١٠\١٢\٢٠١٢

دەستڕی کاغەزیی و حکومەتی هەرێم!

دارا ئەحمەد        

زۆر جار کە دەستڕی کاغەزیی* بەکاردەهینم؛ جا بەکارهینانی ئەو دەستڕە لە کاتی ئاودەستکردن بی یان لۆ سڕینەوەی هەر تشتەکی پیس بی.. یەکسەر ئەو پرسیارەم لەکن دروست دەبیتەوە کە ئایە ئەو دەستڕە بەسوودترە یان حکومەتی هەرێمی کوردستان؟! ئیدی بەوپەڕی ویژادان و بە بێلایەنییەوە پرسیارەکە دەهینم دەبەم تا سەرەنجام بە وەڵامەکی لەو بابەتانە دەگەم:

دەستڕی کاغەزیی ئەگەر بە شێوەیەکی چاک و زانستیی و ساخلەمییانە بەکاربهیندرێ ئەوە جگە لەوەی دەتواندرێ بە هۆی ئەو دەستڕە لە زۆربەی پیسیی و نەخۆشیی و میکرۆبەکان رزگار ببین، بەکارهینان و خەرجکردنەکەشی سودێکی زۆری لۆ بوژانەوەی ئابووریی هەیە بەوەی کە ئەو دەستڕە تێچوونەکی زۆر زۆر کەمی هەیە بە بەراود بە پەڕۆک و مادە و ئامرازەکانی دیکەی خاوێنکردنەوە و لە هەموو هۆیەکانی خاوێنکردنەوەش لەبارتر و خێراترە.. هاوکات بەکارهێنانەکەشی دەبیتە هۆی وەبەرهینانی مادەی خاو و وەگەڕکەتنی چەندین کارگە و نووسیگە و شوێنی فرۆشتنی دەستڕ و پەیداکردنی کارێکی زۆر لۆ خەڵکانی بێکار یان خەڵکانێک کە سیستەمی چەوسێنەر بە هۆی بێکارکردنیان لە (بێکاریی سەرپۆشکرا) بودجەی میللەتیان پێ بەفیڕۆ دەدا، سەرەڕای هەموو ئەوانەش هەر ئەو دەستڕە لە پاش بەکارهینانی دیسان لەوەش سوودی زۆری دەبی کە دەتواندرێ بە ئاسانیی خڕبکرێتەوە و بە بێ پێویستبوونی دووبارەی بەکارهینانی مادەی خاوی دیکە دیسان بکرێتەوە دەستڕ و بەوەش دیسان کۆمەڵەک کاری دیکە دروست دەکا و بە شێوەکی گشتیی بێکاریی کەمتر دەکاتەوە.

بەڵام حکومەتی هەرێمی کوردستان؛

لەوە نادوێین کە وەزیرەکانی چۆن و لەسەر چ بنچینەیەکی (حیزبایەتیی و دینیی و ناوچەگەریی و شارچێتیی و خزمایایەتیی و خێڵەکیی و بنەماڵەیی و خێزانیی و تەنانەت کەسەک کە هەڵیدەبژێرن تا چەند دەوڵەمەندە و چەند گەمژە و چەکداری رێگر و چەند ژنی گەمژە و جوان و سێکسیی لە دەوروبەر هەیە) دەکرێنە وەزیر.. هەروا لەوەش نادوێین کە دەبی کارمەندەکانی ئەو وەزارەتانە لە بریکار و بەرپرسە داراییەکان و سکرتێرە گشتییەکان و بەڕێوەبەرە گشتییەکان و فەرمانبەرە ملکەچ و بە ناو گەورەکانی دیکەیان چ جانەوەرەک و چ کەسایەتییەکی بێزەوەر بن!!!؟؟؟ بەڵکە لەوە دەدوێین و پێ لەسەر ئەوە دادەگرین کە حکومەتی هەرێم و وەزارەتەکانی بە قەد دەستڕەکی کاغەزیی سوودیان نییە، چونکە وەک لە سەرێ ئاماژەم پێدا کە دەستڕی کاغەزیی ئەو هەموو سوودەی هەیە بەڵام حکومەت و وەزارەتەکانی نەک هەر هیچ سوودەکیان نییە بەڵکە زیانەکی زۆر و زەوەندیشیان هەیە، دەتوانین دوو نموونەی کورت لەسەر دوو وەزارەت بخەینە بەرچاوان:

