١٤\٨\٢٠١٢

عیرفان، کێ کوشتی؟

سەعید عارف باپیر   

(تارمایی، کەسێکە یان لەسەرەدمێکی خوشی زێڕین، یان لە سەردەمێکی تاریک و پڕ لە ئازاری خۆی دا قەتیس ماوە).

من لە دوای ساڵی ١٩٨٩وە عیرفان ئەحمەدم ناسی، ئەوم بەھۆی برادەرانی تری بەحێماوی ترمەوە ناسی بو ، ئەو کاتانە خۆم لەدەست چارەنوسبەندی بەرگەی مەرەخەسی (رەزمەندەی ناموزەمی عیراقی) ڕاپسکاند بو . کە ھیچی جیاوازیەکی نەبو لەگەڵ مۆڵەتی (قوات جەحافیل خەفیفەی عیراقی) دا*، لە سنوری دو ووڵاتی بەجەنگاتوەوە پەریبومەوە . لە ئەتمۆسفیرێکی وەھادا ، لەو ماوە کورتانەدا کە بە مۆڵەتی سەربازی دەھاتمەوە بۆشار و تێکەڵی کۆڕی برادەرانم .

ئەو کاتە ،گلەیی عیرفان و بەشاھیدی برادەرانیشی لە و بارە تایبەتەی خۆی بو ،بەوەی ‌زیاتر لە چەندەھا کوڕی لە شارو شارۆچکەکان دا گرتووە ، بە بێ ئەوەی کاریگەری و زرینگانەوەیەکی تایبەت بدات بە باری ناو شۆرەتی شاعیری ئەو ، بەھەر حاڵ لەسەرو ئەمانەشەوە ، ئەو زۆر چالاک و پڕ ئومێد بو ، بۆ ئایندەیەکی ڕۆشنتری خۆی .

دوای ڕاپەڕین و ساڵە قاتیەکانی ١٩٩١. عیرفان، ژیانی گوڕینێکی پڕ لە ھاتی دارایی تێکەوت ، وەکو کەسێکی خاوەن ڕشتەی بواری تەندروستی لەو کەسە کەمانە بو کەلە ڕیخراوێکی مرۆڤی خێرخوازی سەر بەوڵاتی ژاپۆن دا کاری دە ستکەوت ،بە موچەیەکی باش ، ئالەو کاتانەدا عیرفان ، پر بەخشش ودەسواڵاترین کەس بو بۆ دەوروبەرو برادەرەکانی ، ھەر بە (ئیمرو ئولقەیسی) شاعیری ناوداری جاھیلی عەرەب دەچوو، زۆر بون لەو برادەرانەی کە بەھرەی بەخشش و کۆڕی پڕ لە ژیان و بادەی ئەو دەیگرتنەوە، فەیزی ئەویان بەسەردا دەباری .

بەڵام لە دوای ٢٠٠٣ و ڕوخانی دەسەڵاتی بەغدا ، ژیانی ئەم دەڤەرەش توشی دەردی( ئەمریکانیزە) بوون ھات ، پارەو دارایی بو بەھەمو شتێک و ‌ جێگەی ھەمو مۆراڵیکی تری کۆمەلگەی گرتەوە .

یەکێک لە ڕوکارەکانی ئەم قۆناغە ، بارکردن و پێچرانەوە ڕیکخراوە بیانیەکان ،عیرفان لەوێدا بەجێماو مایەوە . ئەو شاعیرو ھەست ناسک بو ، توانای ڕەنگ گۆڕین و خۆ گونجاندنی قۆناغە تازەکەی نەبو ، نەیتوانی لەگەڵ ڕیتمی وشک و جارسی (مۆنی .. مۆنی) داسەما بکات، بەپێجەوانەی زۆرێک لە حەرباسیفاتەکان ( ئەوانەی وەکو بە ئاسان گوڕینی کراسە چلکنەکانیان، دەتوانن بارو مۆراڵی خۆیان بگۆڕن ).

