١\٩\٢٠١٢

کۆنگرەی وڵاتانی بێلایەن و خەونە وەنەوشەییەکانی کۆماری ئیسلامیی!

موزەفەر عەبدوڵا   

وا بریارە شازدەهەمین کۆنگرەی لوتکەی جووڵانەوەی بیلایەن، یان وڵاتانی بیلایەن، لە رۆژەکانی ٣٠-٣١ ئەم مانگە لە تارانی پایتەختی ئیران بە  سەرپەرشتی ئەحمەدی نەژادی سەرۆک کۆماری ئیسلامی ئیران ببەسترێ.

لەم بارەیەوە ماوەی چەند هەفتەو مانگە سەرانی ئەم رژیمە سەرکوتگەرو درندەیە تەواوی دامودەزگا سەرکوتگەرەکانیان خستۆنە ئامادەباشی یەوە تا بە خەیاڵی خۆیان ئەم کۆنگرەیە بە شیوەیەکی ئاسایی و ئاسایش ببریت بەریوە.وە لەهەمان کاتدا تا هیزی خۆیان نیشانی خەڵکی سەرکوتکراوی ئیران و سەرجەم نەیارەکانیان و وڵاتانی جهان بدەن کە کۆماری ئیسلامیی سەرەرای دوژمنە ناوەکیی و دەرەکیی یەکانیان بەڵام لە هەموو هیزو توانایەکی سیاسیی و ئابووریی و سەربازیی بەهرەمەندن.

هەلبەت لەم کۆنگرەیەدا جگە لەنوینەرانی ١١٨ وڵاتی ئەندام بەسداریی دەکەن هاوکات نوینەری ١٨ وڵات و دە ریکخراوی نیودەولەتیش لەسەرو هەموویانەوە ریکخراوی نەتەوەیەکگرتوەکان بە سەرۆکایەتی بان کیمۆن بەسداریی دەکەن.

بەستنی ئەم کۆنگرەیە لەم ساتو کاتەدا دەگەریتەوە بۆ ئەوەی کە لە دوای کۆنگرەی پانزە لە سالی ٢٠٠٩کە بە سەرپەرشتی حوسنی موبارەکی سەرۆکی لەسەر کار لادراو و زیندانی لە شەرم الشیخی میسر سازدرا سەرۆکایەتی کۆنگرە درا بە کۆماری ئیسلامیی ئیران.

دیارە بەستنی ئەم کۆنگرەیە ،کە چەند ساڵە لە قەیرانیکی سیاسیی بنەماییدا کات بەسەردەبات، و لەم کاتو ساتە پر لە قەیران و ئالوگۆر و وەرچەرخانە سیاسیی یە هەمەلایەنەو لە ئیرانی ژیر سایەی کۆماری ئیسلامیی جیگەی سەرنجی هەموو لایەکە.

بەڵام لەگەڵ بونی هەموو بارودۆخەشدا سەرانی کۆماری ئیسلامیی کۆمەڵی خەونی وەنەوشەیی لە سایەی ئەم کۆنگرەوە دەبینن.

بۆیە جیگەی خۆیەتی بە کورتی ئاماژەیەک هەم بە خودی پیکهاتەی وڵاتانی بیلایەنو کۆنگرەکەیان لەم کاتەدا بدەین و هەموو جیگەو ریگەی کۆماری ئیسلامیی لە بۆتەی بارودۆخی ناوخۆیی و ناوچەیی و نیودەولەتیدا کەمیک روون بکەینەوە.