١- وەزارەتی پێشمەرگە:

هەرچەند ئەو وەزارەتە هیچ پێشمەرگەیەکی دڵسۆز و دێرینی لەو بابەتەنای پێش راپەڕینی تێدا نەمایە کە پاش راپەڕین نەیانتوانی ببنە چەکداری میلیشیایی و پاسەوانی ملکەچی حیزب و سەرۆک و مەرۆکی بنەماڵەکانی دەسەڵات.. تەنانەت زۆرەکیشیان ئامادە نەبوونە وەک خەڵکانی لە بابەتی (رێبین و ئاسۆس)ی کوڕانی (ئەحمەد هەردی)ی شاعیر تەنیا لە پێناو وەرگرتنی پارەیەکی مفتی خانەنشینییەک - لە پلەیەکی بەرزی بەرپرسی قوللابییانەی سەربازیی - خەباتی پێشمەرگایەتیی خۆیان بفرۆشن. لە پاش ٢٠ ساڵ لە خەرجکردنی بودجەی میللەت لە هەردوو هێزە میلیشیاییەکانی پارتی و یەکێتی تەنیا بە یەک چاولێسۆرکردنەوەی هێزی دیجلەی مالیکی قەیسەرییان لێ بوویتە کونە مشک و تازە بە تازە دڵێ خۆیان بەوە خۆش دەکەن کە خەڵکە لەخشتەبردرا و دڵسۆزەکەی ناوچە داگیرکرایەکان - کە ئەوان بە ناوچە جێ ناکۆکەکان ناوزەدی دەکەن!!! - بە چەند سەت پەتووەک و چەند هەزار (بابۆڵە نان)ەک یارمەتیی هێزی پێشمەرگە - هێزی پاسەوانی گەندەڵی بارزانی و تاڵەبانی - دەدەن!!! ئەوە لە کاتەکدا جگە لەوەی لەوەتەی یەکێتی و پارتی دەستیان بە کەرکووک راگەیشتییە هەردەم سیاسەتی تەسکی پاوانخوازیی حیزبایەتییان لەو ناوچانە ئەنجام دایە.. نموونەی زۆریشم پێیە کە بە هەزاران کەسی دڵسۆز و هۆشمەندی خەڵکی کەرکووک و ناوچە داگیرکرایەکانی دیکە ئێستا لە نێو خودی کەرکووک و ناوچە داگیرگیرایەکانی دیکە و هەولێر و سلێمانی و هەندەران فەرامۆش و پەڕاوێز کرانە.. کەچی کۆمەڵەک کەسی دەوڵەمەند و ملکەچی حیزبەکان کە خەڵکی هەولێر و سلێمانی و دهۆکن زەویوزاری کەرکووکیان لەسەر تاپۆ کرایە و لە دامودەزگە رووکەشەکانیان کە لۆ ناوچە داگیرکرایەکان دامەزرانە لەسەر خەڵکی کەرکووک و دەڤەرە داگیرکرایەکانی دیکە کرانە بە بەرپرسی دزیی و گەندەخۆریی!!!!

