١٥\٦\٢٠٢٢

ئەمەت بیربێ!

ئەرسەلان مەحمود    

مرۆڤ ناتوانێ لەسەر هەموو پرسەکان هاوڕابێ و ڕێکبکەوێ، بەڵام مەحکومە بەوەی ڕێز لەجیاوازی و ڕێز لەیەکتر بگرێ، ئەو جیاوازیانەی مرۆڤ جیا دەکەنەوە لەیەکتری هەرچەند زۆربن، ئەگەر مرۆییانە سەیر بکرێ ئەوا لەبەرامبەر ئەرک و کارە هاوبەشە باڵا لێکچووەکان هیچ نین و تاکە سنورە ڕاستەقینەکە لەوێدا مرۆڤایەتییە.

لەوە باشتر ڕەنگە بوونی نەبێ، هەمووان مرۆییانە بیر بکەنەوەو بڕواننە جیاوازییەکان، بەڵام نابێ لەناو پێخەفی مرۆیی بگۆ کراوی ئـایدیا هەژموونگەرە جیهانی و ناوچەییەکان، خەوی خەفڵەت بیباتەوە، چونکە جگە لەوەی لەسەر ئاستە تاکە کەسیەکان و گشتییەکەش تـاکە کەس و جڤاتێک نییە سازش لەسەر بەها باڵا نەتەوەیی و نیشتمانییەکەی خـۆی بکات، خودی ئایدیاو سیستمە جیاکانیش هەڵخڕێنەرانەو بەناوی باشەی ئێستاو قیامەتی مرۆڤەوە، لەم نێوەدا زۆر بەوردی خەریک بەوەبەرهێنان و بازاڕگەرایی تایبەت بەخۆیانن.

چییەتی مرۆڤ پێشئەوەی لەڕەنگ و ڕەگەزو سنورو هەر شتێکدا وێنا بکرێت و لەمەنگەنە بدرێ، مرۆڤبوونەکەیەتی، چۆنیەکە لەهەڵگری ڕەنگ و ڕەگەز، فۆڕمی نەتەوەیی و نیشتمانی، بەرگە هەوای ئاینداری و ئایدیاگەری، بژاردەی کراوەو خۆکاری بەردەمییەتی، ئەوە جیاوازی مرۆڤ نییە مرۆڤ دابەش و ڕەنگ دەکات، ئەوە توانستەکانی مرۆڤە دەکارێت جیاوازییەکان لەخۆدا بناسێتەوەو بەکار ببات.

کێشەی مرۆڤی کورد ئەوەیە، بەفەرهەنگ سەپێندراوەتە سەری پێش مرۆییبوون و مرۆڤبوونەکەی هەڵگری سیماو خەسڵەتی تر بێت، ئەوەی بەناوی مانەوەو هێشتنەوەی ڕەسەنایەتی ساڵـە هـایە دۆزەخیانە دەرخواردی ئەدرێ، جیاوز بوونەکەی پەتی و پەتیار کردوەو هەڵیداوەتە دەرەوەی بازنە مرۆییەکەی مرۆڤایەتی، ئامانجی ئەم هزرە هەژموونگەرە خێڵەکی و دژە کارییە هەرێمییە، نامۆ کردنییەتی بەخۆی و دابــڕینیەتی لەکرانەوەی فەرهەنگی، تا بەهۆیەوە ڕێگە لەبەشارستانی بوونی بگرێ و لەچاوی گرینگیپێدانی کۆمەڵگەی مرۆیی وەک بونەوەرێکی دانپێدانراوی ئاسایی بەدەرو دوری بگرێت.

مرۆڤی کورد، بەپێوەری ئەوەی هەزاران ساڵە کار لەسەر سڕینەوەی دەکرێت بەڵام هێشتا هەر بەپێوەیەو لەگەشەش نەکەوتووە، دەتوانرێت وەک بەشە هەرە بەهێزو زیندووەکەی مرۆڤایەتی وێنــا بکرێت، لـەوەش زیاتر سەلمێنەری ئەو حەقیقەتەیە نەک هەر نەتەوەیەک، هەر تاکێکیش ئەگەر خۆی نەیەوێت، هێز نییە بتوانێت لەبۆتەی خۆی بداو بیتوێنێتەوە لەخۆیدا، ئەوەی مەترسیدارە پەراوێزو کەنارگیرییە، نەک بەریەککەوتنی فەرهەنگە جیاوازەکان، خەڵوەت خەڵەفاوی دروست دەکات، تێکەڵاوی هەم جیاوازی و هەم چۆنییەتی جیاواز بوونەکەش دەخوڵقێنێت.

