١٤\٢\٢٠١٣
هەڤپەیڤینێک لەگەڵ
رێزدار(کامیل ژیر).
سازدانی: رێبوار نەلاسی
وتووێژ
لەگەڵ پسپۆڕی یاسا، شاعیر، کەسایەتی نەتەوەیی مامۆستا کامیل
ژیر کە لە کۆتایی پەنجاکانی سەدەی رابوردوودا ئەندامی
دامەزرێنەری کۆمەڵەی ئازادی و ژیانەوە و یەکیتی کورد
(کاژیک)بووە و دواتر ئەندامی مەکتەبی سیاسیی(پاسۆک) بووە و
خاوەنی چەندین کتیب و دیوانی هۆنراوەیە، پتر لە شەست ساڵە
خزمەتی بیری نەتەوەیی دەکات.. بەپێویستمان زانی بینەرانی
بەڕێزی بەرنامەی روناهی لە تەلەفزیۆنی کۆمار، لە نزیکەوە
گوێبیستی لیکدانەوەی زانستانەی ئەم کەسایەتییە دلسۆز و بە
ئەزموونەی گەلەکەمان بن.
رێبوار نەلاسی:
بیروباوەرى نەتەوەیی لاى بەرێزتان چ واتایەکی هەیە؟
کامیل ژیر: بۆ وەلامی ئەم پرسیارە،ئەشێ
سەرەتا بپرسین نەتەوە چیەو لە چ سەرچاوەیەکەوە هەڵقوڵاوەو نەتەوایەتی
چۆن ئەبێتە بیروباوەڕ
نەتەوە بریتییە لە کۆ مەڵە خەلکیک کە هەندێک خەسڵەت ئەیانبەستێ
بەیەکەوە وەک سۆزو هەستێکی هاوبەش،زمانیکی هاوبەش،نیشتمانیکی هاوبەش،
نەژادیکی هاوبەش،میژوویەکی هاوبەش و چەند خەسڵەتێکیکە.
ئەم خەسلەتانە، ئەشێ هەموو پێکەوە بوونیان هەبێ،یا هەندیکیان بوونی
نەبێ.بەلام ئەوەى کۆڵەکەى ئەستووریانەو ئەبێ هەمیشە بوونی هەبێ،
سۆزوهەستە هاوبەشەکەیە.
مرۆڤ هەربەخۆڕسکی(سروشتی)سۆزیکی بۆ دەوروبەری خۆی هەیە.خیزان و خزم و
گەڕەک و گوندو شارو نیشتمانی خۆی خۆشئەوێ ، ئەم سۆزە سەرچاوەی هەستێکی
هاوبەشە. ئەو هەستەو پێویستییەکانی ژیان ، زمانێکی هاوبەش لەسەر
زەوییەکی هاوبەش دروستئەکەن و ئەنجام نەتەوە پێکدێ و بەتیپەربوونی
رۆژگار،مێژوویەکى هاوبەش دێتە بەرهەم . ژینگەش کاریگەریی لەسەر
لاوازبوون یا گەشەکردنی سۆزوهەستەکە هەیە . ژینگەى نالەبار سۆزو
هەستەکە کاڵئەکاتەوەو ئەبێتە هۆی زاڵبوونی بیری نامۆ بەنەتەوە،وەک بیری
ئاینی و کۆمۆنستی.هەروەها ئەبێتە هۆی گەندەلی و نۆکەری بۆ بێگانەو گەلێ
خەسلەتی خراپیتر.بەپێچەوانەوە،لەژینگەیەکی لەبارداو بەهۆی پەروەردەیەکی
زانستیەوە،سۆزو هەستەکە گەشەئەسەنێ و ئەبێتە بیریک کەپێیئەوترێ بیری
نەتەوەیی یا بیروباوەری نەتەوەیی. .ئەوبیروباوەڕەش،واتای راژەی نەتەوەو
زاڵبوونی بەرژەوەندیی نەتەوە بەسەر بەرژەوەندیی تایبەتدا ئەگەیەنێ تا
ئەگاتە رادەی قوربانیدان و گیانبەخشین لەپیناوی نەتەوەودا .هەموو
تاکەکانی نەتەوەش ئازادو یەکسانن لە رووی بڕواو ئەرک و مافەوە .ئەوەیە
واتای بیروباوەری نەتەوەیی لای من . کوردیش نەتەوایەتیەکەی خۆی ناوناوە(
کوردایەتی) .کوردایەتیش جیاوازە لە عروبەی عەرەبی و رەگەزپەرستی تورکی
و فارلاسی و نازێتی ئەلمانی و ناسیۆنالیزمی رۆژئاوایی.کەواتە کوردایەتی
بیروباوەرە نەک بۆیەی رووکەش وەک هەندێ لایەن لەخۆیانی ئەدەن یا پاشگری
( کورد یاکوردستان)ئەنێن بەخۆیانەوە.
