په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

 

له‌ململانێی نێو یه‌کێتیدا کام به‌ره‌ له‌خزمه‌تی خه‌ڵک دایه‌؟

قادر نادر    

 

ماوه‌یه‌که‌ لەکوردستانی باشوردا دوو شێوه‌ ململانێ  بەزەقی که‌وتۆته‌  ناو میدیا وشەقامی کوردیدا .  که‌لایه‌نی یه‌که‌م به‌شێک له‌ رۆشنبیران و رۆژنامەنوسانه‌ ، لەگەل دەسەڵاتی کوردیدا، ئەم ململانێیە زادەی ڕەفتارە قێزەوەنەکانی دەسەڵات و نادادپەروەری کۆمەلایەتیەکه‌یه‌تی ، کەبۆتە هۆی ئەوەی توێژی ڕۆشنبیران و ڕۆژنامەنوسان  وەک هوشیارترین توێژ بێنە مەیدان و  رۆژ بەدوای ڕۆژیش ئه‌م به‌ره‌یه‌ به‌رفراوان بێت ، که‌سەرباری ڕۆژنامەنوسان ،بەدەیان  کەسایەتی سیاسی سه‌ربه‌خۆ و حزبی   هاتۆته‌ پاڵپشتی .

 

لەبەرامبەر ئەمەدا،  ململانێیه‌کی تر ،  لەنیو یەکێتی نیشتمانی کوردستان  سەری هەڵداوە به‌تایبه‌تی لە چەند ڕۆژی رابردودا ،که‌ململانێکان گەیشتە سەرەتای شەری راگەیاندندا .  دیارە یەکێتی نیشتمانی کوردستان هەرلەسەرەتای دروستبونی وەک 3 باڵ ودواتر لەگەرمەی دروشمدان و  مارکسیزبونی کۆمەلەی ڕەنجدەرانی کوردستان لەناوەندی ئەم ڕێکخراوەدا ململانێی شەرە ده‌سه‌لات ، ،شارچێتی بونی هەبووە ، سەرباری ئەوەش لەنێو یەکێتی نیشتمانی کوردستاندا  وه‌ک پارتی یەک خەتی بریار بەدەست هه‌ر له‌سه‌ره‌تای دروست بونیه‌وه‌ تائێستا بونی نیه‌ .

 

پرسیارە سەرەکیەکە ئەوەیە ،ئایا خەلکی وکوردستان چۆن درێژه‌ به‌خەباتی ناره‌زایه‌تی سیاسی خۆی بدات ؟ ، پالپشتی کام ڕەوت بکات و له‌قازانجێتی  ؟

 

 وەک تاکێکی کۆمەڵگای کوردی که‌ بچوکتررین روداو کاریگەری لەسەر بارودۆخی کوردستان دادەنێت  به‌پێویستی ده‌زانم   راشکاوانە  ،  پەنجە لەسەر راستیەکان   دابنێێم   . کە   ململانێی نێوبالەکانی  یەکێتی نێستمانی کوردستان  ئەوەندەی کەسێتیە ،ملاملانێ هێزی خێرو شەر نیە .

 

کاردانەوەکانی ڕابردوی نێوان  کۆمەلەی رەنجدران و ئاڵای شۆڕش، شەرە دەسەلاتی  دوای تاڵەبانی ، بونی فرە سەرکردەی بریاربەدەست لەنێو یەکێتی ، کاریگەری خۆی هەیە لە سەر ئەم ملاملانێیانه‌دا ، بەلام ناشکرێت دان بەو راستیە نەنێین کە خەلکانێک هه‌ن  له‌نێو باڵی ڕیفۆرمدا ،  خه‌بات ده‌که‌ن بۆ باشترکردنی کۆمەڵگا ی کوردی وسنوردانان بۆ  گەندەڵی له‌ نێو یەکێتی نیشتمانی کوردستان ودەسەلاتی کوردیدا  .

 

لەبەرامبەر ئەمەشدا ئەم خەباتە سیاسی و مەدەنیە نوێیەی روشنبیران که‌ماوه‌ی  چەند سالێکە پەرەی پیدەدرێت و ڕۆژانەش بەرفراوان دەبێت  ،ئەمە خەباتی سەرەکی و سروشتی  راسته‌قینەی خەلکە ، که‌نابێت  تێکه‌ل  بەو ملاملانێیە نێو یەکێتی نیشتمانی کوردستان بکرێت  ، چونکە باشترین په‌ندله‌ مێژودا   سود وه‌رگرتنیه‌تێتی  له‌ رابردودا  ،  بۆیه‌ ئه‌گه‌ر سه‌یری ململانێی نێوان    جەلالی ومەلایی ،  ،به‌ره‌ی جود ویه‌کێتی ، ئالای شۆڕش وکۆمەلەی رەنجدەران ، شەری ناوەخۆی پارتی ویەکێتی ، کەسەرجەم ئه‌م  ملاملانێیانه‌  سروشتی وله‌قازانجی خه‌لک نه‌بوه‌ ، بە ئاستی ئەوه‌ی لەدوا دەرەنجامدا ، ململانێکان  کەسێتی وشەرە دەسەڵات بوە  .

