په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٢٨\٥\٢٠٢٠

ئەوەی گۆڕاوە ژمارەی كابینەكانە نەك عەقڵیەتی حكومڕان.


ئەرسەلان مەحمود  

 

حكومەت جگە لەژمارەی كابینەكانی دوای نزیك بە24 ساڵ، لەواقیعدا ئەوەی گۆڕاوە تەنھا ناوی سەرۆك وەزیرانەكەیەتی، یەكە سەرەكییە پێكهێنەرەكە هەر هەمان حزب و عەقڵیەتە زاڵە ئاڕاستەكارو بەڕێوەبەرەكە هەر هەمان عەقڵییەتە زەردەكەیە، خۆڵ دەكەنە چاوی كێووە. بارزانییەك وەك ئەوەی لەمێژووی دورو نزیكدا نمونەی هەیە، ڕەنگە دواجار لەڕێگەی لۆمەكاری و بەشەخسەنە كردنی شكستەكانەوە بتوانێ‌ بارزانییەكی دی گەمارۆ بدا، بەڵام هەرگیز ناتوانێ‌ بەوەها ئەداو گوتارو بانگەوازێكەوە بەفۆڕم نوێ‌ و لەزیهنیەدا كۆنە فرۆش، حزبەكەی لەژێر ئەو بارە لارە دەرباز بكاو خۆیشی وەك كارەكتەرێكی نوێ‌ یا جیاوازو پێگە فریادڕەس وێنا بكاو بچەسپێنێت.

حەقیقەتەكە دیارەو واقیعەكە ڕۆشنە، حكومەت بەتوڵی ئەو تەمەنی خۆی هێندەی حكومەتێك بووە بەرخۆرو مایەخۆرو هەڵخڕێنەر" بەرخۆر وەك سەرخان، مایە خۆر وەك ژێرخان، هەڵخڕێنەر وەك سەرمایە مرۆییەكە" هەرگیز بەچارەگی ئەوەندە حكومەتێك نەبووە بیناكارو بونیادنەرو ئیزافە بەخش، ئەوەی ئێستا بەناوی ڕاشكاوی و ڕاستگۆییەوە پاگەندەی دەكات، هەمان درۆی ئەم عەقڵییەتە بەتاڵەیە نزیك بەسەدەیەكە خەڵك لەگەڵ خودیخۆی بەرەو خود كۆیلەگەرایی خۆی و خۆی دەبات، جیاوازییەك ئەگەر هەبێت فۆڕم و قۆناغ یا سەردەم و وەختەكەیە، ڕاشكاوی دەبێ‌ ڕوت و ڕاستی دەبێ‌ گەرماو گەرم بێت، ئەم جۆرە بەلاغەت و تەبلیغاتەی سەرۆك وەزیران و ئامرازە فەرمی و نافەرمییە میدییەكانی دەمێك ساڵەو ئێستا لەهەر كات زیاتر كردویانەو دەیكەن، ناوەخت و نەخۆشە، دەرچەی مایە پووچییەو بەهایەكی نییە لەواقیعدا.