ئەوەی هەڵگری بیروباوەڕی کوردایەتی بێ، ئەبێ وەک مۆم بۆنەتەوە و
نیشتمانەکەی بسووتی دوور بێ لە بیگانەپەرستی و خۆبەکەمزانین و گەندەڵی،
سەربەخۆیی کوردستان و ئازادی و یەکسانیی خەڵکی کوردستان، بکاتە ئامانجی
خۆی.
رێبوار نەلاسی:
ئایاکورد دەتوانێ لەچوارچیوەی ولاتانی
داگیرکەریدا بەمافەکانیی سیاسی و نەتەوەویی خۆی بگا؟
کامیل ژیر: هەرگیز .. هەر نیمچە مافێکی
وەک ئۆتۆنۆمی و خودموختاری و فیدرالیش(کاتی)ئەبن ئەگەر ئەوانە
ئاراستەنەکرێن بەرەو سەربەخۆیی کوردستان . جائالێرەوە تایبەتمەندێتیى
کیشەی کورد لەکوردستانی ئێستادا دەرئەکەوێ . نەتەوەى کورد ئەگەر لە
ولاتیکی وەک سویسرا یا ئەمریکادابوایە ، ئەکرا بەمافەکانی سیاسی و
نەتەوەیی خۆی لەچوارچیوەی ئەو ولاتانەدا بگات ، بەلام لەچواچێوەی
ولاتانی داگیرکەری ئێستایدا ، ئەوە ئەستەمە . کیشەی کورد لەم ولاتانەدا
تەنیا لەگەل رژیمە داگیرکەرەکانیدا نیە، بەلکو لەگەڵ سەرجەم نەتەوەکانی
تورک و فارس و عەرەبدایە کە کوردستان بەماڵی باپیریان و کورد بە نۆکەری
خۆیانئەزانن !!مەگەر دەگمەن . دەگمەنیش بەپێی بنەمایەکی گشتیی یاسایی ،
پێوانەی لەسەر ناکرێ . ئنجا ئا لەم روانگەیەوەیە کە ئامانجی کوردایتی ،
روخانی رژیمی داگیرکەرەکانی نیە ، مەگەر بۆ تاکتیکێک . ئامانج
دەربازبوونە لەچواچیوەی ئەو ولاتانە.
رێبوار نەلاسی: رژیمەکانی ئیران و سوریا
دەرووخین ، یاحکومەتیکی هاوبەش لەگەل ئۆپۆزسیۆنی ئیستایان پیکدینن؟
کامیل ژیر: رژیمی مەلاکانی ئیران لە
بورجێکی ئەوەندە بەرزدا خۆیان ئەبینن کە هیچ گرنگیەک بۆ ئۆپۆزسیۆن
دانانین . رژیمەکەی بەشار ئەسەدیش بەشی خۆشیی تیا نەهێشتۆتەوە لەگەل
ئۆپۆزسیۆندا . لەبەرئەوە ، هەلی حکومەتی هاوبەش لەئارادانیەو تەنیا
رێگە لەبەردەم ئۆپۆزسیۆنی عەرەبی لە سوریاو ئۆپۆزسیۆنی فارسی لە ئیران
، رووخانی ئەو دوو رژیمەیە. .بۆ نەتەوەکانیکەی ناو ئەو دوو ولاتەش ،
چار تەنیا سەربەخۆییە.