 

راستە کاردانەوەی ئەم ملانێیە نێو یەکێتی نیشتمانی کوردستان کاریگەری   و تەکانی بە خەباتی بەرەکەی تریش داوە وشه‌ری دژ به‌ گه‌نده‌ڵی له‌کوردستاندا  به‌رفراون کردوه‌ ،  وه‌  نه‌ک هه‌ر یه‌کێتی نیشتمانی کوردستان به‌لکو خودی پارتیش   ترسی  گه‌وره‌ی له‌به‌رامبه‌ری  داگرتوه‌   . به‌لام ناشکرێت ئه‌وه‌ له‌یاد بکه‌ین که‌ مام جه‌لال و نه‌وشیروان دوو هاوڕێی کۆن و مێژویه‌کی درێژی پڕ له‌ نهێنیان له‌گه‌ل یه‌ک هه‌یه‌ ،دابرانی ئه‌م مێژوه‌ ده‌ست پێکردنی ململانێ له‌نیوانیاندا  ئاسته‌مه‌ .   وه‌ راسته‌ نه‌وشیروان مسته‌فا وه‌ک سه‌رکرده‌یه‌ک  له‌بواری گه‌نده‌لی دا که‌مترین ره‌خنه‌ی له‌سه‌ره‌    . به‌لام  ناشکرێت مرۆڤ چیتر قه‌ده‌ری سیاسی خۆی و ته‌سلیم بکات  ،چونکه‌ ئه‌زمونی سکرتێری کۆمه‌له‌ی ڕه‌نجده‌رانی کوردستان ، که‌باشترین و ئاکتیڤترین ڕێکخراوی قوربانیده‌ری  کوردی (کۆمه‌له‌ی ره‌نجده‌ران ) له‌ناو برد ، وه‌ له‌په‌رتوکی له‌ لێواری دانوبه‌وه‌ بۆ خڕه‌ی ناوزه‌نگه‌وه (‌1)  ‌ڕاشکاوانه‌ و بوێرانه‌، باس له‌وه‌ده‌کات که‌ ئه‌و بۆته‌ سکرتێری کۆمه‌ڵه‌ به‌ لام بروای به‌ مارکسیزم نه‌بوه‌ . که‌ ئه‌م  2 هۆکاره‌ ئه‌سته‌مه‌ بیکاته‌وه‌ نه‌وشیروانه‌که‌ی 80 کانی سه‌ده‌ی ڕابردودا ، که‌ زۆر خه‌لک وه‌ک فریادره‌سێک سه‌یری ده‌کرد  .

 

به‌ڵام نه‌وشیروان که‌سێکه‌ ده‌توانێت  کاریگه‌ری هه‌بێت له‌سه‌ر یه‌کێتی نیشتمانی کوردستان و   به‌شێکی گرنگ له‌ شه‌قامی کوردیدا  ، پانتایه‌کی به‌رفراوان خه‌ڵکی  له‌گه‌له‌،که‌به‌شێکیان خه‌لکی دڵسۆزن  ، ده‌توانێت رابه‌رایه‌تی حزب بکات ، وه‌ له‌کاتێکدا ئه‌م  هه‌نگاوانه‌ ده‌نێت یه‌کێتی نیشتمانی له‌قه‌یرانێک ده‌ژی و له‌پاشه‌کشه‌دایه‌ له‌به‌رامبه‌ر پارتیدا ، ده‌سه‌لاتی کوردی له‌لوتکه‌ی گه‌نده‌لیدا رۆژگار به‌ڕێ ده‌کات ،بۆیه‌ ناساندنی  خۆی وه‌ک ئۆپزسیۆنی ده‌سه‌لاتی کوردی  ته‌کانی گه‌وره‌ی  پێده‌دات

 

له‌کۆتایشدا ئه‌وه‌ده‌لێم  خه‌ڵک هه‌ڵه‌ ده‌که‌ن چیتر قه‌ده‌ری خۆیان ته‌سلیم به‌ و سه‌رکردانه‌ بکه‌ن  که‌ئه‌زمونێکی  تاڵی ده‌یان ساڵه‌مان له‌گه‌لیاندا هه‌یه‌ ،که‌ئه‌گه‌ری زۆره‌ له‌ دانیشتنێکی دو قۆلی نێوان  به‌ره‌ جیاکاندا کۆتایی پێ بێت   ، به‌لام هاتنه‌ ده‌ره‌وه‌ی کۆمه‌لێک سه‌رکرده‌ی ئه‌م 2 پارته‌و ره‌خنه‌ گرتنیان له‌به‌رێوه‌نردنی ده‌سه‌لاتدا  ته‌کان به‌‌   په‌ره‌پێدانی خه‌باتی جه‌ماوه‌ری ده‌دات .

 

به‌نده‌ ئه‌و خه‌باته‌ی نوسه‌رێکی وه‌ک ناسیح عه‌بدولره‌حیم له‌هه‌ڵه‌بجه‌وه‌ ده‌یکات ، زۆر پێم  راستگۆیانه‌ تره له‌شه‌ری ئه‌و سه‌رکرده‌ حزبیانه‌ی که‌ له‌حزبه‌کانیان به‌هۆکاری جیا جیا داده‌بڕێن.

 

1/ زۆر دلنیا نیم که‌ناوی ته‌واوی په‌رتوکه‌که‌ی نه‌وشیروان مسته‌فام به‌ راستی نوسیبێت .