٢- وەزارەتی رۆشنبیریی:

گەورەترین و گرنگترین کاری ئەو وەزارەتە هەر لە وەزارەتە پەنجا بە پەنجایە حیزبایەتییە رۆشنبیرییەکەی (شیرکۆ بێکەس)ی دەرباری (یەکێتی)ەوە تا دەگاتە وەزارەتە گەندڵکارەکەی پارتی کە (کاوە مەحمود)ی بە ناو کۆمۆنیست تێیدا بە ناو وەزیرە، تەنیا دانان و جێبەجێکردنی نەخشە و پیلانی دانەخۆرەکردن و کڕینی نووسەران و هونەرمەندان و تەواوی رۆشنبیران بووە و بە شێوەکی زۆر باڵکێش ئەو (کارە گرنگ و پڕ بایەخ!)ەی ئەنجام دایە و تا دێش فراوانتر و فراوانتری دەکاتەوە و ئەفراندنی تێدا دەکا، هەر چالاک و بەهرەمەندەکی فەرهەنگییش لە بەرانبەریان وەستابیتەوە یان تەنانەت تەنیا ملکەچ نەبووبی و خۆی نەدابیتە دەستیان ئەوە نانبڕا و کارکەناریان کردییە یان بەرەو هەندەران روایان نایە تەنانەت چاولێسۆرکردنەوە و ئەشکەنجەدانی دەروونیی و جەستەیی و تیرۆرکردنی راستەوخۆی خەڵکانەکی زۆر لەو کەسانەش بە بەرچاوی هەمووانەوە دیار و ئاشکرایە، پێویست ناکا لەوەش بدوێین کە بە چ جۆرەک سەرجەمی کۆمەڵە و یەکێتیی و دامودەزگە رۆشنبیریی و میدیاییەکانیان - وەک (یەکێتی نووسەران و سەندیکای هونەرمەندان و سەندیکای رۆژنامەنووسان و کۆڕی زانیاریی و میدیایە سێبەر و بەناو ئازادەکان) لە رۆشنبیریی و داهێنان و دەربڕینی ئازادانە داچۆڕاندییە و وەک کۆمەڵە ئۆرگانەکی حیزبیی و حکومیی تەنانەت وەک ریکلامکەری بەرپرسە دژە ئازادیی و گەندەڵکارەکان بەکاریاندەهینن. دوا گاڵتەکردنیش بە رۆشنبیریی و رۆشنبیرانی خەڵکی کوردستان ئەوە بوو کە وەزارەتی رۆشنبیریی لە ژێر گوشاری (پەرلەمانتار و وەزیر و رۆشنبیرە شارچیی و گەندەڵکارەکانی نێو دەسەڵات) هاوکار و پشتگیری ئەوە بوو کە بڕیار بدرێ سلـێمانی (لە نێو ئەو کۆلەوارییە رۆشنبیرییەی و بە بێ ئەوەی هیچ دەرفەتەکی گەشانەوەی رۆشنبیریی تێدا بڕەخەسێندرێ و بە بێ ئەوەی ماوەیەکیش دیار بکرێ) بکرێتە پایتەختی هەمیشەیی رۆشنبیریی!!! ئەوە لە کاتەکدا ئەو شارە لە ئێستایدا بە بەراورد بە شارەکانی دیکەی هەرێم بە هۆی ململانێیە بێزەوەرە حیزبییە پاوانخوازییەکە داڕووخاوترین شارە و لە سەردەمی بەستەڵۆکی خۆیدا دەژی و جگە لەوەی لە رووی مادیی و هەبووونی دامودەزگەی رۆشنبیریی پێویست لۆ ئەو مەبەستە هەژارترین شارە.. لە تێکڕای کار و هەڵسوکەتە کۆنەپەرستیی و ناشارستانییەکانیش لە پێشەوەی هەموو شارەکانی کوردستانە وەک (چەوساندنەوە رێزنەگرتن لە کەمینەی دینیی و رەگەزیی و تەنانەت کوردانی شارەکانی دیکە و شارۆچکەکانی دەورووبەریش کە روو لەو شارە دەکەن، بە حزبییبوونی رۆشنبیران و خۆفرۆشتنیان بە دەسەڵاتداران و شارچێتییکردنیان تەنەناتە ئەگەر لە ئەوروپاش بن، بەرهەمهێنانی تێکڕای بزووتنەوە کۆنەپەرست و توندڕەوە ئیسلامییەکانی کوردستان لەو شارە و دەوروبەرەکەی، بەرزترین پلەی خەتەنەکردن و دەستدرێژیی و توندوتیژییەکانی دیکەی دژ بە ژنان و فەڵاقەکردنی گەنجان و منداڵان، لاوازیی ئاسایش و پاراستنی گیانی هاوڵاتییان، ئاژاوە و نائارامیی لە هەڵسوکەوتی رۆژانەی خەڵک، مەڵبەندی کاری قاچاغچێتیی و دەروازەی هاتنی مادەی هۆشبەر لۆ کوردستان، و... هتد).