هەڵبەت تا ئەو جیگەیەی دەگەریتەوە بە خودی پیکهاتەی وڵاتانی بیلایەن یان جووڵانەوەی وڵاتانی بیلایەن ئەوەیە کە ئەم پیکهاتە سیاسیی یە هاوپەیمانییە لە کۆتایی جەنگی جهانی دووەم لە ساڵانی ١٩٣٩-١٩٤٥ وە بە دیاری کراوی وەک یەکیک لە ئاکامەکانی دەسپیکردنی جەنگی ساردی نیوان دوو کەمپی رۆژئاوا بە سەرکردەیی ئەمریکاو وڵاتانی ئەندام لە پەیمانی ناتۆ و کەمپی رۆژهەلاتی بەناو سوسیالیست و ئەندام لە پەیمانی وارشۆ بەسەرکردەیی یەکیتی سۆڤیەتی پیشو پیکهات. لەو سەروبەندەدا کە کۆمەلی سەرکردەی رژیمی تازە بە دەسەلات گەیشتوی بۆرژوا ناسیونالیست لە چەشنی جەواهیر لالۆنەهرۆ لە هیندو جەمال عەبدولناسری میسرو تیتۆی سەرۆکی یوگسلاڤیا دەسپیشکەری پیکهینانی ئەم ریکخراوەیەیان کرد .وە یەکەمین کۆبونەوەیان لە سالی ١٩٥٥ لە باندوج سازداو پاشان یەکەمین کۆنگرەشیان لە ١٩٦٢ لە بەلگرادی پایتەختی یوکسلاڤیا بەست و لە دە بەنددا ئامانجەکانی خۆیان راگەیاند کە هەموو مەبەستەکەیان لەنگەر گرتنی خودی ئەم وڵاتانە بوو لە نیوان کیشەو ململانیی جەنگی ساردی نیوان ئەو دوو کەمپە زلهیزە.هەر بۆیە تا ئەو کاتەی کە ململانیی نیوان ئەو دوو کەمپە بەردەوام بوو بونی ئەم ریکخراوەیەش ئامرازیکی پیویست بو بۆ زۆربەی ئەو وڵاتانەش هەر بۆیە پەیتا پەیتا هەر وڵاتیک کە سەربەخۆیی لە دوای جەنگی جهانی دووەمەوە بەدەست دەهینا یەکسەرە دەبووە ئەندام تیایدا. دیارە ئەمەش بە مەبەستی مانەوەی دەسەلاتی ئەو رژیمانە کە بە شیوەیەکی گشتی کۆمەڵی دەسەلاتی بۆرژوا نسیونالیستی سەرکوتگەر بوون.

هەر بۆیەش هەر لە دوای کۆتایی هاتنی جەنگی سارد لە کۆتایی هەشتاکان و سەرەتایی نەوەتەکان ئیتر بوونی ئەم هاوپەیمانییەش، یانی وڵاتانی بیلایەن کەوتە ژیر پرسیارەوە بە پلەیەک کە تەواوی کۆنگەرەکانیان و پەیوەندیی و ئامانجەکانیشیان بەر رەشەبای ئالوگۆرەکان و هەرەسی نیوان ئەو دوو کەمپە کەوتن و لەو کاتەوە تا ئیستا هەر کۆنگرەیەکیش دەبەستن و هەر بریاریکیشی لیوە دەردەچی جگە لە مەرەکەبی سەر کاز زیاتر هیچی تر نییە.تەنانەت پەیوەندیی نیوان ئەندامانی ئەم هاوپەیمانییەو پابەندی یان بە بنەماو ئامانجەکانی ریکخراو کۆنگرەکەیانەوە دەیان جار لاواز ترە لەو پەیوەندیی یە کە لەگەل زلهیزەکانی ئەمرۆدا هەیانە.

بۆ نمونەو لەسەر و هەموویانەوە پەیوەدنی زۆربەی ئەندامانی وڵاتانی بیلایەن لەگەل کۆماری ئیسلامیی ئیران زۆر دوژمنکارانەو لەگەل دوژمنەکانی ئیران زۆر دۆستانەیە.وە هەر ئیستا زۆریک لە ئەندامانی ئەم ریکخراوەیە لەگەل دوژمنە سەرسەختەکانی ئیران لەهەوڵی رووخانی کۆماری ئیسلامییدان.بە تایبەتی ئەم کۆنگرەیە کە ئەمرۆ کە لەم بارودۆخە پر قەیرانە ئابووریی و سیاسیی یە هەمەلایەنە ناوجەیی و جهانییەدا لە تاران دەبەستری لە هەموو کۆنگرەکانی تر دەرگیری قەیرانەو بوونی زیاتر چۆتە ژیر پرسیارەوە .تەنانەت چاوەریی ئەوەی لیدەکری کە تا بەستنی کۆنگرەی ئاییندە هەم خودی کۆنگرەو هەم خودی کۆماری ئیسلامییش بروخی.

