|
١٦\٣\٢٠١٣
لە راپه‌ڕینەوە تا
کۆڕەو.
جەلال محەمەد
بەشی
سێیەم - لە سەرکەوتنەوە بۆ تێکشکان:
بەر لە ھاتنەوەی سەرانی بەرەی کوردستانی ڕاپەڕین زۆر بە سەرکەوتویی
بەڕێوە دەچوو ، لە ھەموو جێگەیەک دوژمن لە ھەڵھاتندا بوو ، بەڵام پاش
ئەوەی بە سواری ئوتومبێل سەرانی بەرەی کوردستانیمان لە غەریبیەوە
ھێنایەوە نێو جەماوەر و کردماننە ڕێبەری خۆمان ، ئەو کات ئاڕاستەی
سەرکەوتنەکان پێچەوانە بوویەوە بۆ تێکشکاندن و ئاوارەیی و کۆڕەو.
ھۆکاری تێکشکاندنەکان دەگەڕایەوە بۆ ئەم خاڵانەی خوارەوە:
ھەرچەند ھۆکارەکانی تێکشکاندنی ڕاپەڕین گەلێک زۆر بوون ، بەڵام
گرنگترینیان ئەم ھۆکارانەی خوارەوە بوون:
١- نەبوونی ئیرادەیەکی ئازاد لە سەرانی بەرەی کوردستانیدا.
سەرانی بەرەی کوردستانی ژیانیان لە شارەکانی ئێران بەسەر دەبرد و تەواو
گرێدراوی کۆماری ئیسلامی بوون و ھەموو فەرمانێکیشیان ھەر لە ئێرانەوە
وەردەگرت، تەنانەت تاکو "مەھدی کەڕوبی" فەرمانی نەدا ھیچ یەک لە
سەرانی بەرەی کوردستانی ئەو ورە و ئیرادەیەی نەبوو کە ھاوبەشی بکات لە
ڕاپەڕیندا ، بڕوانە " مفاوەزاتی بەرەی کوردستانی
- بەعس (١٩٩١) " لە
نوسینی کاک نەوشیروان مستەفا.
فەرمان دەرکردنی ئاغای کەڕوبیش بۆ ناردنەوەی سەرانی بەرەی کوردستانی
پەیوەست نەبوو بە سەرخستنی ڕاپەڕین و ھاوکاریکردنی جەماوەر ، بەڵکو
پەیوەست بوو بە کۆنترۆڵکردنی ڕاپەڕین و ئاستەنگی سازکردن بۆ شورا
کرێکاریەکان.
٢- تاڵانی و بێ سەروبەرەیی لە کاتی ڕاپەڕیندا.
سەرانی بەرەی کوردستانی وەک میوان خۆیان دەبینی لە کوردستاندا و زۆربەی
دامودەزگا گشتیەکانیان تاڵانکرد ، بۆ نموونە سەدی بێخمە و زۆربەی کارگە
حکومیەکانیان ئاودیوی ئێران کرد و ھەموو بەنزینخانە و سوق المرکزی و
بانکەکانیش دەستیان بەسەرداگیرا و تەنانەت لە ھەندێک جێگە نەخۆشخانە و
خوێندنگەکانیش تاڵانکران . ئەم دیاردە دزێوەش زۆر نائومێدی لە دڵی
جەماوەری ڕاپەڕیودا دروستکرد.
٣- گۆڕینی ناوەکان و مانەوەی تاوانباران بە دەسەڵاتێکی زیاترەوە.
ھاتنی بەرەی کوردستانی ھیچ سزایەکی بۆ تاوانباران نەبڕیەوە ، بەڵکو
کەسە تاوانبارەکان وەک خۆیان مانەوە و بگرە بەرپرسیارێتیشیان زیادی کرد
و تەنھا ناوەکەیان گۆڕدرا . بۆ نموونە ئەنفالکەر و بەکرێگیراوەکان
بوونە چەکدارە شۆڕشگێڕەکان
- مستەشار و سەرۆک جاشەکان بوونە سەرکردە
مەیدانیەکان
- ئەمن بوویە ئاسایش
- ئیستخبارات بوویە دەزگاکانی پاراستن
و زانیاری - رفیق حیزبیەکان بوونە بەرپرسی ڕێکخستنەکان و زۆر کردەوەی
نابەجێی دیکە . ئەم کردەوانەی سەرانی باشوور تاکو ئیمڕۆش ھەر درێژەی
ھەیە و ئەنفالکەرانی وەک سوڵتان ھاشم و نزار الخزرجی کرانە
نیشتمانپەروەر و ئەستێرەی عێراق . (ھەڵبەت نوسەری ئەم بابەتە لەگەڵ
کوشتنی ھیچ کەسێکدا نییە ، بەڵام لەگەڵ ھەر جۆرە سزایەکدایە کە
دادگایەکی بێلایەن بڕیاری لەسەر بدات).
٤- ھەڵوەشاندنەوەی شوورا کرێکاریەکان.
تەنھا لایەنێک لە دەرەوەی بازنەی بەرەی کوردستانی و نامۆ بە کۆماری
ئیسلامی ئێران و بەشدار لە ڕاپەڕینەکاندا شوورا کرێکاریەکان بوو ، ھەر
بۆیەش یەکەمین ھەنگاوی بەرەی کوردستانی دژایەتیکردنی شوورا کرێکاریەکان
بوو ، شوورا کرێکاریەکانیش بەھۆی نەبوونی سەرکردەیەکی کاریزما و
نەبوونی ناوبانگی ڕابردوویان ھەر زوو خۆیاندا بەدەستەوە و
گۆڕەپانەکەیان دایە دەست تێکەڵەکەی بەرەی کوردستانی کە ھەموو
فەرمانێکیان لە ئێرانەوە وەردەگرت.