بێدەنگی و پشوو درێژی خەڵكی كوردستان لەبەرامبەر ئەم هەموو ستەم و بێدادییە كوردییە، هۆكاری زاتی و بابەتی خۆی هەیە، نیشانەی بێئاگایی و مایەی ئەوە نییە وەك ئەوەی دەوترێ‌ لەگوێی گادا خەوتبن، نەخێر بەرپرسیارێتی نیشتمانییە، تێگەیشتنە لەدۆخە ناوخۆییە كوردی و عیراقی و هەرێمایەتی و دەولیەكە، نایانەوێ‌ جارێكی دی هەبێ‌ و بەناوی ئۆپۆزسیۆنەوە لەبەهاو شكۆی دەنگیان بداو سواری ناڕەزایەتییەكانیان بێت، ئەگەرنا نەك هەر كەس دەزانێ‌ ئەم عەقڵییەتە خۆبەزۆرزان و هیچ لەبارانەبووە، ئەم دەسەڵاتە بەربادو بەرمۆدە لولدەرە وزەو هێزو نیەتی چاكەكارو چاكەخوازو چاكسازی نییە، خودی ڕێگەش باوەڕی بەهەنگاوەكانی ئەم عەقڵییەتە لەڕێكردن نەماوەو هاكا باجە هەرە گەورەكەی دا، چاكەكار تاران و توران ناهێنێتە سەر نیشتمانەكەی، چاكەخواز پارلمان ناكاتە دیوەخان و تەشریفاتخانە، نەخێر ئەتكی ناكا نایكاتە مەیدانی ئاژەڵان و پڕی ناكا لەمانگاو گاجوتی قۆشمەچی و قەشان، بەڵێ‌ نایكا بەمۆڵ و ماركێتیی حزبی تا كەی حەزی كرد دایبخاو چیویست لێوەی بفرۆشێ‌ و بەمەبەست لەشكۆی نادات، چاكەساز بەچاكسازی كردن لەخۆیەوە دەست پێدەكا، دەست لەقوت و قورگی خەڵكی نانێ‌ بەم ناوەوە.

سەرۆك وەزیران، ئەگەر هەر بەجیددی دركی بەنەهامەتییەكانی سەرژیانی خەڵك كردبوایە، ئەگەر هەر بەڕاستی ورد لەمەترسیەكانی سەر ڕمانی حكومەتەكەی تێگەیشتبوایە، ئەگەر خەمی چاككردنەوەی شكۆی شكاوی حكومڕانێتی و خوازیاری چاكسازی ڕەسەن و ڕیشەیی بووایە وەك ئەوەی ئیدیعای دەكا، بەم جەژنە لەبری بەشینەوەی نائومێدی لەكراسی ڕاستبێژیدا، لەبری تەموومژاوی كردنی حەقیقەت بەئامانج و ئەجێندای تایبەت لەخەیاڵ و باخەڵی خودپەسندیدا، ئەوا بەری میدیاو لەئۆفیسە تاریكەكانەوە گوتار بدا، دەڕۆیشتە‌ دیوانی سەرۆكایەتی پاڕلمان و لەهۆڵی پارلمانەوە دوای ئەوەی داوای لێبوردنی لەخەڵكی كوردستان دەكرد، یان هەڵوەشاندنەوەی حكومەتەكەی ڕادەگەیاندو داوای هەڵبژاردنی پێش وەختەی دەكرد، یان بەڵێنی ئەدا لەماوەیەكی بڕیار لێدراوی دیاریكراودا، ئەم چاكسازیانەی خوارەوەی ئەنجام ئەداو داوای پشتیوانی هەمووانی دەكرد، ئەوسا هەم بەردی بناغەی سەر لەنوێ‌ بونیادنانەوەی متمانەی نێوان خەڵك و دەسەڵاتی دادەنا، هەم بەدڵنیاییەوە پشتیوانی زۆرینەی هەرە زۆری فراكسیۆنەكان و خەڵكی كوردستانی بەدەست دەهێنا، بەڵام لەبەر ئەوەی نیەت و نیازەكە مەسەلەیەكی ترە خۆی لەوەها كارێكی مێژوویی و چاكسازی ڕاستەقینە لادەكاو دەیەوێ‌ بەلاڕێیەكەدا وەبەرهێنان بۆخۆی و ئایندەی خۆی بكات، ئەگەرنا چاكسازی ڕیشەییی دیارەو ئێستاش گەر هەر بەجیدییەتی با بفەرمووێ‌:

یەكەم/ حكومەت هەموو ئەوانە ڕاپێچی بەردەم دادگا بكات لەماوەی ڕابردوی دورو نزیكدا، بەپۆینتێك چییە سوچیان هەبووە لەوەی وایكردوە دۆخی كۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابوری ئەم وڵاتەو ژیانی خەڵك بەم ڕۆژە نەخوازراوە بگات.