خالیکی تر کە پەیوەستی راستەوخۆیی بە رژیمی ئیسلامی لە ئاستی ناوخۆیی و دەرەکیی یەوە هەیە ئەوەیە کە ئەم رژیمە ئیستا کۆمەڵی خەونی وەنەوشەیی بەم گۆنگرەیەوە دەبینی ئەوەیە کە دەرگیری دەیان کیشەو قەیرانە.

تا یەو جیگەیەی دەشگەریتەوە بە وەزعی ناوخۆیی یەوە ئەوەیە کە رژیم لە قولترین قەیرانی ئابووریی دا ژیان بەسەر دەبات کە جگە لەسەر کوتی جەماوەر ئەم رژیمە هیچ ئامرازیکی تری بەدەستەوە نییە بۆ دەرباز بوون لیی.

باڵی دەسەلاتدار بەسەرۆکایەتی ئەحمەدی نەژادو بە رینوینی خامەنەیی تەنانەت سەرکوتیان کردۆتە بە ئامرازیک نەک هەر بۆ جەماوەری نارازیی خەڵک بەڵکو تاکە وەلامیانە بۆ پرسیارەکانی باڵی ریفۆرمیش بەسەرکایەتی موسەویی و کەروبی و بۆرژوا بەناو لیبرالەکان و ناسیونالیستەکانیش .هەر بۆیە ئەم رژیمە لە هیچ پۆتانسیلیکی ناوخۆیی بورژوازی بەهرەمەند نییەو تەواوی بونی لەژیر پرسیاردایەو تەنها بە زەبری سەرکوتو کوشتو برو دیکتاتۆری رەها ماوەتەوە.

هەرچی وەزعی دەرەکیی و پەیوەندیی یە ناوچەیی و جهانییەکانیتی بەهەمان رادە لە قەیرانی قولدایە لە هەموو روویەکی ئابووریی و سیاسییی و دیبلۆماسی یەوە.

لە ئاستی ناوچەکەدا لەگەڵ زۆربەی رژیمەکان لەوانە تورکیا و وڵاتانی کەنداوو هاوسنوورەکانی تری، جگە لە سوریا کە لە سەروبەندی رووخاندایە لەگەل هەموویان لە کیشە و ململانی دایە.

لە ئاستی جهانیشدا پەیوەندیی یەکانی لەگەڵ ئەمریکا و رۆژئاوا و هاوتەریب نەبوونەوەی لەگەڵ ستراتیژی یە ئابووریی و سیاسیی یەکانی ئەو وڵاتانە و مەسەلەی هەوڵی بەدەسهینانی چەکی ناووکیی و کۆمەک کردنی بە دەستەو تاقمە ئیسلامی یە تیرۆریستی یەکان ،لە حیزبوڵای لوبنانی و باندە ئیسلامی یەکان لە عیراقەوە بگرە تا هاوکاری و بەرگریکردنی سەرسەختانەی لە رژیمی سوریا.. هتد بۆتە هۆکاریکی زیاتر بۆ تەریک کەوتنەوەی و تەنانەت سەپاندنی ئابڵوقەی ئابووریی لە لایەن ئەمریکا و یەکیتی ئەوروپاکە دیارە لەم نیوەدا تەنها جەماوەری ئیران زیانی زیاتری پی دەگات.

هەر بۆیە لە هەر گۆشەیەکەوە سەرنجی ئەم کۆنگرەیە و هەوڵەکانی ئەم رژیمە بدریت کە ماوەیەکە دەیدات بۆ بەدەست هینانی پشتیوانیی لە بەرامبەر نەیارە ناوخۆیی و دەرەکیی یەکانی دەردەکەوی کە رژیم جگە لە بینینی کۆمەڵێ خەونی وەنەوشەیی زیاتر هیچی تر نییە. لەگەڵ کۆتایی هاتنی کۆنگرەکەدا تەواوی ئەو خەونە وەنەوشەیی یە خۆشانەی هەمووی دەبیتە مۆتەکە بەسەر سەری یەوە.

کۆتایی ئابی ٢٠١٢
ماڵپه‌ڕی موزه‌فه‌ر عه‌بدوڵا