٥- سەرھەڵدانی دیاردەی میلیشیایی.
بەرەی کوردستانی شێوەیەکی میلیشیایی لە خۆ گرتبوو ، ھەر حیزبەو چەکداری
خۆی ھەبوو ، ھەمان دیاردەی میلیشیایشیان ھێنایە نێو جەماوەر و خوێندنگە
و نەخۆشخانەکانیان کردە بارەگای حیزبی و بەربەرەکانێکردن لەگەڵ یەکتردا
، ئەم دیاردەی میلیشیاگەرییە تاکو ڕۆژگاری ئیمڕۆش کەمی نەکردووە و بگرە
زۆر زیاتر گەشەی پێدراوە.
٦- گرێدراوی سەرانی بەرەی کوردستانی بە داگیرکەرانەوە.
سەرکردەکانی بەرەی کوردستانی چەندین بەرپرسی سوپای پاسدارانیان
ھێنابوویە مەیدانەکە . خۆ ئەگەر کەسێک ھەڵوێستێکی دروستی لە
بەرامبەریان وەربگرتایە یەکسەر وەک تابووری پێنجەم پێناسەیان دەکرد. لە
ڕاستیدا باسکردن لە تابووری پێنجەم کردەوەی سەرانی بەرەی کوردستانی بوو
و دەستە چەورەکەی خۆیان بەسەر بەرھەڵستکارانیاندا دەسوو ، وەک لە پاش
نەمانی بەعس "لە ساڵی ٢٠٠٣"دا دەرکەوت ، کە ژمارەیەکی زۆر لە
سەرکردەکان خاوەنی فایل بوون و بە تابووری پێنجەم دەرکەوتن.
٧- بە مەیدان کردنی باشووری کوردستان بۆ یەکلایکردنەوەی گرفتە
دەرەکیەکان.
ھێنانی چەندین بەرپرسی سوپای پاسداران لە لایەن بەرپرسانی بەرەی
کوردستانیەوە بیانوویەکی باش بوو بۆ موجاھدینی خەلقی ئێرانی کە
ڕاستەوخۆ بکەونە خزمەتی بەعسیەکان و شۆڤێنیستی خۆیان بەسەر خەڵکی
ڕاپەڕیوی گەرمیاندا ھەڵڕێژن و سەدان ژن و منداڵ و نەخۆشی نێو
نەخۆشخانەکان گولەباران بکەن و ترسێکی زۆر لە نێو خەڵکە سڤیلەکەدا
بڵاوبکەنەوە.
٨- بە ھەند وەرنەگرتنی خەڵکە ڕەنجدەرەکە و بە پیرۆزکردنی دژە گەلان.
بەرەی کوردستانی جگە لەوەی کە گرێدراوی داگیرکەران بوو ، لە ھەمان
کاتدا ھەموو ڕاپەڕینەکەشیان دەکردە بەرھەمی دەستی دژە مرۆڤێکی وەک
بوشی باوک و نازناوی "حاجی بوش"یان بۆ دابڕیبوو . ئەم کردەوەیەی
بەرپرسان کەلێنێکی زۆری خستە نێو جەماوەرە ڕاپەڕیوەکە ، چونکە ئەوەی
ڕاپەڕینی دەکرد و خوێنی دەڕژا جەماوەرەکە بوو ، ئەوەی ڕێگەی
قەڵاچۆکردنی جەماوەرەکەشی بۆ بەعسیەکان خۆش دەکرد ئیمپریالیزمی ئەمریکی
و بوشی دژە مرۆڤ بوون.
٩- دیاردەی کۆنەقین و تۆڵەکردنەوە.
لەگەڵ ئەوەی ھەموو جاش و تاوانبار و ئەنفالکەران بەخشران ، کەچی دەیان
کەسی سڤیل و بێ تاوان بە ئاشکرا و بە نھێنی دەکوژران بەھۆی کۆنەقینەوە
و ڕۆژانە تەرمی چەندین کەسی بێتاوان لە قەراغی شارەکاندا دەدۆزرایەوە و
بکوژەکانیش دەچوونە پاڵ یەکێک لە حیزبەکانی بەرەی کوردستانی بەبێ ئەوەی
ھیچ لێپرسینەوەیەکیان لەگەڵدا بکرێت.
ئەمە سەرەکیترین ھۆکارەکانی تێکشکاندن و بە ئەنجام نەگەیشتنی ڕاپەڕین
بوون ، لە ئەنجامی ئەو تێکشکاندنەشدا میللەت بە تەواوی خاکی خۆی جێھێشت
و ڕووی کردە پارچەکانی دیکەی کوردستان . پارچەکانی دیکەی کوردستانیش
دەرگای ماڵەکانیان کردە سەرپشت و پاروی دەمی منداڵەکانیان لەگەڵ
ھاوخوێنەکانیان بەشکرد ، کەچی بەرپرسانی بەرەی کوردستانی زیاتر ئالودەی
بەغداد بوون بۆ دیداری دیکتاتۆر و ساتوسەودای ماچکردن.
_________________________________________
بەشی
دووەم:
www.emrro.com/leraperinewetakorew2.htm
بەشی یەکەم:
www.emrro.com/leraperinewetakorew1.htm
ماڵپه‌ڕی جه‌لال
محه‌مه‌د
|