شاری ئەسینای یۆنان بەو هەموو مێژووە پڕ لە فەرهەنگە گەش و شارستانییەی خۆیەوە لەسەر ئاستی هەموو جیهان تەنیا بۆ ماوەی یەک ساڵ لە نێوان وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا بووە پایتەختی رۆشنبیریی.. کەچی ئەوە ماوەیەکە لەو کوردستانە (جوان!)ەی خۆمان رۆژانە رۆشنبیرە شارچییەکان لە تەلەفزیۆن و میدیایەکانی سلێمانی دەنەڕێنن و شەکری لەو بابەتانە دەشکێنن: (سلێمانی - شاری هەڵمەت و قوربانیی و شاری رۆشنبیران و شاری زانست و تێکڕای جووڵە و دەستپێشخەریی و وەرچەرخانە زلەکان - خودی مێژووەکەی خۆی سەلماندوویەتی تەنیا شاری کوردستانە کە هەر پێشڕەو و سەربەرز بووە و بە تەنیا بە رووی دوژمنان وەستاوەتەوە و هەر پایتەختی رۆشنبیریی بووە و دەبێ بۆ هەمیشە و تاهەتایێش هەر پایتەختی رۆشنبیریی بێت.. ئەی چۆن... شارە (حەیات)ەکە هەر تەنیا خۆی ئەمەی لێ یێ....)!!! ئیدی وەزیرە بە ناو رۆشنبیرییەکەشمان بە سووک و سانایی چەپلەی لۆ ئەو هەموو گاڵتەجاڕییانە لێدا!!!

جا وەک دەیبینین ئەوەی سەرێ دوو نموونەی وەزارەتەکانی حکومەتی هەرێمن، ئەز هیچی دیکە نابێژم.. تەنێ ئەوە نەبی کە روو لەو میللەتە هەژار و کڵۆڵەی خۆمان - کە وەدەست ئەو بەرپرسە نابەرپرسە مافیایە کۆڵەوارانە گیرۆدە بووە - دەکەم و دەپرسم؛ ئایە دەستڕی کاغەزیی فرە فرە چاکتر و بەسوودتر نییە لەو حکومەتی هەرێمەی دزستان و گۆڕستان و جەنگەڵستانە کە پایتەختە بەدبەختە ناتەختەکەی لە نێو چەقی دابونەریتی داڕزای شاری هەولێری (بارزانی) و (شێخ زانا) و (مەلا بەشیر) و جڕوجانەوەرەکانی دیکەیە!؟!؟!؟
_____________________________________________
* دەستڕی کاغەزیی: ئەمن (دەستڕ)ی کاغەزییم پێ باشتر بوو لە (دەستماڵ) کاغەزیی کە رێک لە زمانی ئێستای فارسی وەرگیرایە، بەڵام دەستڕ کە وشەیەکی لێکدراوی کوردییە لە دوو وشەی (دەست و سڕین) لێکدرایە و کورت کرایتەوە، جگە لەوەش دەستماڵ لە کوردی تەنیا بۆ (کلینیکس - تیشوو) بەکارنایێ بەڵکە بە هەر پەڕۆکەک دەگوترێ کە لەسەر سینگ و شان و مل و دەست و باسک یان وەک سەرپۆش بەکاردێ، هەروا دەشێ (کاغەزیی)ەکەشی لێبکرێتەوە و تەنێ (دەستڕ)ەکە بەکاربهیندرێ.
 

١٠\١٢\٢٠١٢

ماڵپه‌ڕی دارا ئه‌حمه‌د