دروستکردنی جیاوازی، ئەرکی دەسەڵات و حکومەت نییە، کارەکەی ئەوان زەمینە سازییە، خوڵقاندنەکە ئەرکی تاک و یەکە پێکهێنەرە جڤاکی و کۆمەڵایەتییەکانە، هەر تاکێک شێوازی تـایبەت بەخۆی هـەیە، هەموو خێزانێک دەتوانێ ڕۆڵی کاریگەر بگێڕێ و جیاوازی دروست بکات ئەوەی جیاوازییە گەورەکان دروست دەکات، جیاوازییە بچوکەکانن، تاکی کورد کاتی ئەوەی هاتووە بیرۆکە کۆنە چەپێنەرو سەپێندراوەکان لەناخی خۆی دەرکاو دابماڵێ و لەجێگەیاندا بیرۆکە نوێ شتڵ بکات.

لە مێشکۆڵەی ناسیۆنالیستێک و هزری ناسیۆنالیزمگەرێکدا، ڕەنگە هەمان شانازیکاری نیشتمانی هەبێت، بەڵام ناسیۆنالیستەکە هیچکات بۆی گرینگ نییەو نازانێت لەپێناو نیشتماندا دەبێت چۆن و چی بکات، ئەوەی هەیەتی کەرەستەی کۆن و کوێرانەیە، هەستێکە خۆبەزۆرو زلزان، ئەوەی پەیڕەوی دەکا سیاسەتێکە یان هەموو یان هیچە، ئەمەش لەهەر حاڵدا جەنگ و ماڵوێرانی بەدوای خۆیدا دەهێنێت، بەڵام ناسیۆنالیزم چونکە دەرچەیەکی هزری هەیە، بەرپرسیارێتی دەخوڵقێنێ.

دەشێت لەپێشهاتێکدا هەمووان بەیەکەوە ئازادبن، بەڵام بەیەکەوە ڕزگار بوون پرۆسەیەکە تەنها کاتێک ڕوئەدات تاک جیاوازییە بچوکەکانی لەخۆداو لەواقیعدا خوڵقاندبێ، مرۆڤی ڕزگاریخواز پێش ڕوبەڕوبونەوەی دیوی دەرەوەی و تێکۆشان بـــۆ ڕیشە کێشکردنی بێدادی و ستەمکاری، ڕوبەڕوی خۆی دەبێتەوەو خۆی پاک بکاتەوە، لـەهــەموو ئـەو چــاوگ و چەمک و ڕەگەزانەی داگیرکاری لەسەر وەستاوەو بینا کراوە، جیـــاوازی زۆر هەیە لەنێوان مەیلی ڕزگاری و مانای ڕزگاری، ڕەنگە هەمووان حـــەز بەڕزگاری بکەن، بەڵام زۆر کەم ئامادەن چاوگی توندوتیژی و ستەمکاری لەخۆیاندا بکوژن.

باشترین بیرۆکەکان زادەی تێڕوانینە جیاوازەکانن، ئەوەی بیەوێ لەخۆی تێبگاو باشتر خۆی بناسێتەوە، دەبێ بوێری ئەوەی هەبێ پەنا بەرێتە بەر ڕوانگە جیاوازەکان، دەبێ هێزی ئەوەی تێدا بێت هەندێجار لەدیدە جیاوازەکانەوە هەڵسەنگاندنێک بۆ خۆی بکات، هیچ گوناهێک بەهێندەی نەزانی گەورە نییە، هیچ نەزانێک ئەوەندەی بێباکی زانایەک کوشندە نییە، ئەوەی بیرناکاتەوە حەقنییە قسە بکات، ئەمەت لەبیر بێت!

ماڵپه‌ڕی ئه‌رسه‌لان مه‌حمود