رێبوار نەلاسی: لەهەلبژاردنی سەرکۆماری
ئەمریکادا،باراک ئۆباما بۆ چوار سالی دیکە هەلبژیردرایەوە. ئایا
سیاسەتی دەولەتی ئۆباما سەبارەت بە ئیران وەک رابوردوو دەبی و هەولئەدا
بەریگەی دیالۆک و گوشاری ئابووری ئیران ملکەچی بریارەکانی نێونەتەوەیی
بکا،یاسیاسەتی روخاندن و هینانەسەرکاری رژیمیکی تازە دەگریتەبەر؟
کامیل ژیر: ئۆباما وەک پەندی لە
جەنگەکانی ڤیتنام و عیراق و ئەفغان وەرگرتبێ وایە . تابتوانێ هەولئەدا
لەریگەى گوشاری ئابوورییەوە مل بە رژیمی ئیران کەچبکا بۆ مەبەستەکانی
خۆى . ئەگەر بەو ریگەیە نەگەیشتە ئەنجام ،ئەوا لەریگەى ئۆپۆزسیۆنی
ئیرانیەوە ئەو هەولە ئەدا ، بەوەى هانیانئەدا بۆ راپەرین و شۆرش و
یارمەتیدانیان بە چەک و پارە بۆ هەمان مەبەست .واتا ملکەچکردنی یا
روخاندنی.
رێبوار نەلاسی: حیزبەکانی رۆژهەلات دەلین
پژاک بەرەسمی ناناسن چونکە لقی پی کی کەیە. لەبەر ئەوە ئامادەنین
هاوکاری بکەن لەگەلی . ئیوە سەبارەت بەخەبات و چالاکی پژاک لەرۆژهەلاتی
کوردستان بیرو راتان چیە؟
کامیل ژیر: پارتە کلاسیکیەکانی رۆژهەلات
لەبابەتی دیموکرات و کۆمەلە کە ئیستا بەرەکەتیان تیکە وتوەوهەریەکە و
بوون بە چەند پارچەیەکەوە ، پژاک بەرەسمی بناسن یا نا، گرنگیەکی
نیە.چونکە ئەوان ئیستا دەستەمۆی پارتەکانی باشوورن بەمەرجی ئەوەى توخنی
سنووری ئیران نەکەون . واتا ئەو پارتانە، لەرووی کردەییەوە، لە دۆخی
پشوودانێکی هەمیشەییدان . جارجارێکیش کەدەنگێ بەرزئەکەنەوە ، ئەوە هەر
قسەی رووتەو قسەش ناچێتە ناو گیرفانەوە.
پژاکیش هەرچەندە ئیرانی سەغڵەتکردوەو شەری چەکداری لەگەلئەکا ، بەلام
ئەوانیش چونکە ستراتیجى خۆیان بە پیکەوەژیان لەگەل ئیران دیاریکردوە ،
ئەوا ئەوانیش ئاسنی سارد ئەکوتن و رۆلەی کورد بەخۆرایی بەکوشتئەدەن.
رێبوار نەلاسی: پتر لەسالیکە
سەرەکوەزیرانی عیراق نوری ملیکی دەستیکردوە بەپیلانگێڕی و بەشیوازی
جۆراوجۆر هەولئەدا دەسەلاتی حکومەتی هەریم لاوازکا،چی وایکردوە ئەم
سیاسەتە پێرەوکا؟ حکومەتی هەریم چیبکا بۆئەوەى پێش لەم پیلانگێڕیە
بگرێ؟
کامیل ژیر: ئەو سیاسەتەى مالیکی دژ
بەکورد هەمووکاتێ چاوەروانکراوە .یاوەک عەرەب ئەلێ(تحێیل حاێل)ە .ئەوە
سیاسەتی هەموو حکومەتەکانی بەغداد بوە، لە رژێمی پاشایەتییەوە تا رژێمی
بەعس . دوای مالیکیش هەر وائەبێ تا ئەوکاتەی ئەم تێکەڵە ناسروشتییەى
عیراق لەبەریەک هەڵئەوەشێت و کورد بەمافە نەتەوەییەکانی خۆیئەگا..ئنجا
لەراستیدا کوردەکە خۆیشی یاریدەدەربوە بۆئەوەى وای بەرامبەر بکرێ !
عیراق لەبەریەک هەلوەشابوو ، هەلێکی زیڕینبوو بۆ سەربەخۆییمان . بەلام
دوو پارتە کوردیە دەسەلاتدارەکە، بوونە هاوکاری دروستکردنەوەى عیراق !!