دووەم/ حكومەت چاكسازی ڕیشەی و كەمكردنەوەی تەواوەتی لەمیزانییەی سیادیدا بكات، ئەو میزانییە ڕەهایەی بەناوی هەرسێك سەرۆكایەتییەكانی هەرێم و دامەزراوەی قەزایی و دەزگەو دامەزراوە ئەمنی و سەربازییەكان و مەسەلەی پڕۆتۆكۆڵات و دیبلۆماسیەت و ڕۆمانسیەتی شەكرو شرینییەكانەوە دەرگەو دەرچەی 28 ساڵە دڵخوازانە لەسەر گازەرای پشتە.

سێیەم/ حكومەت مووچەو ئیمتیازاتی ئەو دەیانهەزار پاسەوانەی بەناوی پارێزگاری لەماڵ و موڵك و ڕەزو باخ و داخی ئەم هەموو سەرۆك و بەرۆكە بێ‌ ناوەرۆكەی دەیانساڵە بەزۆرو زۆرداری بەپارەو پول و لەسەر داهاتی ڕەش و ڕوتی ئەم وڵاتە كار لەسەر بەڕەمزییەت و بیناكاری كاریزمییان دەكرێ‌ هەڵبووەشێنێتەوە، ئاخر ئەمانە چجۆرە سەرۆك و پێشە بوونەوەر زادێكن خۆیان بەسوڵتان و سەرۆكی خەڵكی بزانن بەڵام بەبێ‌ هەزارەها پاسەوان ناتوانن چەند سەد مەترێك چییە بەپێی خۆیان بەناو خەڵك و بازاڕو شەقام و كووچەو كۆڵانی وڵاتەكەیاندا ڕێبكەن و بڕۆن!!

چوارەم/ حكومەت لەڕەگەوە هێزی سەربازی حزب و بەرپرس و یەكە تایبەتەكان هەڵبووەشێنێتەوەو لەجێگەیاندا بوونیادنانەوەو یەكخستنەوەی هێزی پێشمەرگەی كوردستان وەك هێزی پارێزەری نیشتمانی و كەرامەتی نەتەوەیی بكات بەپرەنسیپ و جێگرەوە.

پێنجەم/ حكومەت پێداچوونەوەی ورد بەگرێبەستە جیاوازەكان و دۆزینەوەی ڕێگەچارەی یاسایی پشت ئەستور بەدەستوری عیراقی و یاسا نێودەوڵەتیەكان بكاو موڵك و ماڵ و قەرزەكانی لای كۆمپانیاو لێپرسراوو كەسە هەمە دەسەڵاتدارەكان وەربگرێتەوە.

شەشەم/ حكومەت یەكخستنی گوتاری كوردی لەبەغدا بكات بەبنەمای كار كردن بەئاراستەی بونیادنانەوەی پێگەی كورد لەدەوڵەتی فیدڕاڵی عیراقدا، بێگومان پشت بەستوو بەلێپرسراوێتی نەتەوەیی و نیشتمانی نەك وەك ئەوەی گوزەراوەو هەیە حزبی و مەجازی و میزاجی و ڕاستكردنی بەرژەوەندی دەوڵەتانی ناوچەكەو هەرێمایەتی.

حەوتەم/ حكومەت بەرنامەی كەمكردنەوەی وەزارەتەكان بخاتە ئەجێندای كاری هەرە لەپێشی خۆیەوە، بەجۆرێك تا ئاستی پێویستی هەنووكەیی بەبنەما بكات.

هەشتەم/ حكومەت رێكخستنەوەی داهاتە ناوخۆیی و سنورییەكان بەبنەما بگرێ‌ و شەفافیەت پەیڕەو بكات.

نۆیەم/ حكومەت لامەركەزیەتی دارایی و كارگێڕی پارێزگاكان بچەسپێنێ‌ و دەسەڵاتەكان لەبەرژەوەندی هاوڵاتی و هاونیشتمانیاندا بەیاسا ڕێكبخاتەوەو بەمتمانەوە ئەداو سیاسەت بكات. نەك لەبازنەی دیاریكراوی خود سەپێن و فراوانخوازی دەسەڵاتگەرایی دا بخولێتەوە.

