەمان دەکرد ،
بەڵام بەوهۆیەوە نەمدەتوانی بیرو هزرم کۆبکەمەوە. هەمو هۆش و گۆشم لای
ئەو بوو.
کەشیش بەڵگەی دەهێنایەوە کە: " هێندێک کەس بانگەشە بۆ ئەوە دەکەن کە
گوایا مرۆڤ لە ڕەچەڵەکی مەیمونە ... زۆر باشە! خۆ شتێک لێرەدا ڕون و
ئاشکرایە ، ئەو کەسانەی ئەم بانگەشە و پڕوپاگەندانە دەکەن بەدڵنیاییەوە
و بێ ئەملاو ئەولا خۆیان لە نەوە و نەتیژەی مەیمونن".
گەرچی منیش لەژێر کاریگەری کحولدا بڕێک مەنگ و گێژ ببووم ، بەڵام
هەرچۆنێک هەبوو بۆم دەرکەوت کە کحول کاریگەری خۆی لەسەر کابرای نێو
قەفەسەکەش داناوە.
خاوەنماڵ - کە پێدەچوو تازە هەستی بەسەرسوڕمانی من کردبێ -
بەپێکەنینەوە لێی پرسیم: دەزانی ئەوە کێیە؟ ئەوە حەز و سەلیقەی جوانی
خانمەکەمە. حەزی لەوە نەبوو بۆ ڕازاندنەوە و جوانکردنی ماڵ کەناری و
ئەو جۆرە باڵندانە بکڕێ. دەیگوت ڕاگرتنی باڵندە و ماڵندە بۆَ
ڕازاندنەوەی ماڵ و شتی لەو بابەتە شتێکی ژێرپێ کەوتو و سواوە. بۆیە
شۆڕشگێرێکم بۆگرت و کردمە قەفەسەوە. مەترسێ! ماڵی بووە.
میوانە مەست و شادەکان ، لەنێو ئاوازی دەریای بالالایکای کابرای نێو
قەفەس ڕۆچوووبوون
و بەڕێز پارێزەریش خەریکی ڕوونکردنەوەی
زیاتر بوو:" خەڵکی ئێرەشە ... چەند ساڵێک لەمەوبەر کێوی بوو ، تەنانەت
هەندێک زیانیشی پێگەیاندین ، بەڵام ئێستا بەتەواوی ماڵی بووە ، بۆخۆتان
دەیبینین ئێستا بەوپەڕی دڵنیاییەوە دەتوانین لەماڵێدا ڕایگرین ...
گوڵدۆزی دەکا ، بالالایکا دەژەنێ ، ئاواز دەخوێنێ ... ئەڵبەتە شتێکی
ئاساییشە کە هێندێک جار مات دەبێ و دەکەوێتەوە یادی ژیانی ڕابردوی".
منیش بەبڕێک شەرمەوە ڕای خۆمم دەربڕی: " لەوانەیەحەزی ئازادی لەگیانیدا
هەبێت و حەزبکات جار جار باڵێَک لێکبدا ، لەبیرتان نەچێ هەرچیەک بێت
شۆڕشگێڕێکە".
دکتۆر بەم قسەیەی من بڕێک نیگەران بوو و گوتی: " بۆ پێت وایە لەماڵی
مەدا خراپی لێدەگوزەرێ؟ ژیانێکی دابین کراو و خەیاڵێکی ئاسودە و
تەنانەت تۆسقاڵێک خەم و خەفەت چیە نیەتی! ... تەنانەت وا بەخێومان
کردوە و ڕامانهێناوە لەنێو دەستماندا نان دەخوات. خۆ بۆخۆت بینیت!
ئێستا یەک زەڕە چیە مەترسی نەماوە! لەجەژنی ساڵڕۆژی سەربەخۆیی وڵات و
ساڵڕۆژی شۆڕشیشدا دو ڕۆژان بەری دەدەین تا بۆخۆی بڕێک باڵان لێکدا و
بسوڕێتەوە ... دەڕوا و پاشان بۆخۆی دێتەوە. خۆشت دەزانی شارەکەی ئێمە
ئەوەندە گەورە نیە تابڵێی دەڕوا و لەشوێنێک خۆی قایم دەکا".
ئەو ساتەی کە کاکی پارێزەر خەریکبوو قسەی بۆ من دەکرد ، کابرای نێو
قەفەس کە دەتگوت دەزانی لەبارەی ویەوە قسان دەکەین سەری بەولادا
وەرسوڕاند و گنج و لۆچی ڕوخساری وەدەرکەوتن.
کەشیشیش کە خەریکبوو بەچنگاڵ پارچە پەنیرێکی بۆ دەمی دەبرد ، چنگاڵ
بەدەست ، لەجێگای خۆی وشکبوو. بێدەنگیەک بەسەرهەمواندا زاڵ بوو. سەرۆکی
ڕێکخراو ، کەوچکە چایەکەی لەدەست بەربۆوە. تەنانەت بەڕێز پارێزەریش
داچڵەکی.
بەڵام ئەو نیگایەکی نامۆیانەی گرتە میوانەکان و بالالایکایەکەی
بەسینگیەوە نوساند و دەستی پێکرد:" بەرەو پەناگاکان ، ئەی زەحەتکێشانی
کرێکار ...".
هەموان هەناسەیەکی ئاسودەیان هەڵکێشا ، کەشیشیش پەنیرەکەی خوارد.
هەموان بەوپەڕی حەزەوە گوێیان دایە ئاوازی بالالایکا.
پارێزەر لەپێکی کێشا بەڕانی خۆیدا و بەخۆشحاڵیەوە گوتی: "دەگمەنە".
دەرمانساز لە پێکەنینا شین و مۆر بۆوە و سەرۆکی ڕیکخراویش لەپێکەنینا
چاوەکانی پڕ لەئاو بوون.
خاتونی پارێزەر، کە بڕێک نیگەران دەهاتە بەرچاوان ، ڕوی لە مێردەکەی
کرد و
گوتی: "خۆشەویستم! کاتەکەی درەنگە ، باشتر نیە منداڵەکان بچن بنون؟
دەچم بەتانیەکیش بەو قەفەسەدا دەدەم بەسە با ئەمشەو چیتر نەخوێنێ".
بەڕێز پارێزەریش وەڵامی دایەوە و گوتی: " ڕاست دەکەی درەنگە ، ئێستا
ئیدی کاتی ئەوەیە شۆَڕشگێڕ بنوێ".
بەترێکی شەو تێپەڕیبوون ، دوایین میوان من بوونم. بەڕێز پارێزەر
بەخۆشحاڵیەوە سوپاسی هاتنەکەمی کرد و منیش خوداحافیزیم کرد.
لەکاتی ڕۆیشتندا بەتەنیشت قەفەزەکەدا تێپەڕیم ، بەتانیەکی گەورەی کوڵک
درێژیان - کە وێنەی گوڵی وەنەشەی بەسەرەوە بوو - بە
قەفەزەکەدا دابوو. هەستمکرد لەژێر بەتانیەکەوە دەنگی بالالایکا دێت.
بەڵێ! دڵنیا بووم یەکێک لەژێر بەتانیەکەوەخەریکە سرودی " ئاخرین شەڕە
شەڕی سەروماڵ..." دەچڕێ.
_________________________
سەرچاوە:
http://www.dibache.com
nagmkaya@yahoo.com
|