. عیراق سوپای نەمابوو ، بۆیاندروستکردەوە،.ئەوەتا هیشتا ئەو سوپایە
لەگاگۆڵکێدایە ، هێزی ئۆپراسیۆنەکانی دیجلەى لێکەوتۆتەوە! ئەوە
لەکاتێکدا، لەگەڵ کەوتنی رژیمى بەعسدا ، رۆشنبیرانى نەتەوەیی کورد ،
بانگەشەى سەربەخۆییانکرد و ئەوان نەیانبیست ! لەراپرسییەکدا %98ی
جەماوەری کورد دەنگیان بۆ سەربەخۆییدا ، کەچی ئەوان ،لەبری ئەوە
،عەرەبە راکردوەکانیان هێنایەوە بۆ ناوچە داگیرکراوە رزگارکراوەکان و
جارێکیتر ئەو ناوچانەیان لکاندەوە بە عیراقەوە !! ئیتر باباسی
گەندەلیەکانیان نەکەین ، چونکە زۆری لەسەر وتراوەو ئەوترێ و نایبیستن!!
ئێستاش هەل بەبەریەوە ماوە و بۆبەرگرتن لە تەعریب و ئەنفالیکیتر ،
ئەرکی حکومەتی هەریمە زۆر بەخێرایی، وەک رێکارێکی بەرگری و هەنووکەیی
لەئێستادا ، ئەم هەنگاوانە بنێ:
١- لەحکومەتی حیزبەوە خۆی بکا بە حکومەتی گەل.
٢- دامەزراندنی سوپای بەر گریی کوردستان و پڕچەککردنی. یەکەم ئەرکیش ،
ئەو سوپایە، سەنگی قورسی خۆی بخاتە ناوچە داگیرکراوەکان و بیانپارێزێ..
٣- چاکسازیی و پاکسازیی بەپەلە.
٤- لەباریکدا شەڕ یەخەى گرتین ، ئەمجاڕە یا سەربەخۆیی یا شەڕکردن تا
مردن.
رێبوار نەلاسی: داهاتووی کورد بە گشتی
چۆن ئەبینن؟
کامیل ژیر: ئەمە پرسیارێکی فرە رەهەندە،
داهاتووی کورد بەندە بە کۆمەلێ ئەگەر و گریمانەوە. تۆ نازانی لە هەگبەی
سبەینیدا چی هەیە؟ چی رووئەدا؟ تا چەند رژیمە داگیرکەرەکانی کوردستان
لە ئارامیدا ئەبن؟ یا نابن؟ یا گۆرانکارییان بەسەردا دێ؟
لە ئاستی ناوخۆی کوردستاندا چ گۆرانیک بەسەر ئەقڵی تاک و کۆی مرۆڤی
کوردا دێ؟ بیرکردنەوەی مرۆڤی کورد،هەر لەم دۆخە چەقبەستوەی ئیستایدا
ئەمینێتەوە یا روو لە ئاسۆیەکی فراوانتر ئەکا؟
تۆ بزانە، دوای دەیان سەدە لە داگیرگاری کوردستان و قەلاچۆکردنی کورد،
هیشتا زوربەی زۆری پارتە کوردیەکانی هەر چوار پارچەی کوردستان، گۆرانی
بۆ پیکەوەژیان لەگەڵ ئەو داگیرکەرانەدا ئەچڕن! ئەو داگیرکەرانەی کە نەک
هەر دەستیان،بەلکو هەموو جەستەیان بە خوێنی کورد سوورە! تۆ سەرنجبدە
داگیرکەرانی کوردستان هەرچیچەندێ لەنێخۆیاندا ناکۆکبن،لەئاستی دژایەتی
نەتەوەی کوردا،هاوراو هاوکاری یەکدین.کەچی ئەو پارتە کوردیانە هەمیشە
سەرقاڵی دووبەرەکی و خۆخۆری و دووکەوتووی بەرژەوەندیی پارتایەتی
وبنەمالەیی و تاکەکەسین و لەگۆمی گەندەلیدا مەلە ئەکەن!
بەکورتی تا ئەمە رەفتارمان بێ، ئایندەی کورد لە خراپەوە بۆ خراپتر
ئەچێ.ئەگەر هۆشێکیش بەبەر تاکەکان وکۆمەلەکانی کوردا هاتەوەو هوشیاریی
نەتەوەییان گەشەیکرد ، ئەوسا بیروباوەری کوردایەتیش گەشەئەکات و
نەتەوەی کورد رێگە راستەکانی سەربەخۆیی و ئازادی ئەدۆزێتەوەو بەسەر
داگیرکەرانیدا زاڵئەبێ و ئاسۆی بەختیاریمان لە رووناکەوە بۆ رووناکتر
ئەچێ.
ماڵپهڕی کامیل ژیر
|