عیرفان لە دنیا تایبەتیە ڕون و زوڵاڵە ھەستیارەکەی خۆی دا مایەوە ، وای دەزانی ئەوانەی دوێنی لە بەخششەکانی بەھرەدار بو بون ، ئەمڕۆ لەبەرچاویانەو بۆی جوبران دەکەنەوە ، ھەمیشە بە نازی ڕابوردویەکەوە بەسەری دەکردنەوە ، بەڵام ئەوان گۆڕابون رۆحی ناسک و ھەستی شاعیریانەی ئەویان نەدەبینی ، بگرە ئەو بارەی ئێسیای ئەویان بەقورس لەشانی خۆیان دەزانی . تادەھات عیرفان ئەو ڕوگۆڕینە ی دەورو بەری بە نامۆ و نەگونجاو ناماقوڵ دەزانی ،.تائەوەندەی توشی جۆرێک پارسەنگ لێ تێک چون ھات بو . دەیەویست خۆی لەو دنیا بێ سفەت و سپڵەیە بدزێتەوە ، بەدوای دا ھەمان باری نوێی ئەو ، دەبووە دروست کردنی بیانویەکی تری نادروست بۆ باو پەرست و حەرباسیفاتەکان .

عیرفان لەنێو دنیای دوینێی خۆی دا قەتیس مابو ، دنیای ئەو بەرەو کاڵ بونەوەو ، نەبینران دەچو . ھەست بە ئازارو کۆڤانی ئەو نەدەکرا ، بو بو بەتارماییەک. خۆ ئاخر، سیفاتەکانی تارمایی ، قەتس مانە لە سەردەمێکی ڕابوردوی زێڕین ، یان پڕ ئازاری کەسێک دا.

عیرفان ڕەنگبی بەدەست و لێدانی پۆلیسێکی خەمساردی موچەپەرست، یاخود لە کارەساتێکی ناگەھان و کەوتنی پڕ لە ئازارو جەفەنگی خۆی دا ، بەر جەزرەبەی مەرگ کەوت بێت .

(بەڵام بۆچی لە شوێنی وەھادا ، بەو جۆرە بێ نازی و درەنگ وەختیە ، ھەواڵی مەرگی بگات ؟)

باوەڕم وایە جگە لە کەس و شوێن و ھۆی ماتریاڵی ڕاستەوخۆی مەرگی عیرفان . لەسەرو ئەمانەوە ، ئەوەی بەرپرسی مەعنەوی مەرگی عیرفان بوو ، شتێکی تر بو . ھەستی ناسک و ڕۆحی ڕون و زولالی عیرفان ، چیتر ھەمواری زبری و ناھەمواریە نوێ کانی نەگرت ، ئەو دنیا نوێ یە ھەناسەیەکی تیا نەماوە ، بۆ ڕەوانی پەپولە ئاسای ئەو .

باوەڕم وایە، عیرفان ئەم ڕۆژگارە نوێ یە دڵڕەق و بێ بەزەیی یە بەھەمو شتێکیەوە، مایەی مەرگ و کوشتنی ئەو بوو.
__________________________________________
پەراوێز:
* لەدوای ساڵانی ١٩٨٨ و ئەنفال دا ھێزی پێشمەرگە ، کەوتبووە دیوی ئێران و دەوڵەتی ئێرانی بە مۆڵەت و مەرەخەسیەک بواری ھاتو چۆی شارەکانی بەوان دەدا ، بە ئیجازەکە دەوترا ، بەرگەی مەرەخەسی نیرو ڕەزمەندەی نامونەزەمی عێراقی ، لەدیوی عیراقیشەوە مۆڵەت و ئیجازە یەک دەدرا بە جاشەکوردەکان بەناوی ئیجازەی قواتی جەحافل خەفیفە ، لە قەبارەو شێوە ی پەڕە کاغەزی یەکەدا ، وەکو یەک بون ،تەنھا ئەوەی دەوڵەتی ئێران بۆ تەنھا ٧ڕۆژ بو ، بەڵام ئەوەی دەوڵەتی عیراق بۆ ١٥ ڕۆژ پشو بو ، ھێزە کوردیەکەی دیوی ئێران بەنەخوازراو دیفاکتۆیەک بو بون بەپارسەنگ لەگەڵ سوپای ئێرانی دا ، بەڵام ھێزی کوردی دیوی عێراق بەئارەزو خۆ بەخش بوبون بە ھاوشانی سوپای عێراقی ، بۆ بێگانەیەک چەکداری ھەردو ھێزەکەی بۆ لەیەکتری جیانەدەکرایەوە ،‌ تەنھا بە وەی یەک ھێزی چەکداری میللی کوردن و دابەش بون بەسەر دو دەوڵەتی دوژمن بەیەک دا.

ماڵپه‌ڕی سه‌عید عارف باپیر