دەیەم/ حكومەت لەبری خەریك كردنی پارلمان بەشتە لاوەكییەكان و لێیگەڕێ‌ كاری پاڕلمانی خۆی بكاو دەستوری هەرێمی كوردستان ئازادو دیمۆكراسیانە پەسند بكات.

حكومەتێك نەتوانێ‌ وەك ئەوەی پێویستە ئاو بداتە هاوڵاتی، نەتوانێ‌ وەك ئەوەی شیاوە كارەبا بداتە خەڵك، نەكارێ‌ خەدەمات و خزمەتی لایەق پێشكەش بكات، تەنانەت نەتوانێ‌ مووچە بدات، ئەم هەموو وەزیرو وەزارەت و مودیرعام و ناونیشان جیاوازانەی بۆچییە، گیانی ژنانی پێنەپارێزرێ‌، ئەنجومەنی خانمانی بۆچییە، بەرنامەی گەشەپێدانی مرۆیی نەبێ،‌ فەرمانگەی ڕێكخراوە ناحكومییەكانی بۆچییە، نەزانێ‌ دارێك سەوز بكات، دەستەی ژینگەی بۆچییە، خۆی بوبێت بەلوغم لەدڵ و دەرونی خەڵكدا، دامەزراوەی هەڵگرتنەوەی لوغمی بۆچییە، ئەم وڵاتە كاول كراوە، دەزگای وەبەرهێنانی بۆچییە، ڕێگەوبان ئەوە هەر هیچ، ڕۆشنبیری هەروەتر...تاد ئەوەی غائیبە عەقڵییەتی بەڕێوەبردنە وەزەرەتی پلاندانانی بۆچییە. ئەمانەو دەیەها پێشنیارو سەرنج و ڕاسپاردەی بەجێتریش هەن حكومەت دەتوانێ‌ بیانخاتە ئەولەویەتی كاركردن و ئەجێندای چاكسازی كردنەوە لەخۆیدا ئەگەر نیەت و نیازەكەی هەر بەراستی چاكسازی كردنە. كاتی ئەوە هاتووە حكومەت ئەم ناوە گەورەیە لەخۆی بكاتەوەو خەریكی ئاوەدانكردنەوەی دیهات و شار بێت، كاتی ئەوە هاتووە فەلسەفەو پرۆسەی خوێندن هاوچەرخانە بونیادبنێتەوەو سەرگەرمی راستكردنەوەی كەسێتیی تێكشكاوی تاك بێت، كاتی ئەوە هاتووە سەلامەتی گیانی و ژیانی، ماف و ئازادییەكان ساغبكاتەوەو خۆی لەمەحەكی ویژدانی مرۆیی بداو مرۆڤ بەئامانج بگرێ‌ مرۆڤ.

ڕێگەی چاكسازی جیددی هێندە تاریك و ئەوەندەش قورس نییە نەوێرێ‌ خۆی لێبداو لەژێر ئەو ناوەدا خۆی بدزینەوە، پێویست بەهەڵاتن لەبەرپرسیارێتی ناكا، هەر دەسەلاتدارو دەسەڵاتێك بترسێت لەوەی دەخرێتە ژێر پرسیارەوە، جگە لەوەی ترسنۆكە، نابیانەیەو نیشانەی بەكۆتا هاتنی توانستەكانیشیەتی لەخۆیدا، ئەم ڕیایی و ڕاكردن لەڕاستییەكانی بۆچییە، چاكسازی لەسەر قوتی خەڵك ناكرێ‌، دەست خستنە قوڕگی خەڵكەوە ترسناكە، ڕوخێنەرە، سوتێنەرە.
 

ماڵپه‌ڕی ئه‌رسه‌لان مه‌حمود
 

 

 

 

په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک