٩\١\٢٠٢٢

نامەیەکی رەخنەئامێز بۆ هاوڕێی خۆشەویستم ئەحمەد رەجەب.

جەلال دەباغ     

دوێنێ ١١/١٢/٢٠٢١ وتارێکی دوورو درێژتم خوێندەوە لە وەڵامی هاوڕێی کۆچکردو عەلی حامیددا کە لە ل ١٨ی بولێڵەدا شتێکی هەڵەی لەسەر نووسیویت. دەبوو هەر بەو سێ دێڕە وەڵامت بدایەوە کە ئەلێیت راست نیە، هەروا لەبابەتی دووەمدا ئەو دێرە وەڵامە بەسبوو کە دەڵێیت: "لەکەرکوک نەبووم.".

ڕاستە هاوڕێ عەلی حامید هەندێ شتی هەڵەی نووسیوە، بەڵام هەموو نووسینەکانی هەڵەنین و هەڵەکانیشی بەمەبەست نەبوون. ئەویش هاوڕێیەکی تێکۆشەرو نەبەزبوو، هەردوو چاوی لە بەرەنگاریی جەلادەکانی بەعسدا لەدەستدا..تۆ زۆر بەدرێژی بە کوردی و عەرەبی وەڵامتداوەتەوە، لەکاتێکدا ئەو هەر بەکوردی نووسیویەتی. باسی خەبات و تێکۆشانی خۆتت لە دەربەندیخان و سلێمانی و بەغداو لەچیاکانی کوردستان ولە سەردەمی پێشمەرگایەتی و زۆر شتیترت باسکردووە کە هاوڕێ عەلی حامید لە دوورو نزیکەوە بەلایاندا نەچووە، بەمجۆرە بەڕێزیشت خۆت خستۆتە هەندێ هەڵەوە. راستە توفیق ئەحمەد (هەژار) کە گیرا هەڵوێستی لاوازبوو، لە نووسینگەی کۆمیتەی ناوچەی بەغداو لە کۆمیتەکە هەندێک هاوڕێ دەستگیرکران وەک هاوڕێیان زەکیە بابا ن و عەبدولخالق زەنگنەو ئەحمەد ئیبراهیمی ژنبرای هاوڕێ عەزیزمحەمەدو..تاد. من بەرگری لە تۆفیق ئەحمەدی روخاو ناکەم، بەڵام بەرگری لە ڕاستی و ڕەوایی دەکەم. وانیە وەک بەرێزت نووسیوتە: " له‌و رۆژانه‌دا له‌ ساڵی ١٩٧١ ته‌وفیق ئه‌حمه‌د (هه‌ژار) ئه‌ندامی كۆمیته‌ ناوه‌ندی و سكرتێری ناوچه‌ی به‌غدا له‌ لایه‌ن ده‌زگاكانی رژیمی به‌عسی خوێنڕێژ گیراو رووخاو، هاوكاری ده‌زگای ئه‌منی كردو، ئه‌و ده‌زگایانه‌ به‌ هاتوچۆی گه‌رۆك بۆ ماڵه‌ حزبیه‌كان و ناساندنی هاورێیان له‌ ماڵان و له‌ شه‌قامه‌كانی به‌غدا ته‌وفیقی رووخاویان به‌ كارهێناو، رێكخراوی به‌غدایان ته‌فروتوونا كردو، هه‌رچی زانیاری هه‌بوو خستییه‌ به‌ر ده‌ست به‌عسییه‌كان و گرنگترینیان زانیاری له‌ سه‌ر ماڵه‌ حزبییه‌كان بوو له‌وانه‌ش ماڵی حوسه‌ین نادرو فه‌وزیه‌ ره‌جه‌ب و شیخ عه‌لی به‌رزنجی بوو،" "ته‌وفیق كه‌ رووخا نه‌گیراو ئه‌و بووه‌ هۆی گرتنی ئێمه بۆ ئاگادری ته‌وفیق زانیاری ته‌واوی به‌ ئه‌من دابوو له‌ باره‌ی چاپخانه‌كه‌و ئۆتۆمبێلێكی شڤرولیت مودیل 58 كه‌ به‌ناوی خودی توفیق بوو".‌ "ته‌نها له‌ هێرشه‌ چه‌په‌له‌كه‌ی رژیمی حزبی به‌عس كه ‌له‌ به‌هاری ١٩٧٠ ده‌ستیپێكرد تا هاوینی ١٩٧١، هه‌زاران شیوعی گیران و، درندانه‌ ئه‌شكه‌نجه ‌دران و زۆریان له‌ ژێر ئه‌شكه‌نجه‌ یان به‌ تێرۆركردن شه‌هید بوون وه‌ك: محه‌مه‌د ئه‌لخه‌زه‌ری، عه‌لی به‌رزنجی، ماجد ئه‌لعه‌بایجی، مشكور مه‌ترود، حوسه‌ین نادر، ئه‌حمه‌د ره‌جه‌ب، عه‌بدوللا ساڵح، محه‌مه‌د حه‌سه‌ن ئه‌لدوجه‌یلی ، عه‌بدئه‌لئه‌میر رشاد، جواد عه‌تیه"پاشان دەڵێیت: "ئۆبالی گرتن و زانیاری له‌ سه‌ر شیخ عه‌لی ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر ته‌وفیق ئه‌حمه‌د"!

کەهیچ وا نییە و هاوڕێ تۆ شتەکانت تێکەڵ کردووە..!
خۆ زۆر کەس لەوانەی ئاگادارین هێشتا لەژیاندا ماوین..
ئۆباڵی گرتنی شێخ عەلی ناکەوێتە سەر تەوفیق ئەحمەد.
زۆر شتی لە کەرکوک دەزانی بەڵام هەندێکیانمان گواستەوەو هەندێکیان فریا نەکەوتین و هێچیان بەسەر نەهات.
حوسەین نادری زاوات شەهید نەکراوە، بەڵکو لە سلێمانیەوە بە ئۆتومبیلەکەی دەگەڕایەوەو لە نزیک هەولێروەرگەڕاو بەداخەوە کۆچی دواییکرد.
ئەوانیتر کە باستکردوون هیچیان بەهۆی تۆفیقەوە شەهید نەکراون و نەگیراون، بە خۆشتەوە..!
رەنگە بزانیت کە من لەجەرگەی رووداوەکان لە کەرکوکبووم لەگەڵ هاوڕێ شێخ عەلی نەمر.
هەروا هەندێک بەبێ بەرپرسی کۆمێنت دەنووسن و دەڵێن لەسەر ئەو رووداوانە هیچ نەنووسراوە!
بەش بە حاڵی خۆم دوای شەهیدکردنی هاوڕێی قارەمان شێخ عەلی نامیلکەیەکم لەسەر هەندێ لایەنی تێکۆشانی و چونیەتی دەستگیر کردنەکەی نووسی و لە ئەیلولی ١٩٩٦دا بڵاوم کردەوە، لە گۆڤاری بیری نوێ ژمارەی ٢٧ ئەیلولی ٢٠٠٠ و لە لاپەڕەکەی خۆم لە توڕەکۆمەڵایەتیەکانیشدا لە ١٤ی ئەیلولی ٢٠١٩دا دووبارەو لە زۆر شوێنیتریشدا بڵاوم کردۆتەوە. والێرەدا بەشێکی ئەو وتارە لەسەر گرتنەکەی شێخ عەلی بڵاودەکەمەوەو خوێنەر تێدەگات کە نە شێخ عەلی و نە خۆشت و نە حسین نادر بەهیچ جۆرێک لەسەر ئیعتیرافی توفیق ئەحمەد نەگیراون!

کاتیک "هەژار" لە بەغدا گیراو رووخا ئێمە لە کەرکوک کەوتینە خۆمان بۆ گواستنەوەی ئەو ماڵ و هاوڕێ و شتانەی ئەو زانیاریی لەسەریان هەبوو چونکە پێش رۆیشتنی بۆ بەغدا لە کەرکوک کاری دەکردو یەکێک بوو لە بەرپرسەکان. هاوڕێ عومەری مامە شێخە (أبو فاروق) بەرپرسمان بووکە ئێستاش ماوەو هیوادارم تەمەنی دریژتربێ، بەڵام بێدەنگەو دەنگ لە بەردەوەبێت لەوەوە نایەت!

وتارەکەم لەسەر شێخ عەلی بەرزنجەیی شەهید بەسەردێڕی (لەدەفتەری یادگاردا ..ئەو قارەمانەی تا مردن ئازاردرا) بەشێکی لێرەدا بڵاودەکەمەوە:

(دوای کۆنگرە هەردووکمان، لە شاری کەرکوک، لەکۆڕی خەباتی نهێنیدا یەکمان گرتەوە، هەردووکمان لەگەڵ هاوسەرەکانمان، هەر خێزانەی لەماڵێکی نهێنیی حزبیدا دەژیاین.. بەماڵی یەکترمان دەزانی. من و هاوسەرەکەم بەبۆنەی لە دایکبوونی (بینایی)یەوە، لەماڵی خۆیان سەردانمان کردن. لەوپەڕی خۆشی و بەختیاریدا لەگەڵ هاوسەرەکەی، لەماڵێکی یەکجار سادەدا دەژیان، لە حەوشەکەدا چەند رۆژێک کەروێشکێکیان راگرتبوو، زۆر دڵی بە (بینایی)خۆشبوو. خۆیشی ئەو ناوەی بۆ هەڵبژاردبوو، زۆری لا پەسندبوو.

لە هاوینی ١٩٧١دا، حیزب ئەرکێکی نهێنیی پێ سپاردین کە هەندێ کەلوپەل لە شار دەرکەین بەرەوچیا، لەکاتێکدا هەندێ شت وەک(رۆنیۆیەک) پێشتر بە نهێنی لە دەرگەڵەوە گەیەندرابووە کەرکوک. پێش ئەوەی بەهۆی گرتنی دەستەیەک لە هاوڕێیانی پێشکەوتووی حیزب لە بەغدا کە یەک لەوان هاوڕێ(هەژار)بوو، ئەندامی کۆمیتەی ناوەندی و پێشتر ئەندامی مەکتەبی هەرێمی کوردستان بوو، بە زۆربەی نهێنیەکانمانی لە کەرکوکدا دەزانی و، لەسەر ڕێوشوێنی کاری حیزبی نهێنی دەبوو زۆرشت، ماڵ و جێگاو کەلوپەل ئاڵوگۆڕبکەین. بەسەرکەوتوویی ئەوە ئەنجامدراو، لەمەداهاوڕێ شێخ دەورێکی کاریگەرو نەترسانەی گێڕا..

بۆ بەجێگەیاندنی ئەو ئەرکە نوێیەی پێمانسپێردرا لەگەڵ هاوڕێ شێخ عەلی چەند جارێک گفتوگۆمان کرد. من لەلای خۆمەوە وام پێباشبوو کە ئەو کاتە گونجاو نییە بۆ گواستنەوە. سێ پێشنیازم خستەروو:

یەکەم: گواستنەوەی شتەکان بۆژوورێک کە بەکرێی بگرین، ژوورەکە دەستنیشانکرابوو، کرێی چەندان مانگ پێشەکی بدەینە خاوەن ماڵ و لەگەڵ هەندێ شڕەی ناوماڵ شتەکان لەوێ دابنێین گوایە دوای چەند مانگێک بە مامۆستایی دەگوێزرێینەوەو یەکێکمان دێینە ناوی. ئەو کات، پاش چەند مانگیتر بەشێنەیی کەلوپەلەکان دەگوێزینەوە. خاوەن ماڵ نەئێمە دەناسێ و نەبەشتەکانیش دەزانێ.
دووەم: ماڵی ئەفسەرێکی سەربەحیزبی رێژیم هەیە کە لەسەربان ژوورێکی چۆڵیان هەیە. بەڕێگای ناسیاوی و دۆستایەتی وهەڵوێستی دۆستانەی لەئاستی حزبەکەمان، دەتوانین شتەکان لەناو چەند کارتۆنێکدا لەوێ بپارێزین تارۆژی گواستنەوەوهیچ کەس گومان لەو ماڵە ناکات.
سێیەم: جارێ شتەکان هەرلە جێگای خۆیان بمێننەوەو پاشان بە وڵاخ، یان بە ئۆتومبیلی دۆستێک بەڕێگای نهێنیدا بۆ دەرەوەی شاری ببەین و بە پتر لە جارێک جێبەجێی بکەین.

وادیاربوو پێشنیازی یەکەم لای هاوڕێ لەوانیتر پەسندتربوو بەڵام پێدەچووکە خۆی لەگەڵ هەندێ لە هاوڕێیانیتر هەنگاوی نابێ، بەڵام من لێی بێ ئاگابووم نەبەدرێژی دەمزانی لەگەڵ کێ و چی کردووە، نەبە تەواوی دەمزانی شتەکان هەموویان چین؟... وای بۆ دەچووم کە رۆنیۆو تایپ و چەند پارچە چەکێکبن لەگەڵ یەک ئۆفسێت، لە ئەنجامی گفتوگۆدا هاوڕێ شێخ عەلی گوتی: " هاوڕێ جەلال تۆ خێزانەکەت کە دووگیانەو منداڵبوونی نزیک بۆتەوە بیبەرەوە سلێمانی و کە هاتیتەوە دیسان قسەی لێدەکەین.. کۆتایی مانگی حوزەیرانبوو، وادێتەو یادم ٢٩/٦ بوو،هاوسەرەکەم گەیاندە سلێمانی و دوای سێ رۆژ گەڕامەوە کەرکوک، بەڵێنم لەگەڵ هاوڕێ شێخ عەلی هەبوو کە رۆژی شەمەی رێکەوتی ٦/٧/١٩٧١ لە ماڵی خۆمان لە سەعات ٩تا١٠ی بەیانی چاوەڕوانی بکەم. ئەگەر ماڵەکە پێش ئەو کاتە تووشی مەترسی بوو ئەوا نیشانێکمان دیاریکردبوو کە لە دوورەوە پێدەزانێ ونزیکی ماڵەکە ناکەوێتەوە. ئەگەر ئاسایی بوو، نیشانەکە لەجێی خۆی بوو ئەوا دێتە ماڵ.. لە بەیانییەوە لەماڵ دەرنەچووم و چاوەروانم کرد، تا سەعات دە دیارنەبوو، زۆر نیگەرانبووم کەدەبێ شتێک قەومابێ، تا دوو سەعات دوای کاتی بەڵێن، واتە تا سەعات دوانزەی نیوەڕۆ چاوەڕوانمکرد، دیارنەبوو، زۆر دڵگرانبووم کەدەبی شتێک رووی دابێ. لە ماڵ هاتمەدەرێ بەرەو شوێنێکی دیاریکراو، کە هاورێیەک ببینم.. بەڵام لەرێگا بەرێکەوت هاوڕێیەکی دوکاندارم دی کە لەگەڵ هاوڕێ شێخ عەلی دەمانناسی و جێگای ناردن و وەرگرتنی پۆستەی حیزبی(مەحەتە) دوکانەکەی ئەوبوو. کە هەواڵ و دەنگوباسم لێپرسی، گوتی: دەڵێن دوێنێ، رۆژی هەینی لەڕێی رەحیماوا دووسێ هاوڕێمان گیراون یەکێک لەوان کابرایەکی باڵابەرزبووە!

زۆرم پرسیار لێکردو جوڵاندم، لەوە زیاتر شتێکی نەزانی، بەڵام تا رادەیەکی زۆر گەیشتمە ئەوە کە ئەو باڵابەرزە هەردەبێ هاوڕێ شێخ عەلی بێ..لای ئەو هاوڕێیە ناوێکی نهێنی هەبوو.."شێخ خالید" ، گوتم فڵان نەهاتووە بۆ لات؟ لەوەڵامدا گوتی نەء..تۆبڵێی ئەوبێ گیرابێ؟! گوتم کێ لە دوکانە؟.. گوتی: خێزانەکەم..! ئیتر رامسپارد کە "نەچێتەوە دوکان و نەشچێتەوە ماڵ، یەکەوڕاست بڕوات بۆ کۆیەو لەوێشەوە بۆ گوندی سەروچاوە، لەوێ لە بارەگای پێشمەرگەکان، لای هاوڕێ ملازم ئەحمەد جبوری و ئەوان چاوەڕوان بکات تا خۆم وەڵامی بۆ دەنێرم.." زۆریشم دووپات کردەوە کە ئەگەرچی من بەرپرسی حیزبیی ئەونیم، بەڵام دەبێ لەپێناو سەلامەتی خۆی و حیزبدا ئەو ئامۆژگارییەم پەیڕەو بکات.. ئیتر بەڵێنیداو لێکجودا بووینەوە. گەڕامەوە ماڵەوە، کۆمەڵێک شت هەبوو، لەگەڵ هەندێ بەڵگەنامە، هەموویم کۆکردەوەو پێچامنەوەو لەگەڵ نوێن و کەل و پەلیتردا ئامادەی گواستنەوەمکردن و بە خێرایی چوومە گەڕاجی کۆیە لە کەرکوک و ئۆتومبیلێکی جێبی گەورە کە یەک نەفەری مابوو گرتم بەکرێ لەگەڵ سەرەوەی جێبەکە، کە دەتوانرا هەموو شتەکانی لەسەر باربکرێن. زەمیلەیەکیش سەوزەم کڕی و هەندێ پێچراوەم تێدا شاردەوەو ئۆتومبیلەکەم برد هەموو شتەکانمان بارکردو یەکسەر بەرەو کۆیە کەوتینەڕێ، لەڕێگا تەنیا لە ناسنامەیان پرسی، بەڵام دایان نەگرتن و تەماشای ناویان نەکردو بە سەلامەتی گەیشتینە کۆیەو شتەکانم جێبەجێکردو خۆیشم چومە ماڵی بەرپرسی رێکخراوی حیزب لە کۆیە هاوڕێ(حەسەن کاکە) وئەوانیشم ئاگادارکرد ەوە و ئەویش منی لەگەیشتن و رۆیشتنی هاوڕێی دوکاندار بۆ سەروچاوە ئاگادارکرد، بۆ رۆژی دوایی بەپێ بۆ گوندی داربەسەر کە چوار سەعات لە کۆیەوە دوورە چووم و لەوێ هاوڕێیانم ئاگادارکرد کە دوور نییە هاوڕێ شێخ گیرابێ. وادیاربوو هاوڕی عومەرعەلی شێخ کە لەوێ بوو شتێکی لەڕێی هەولێرەوە لە گرتنەکە دەزانی و بەڵام دڵنیا نەبوو، پاشان هەواڵی تەواو گەیشت کە چەند هاوڕێیەک و هاوڕێ شێخ عەلی و شتەکان گیراون.

وا دەرکەوت کە دوای رۆیشتنی من بۆ سلێمانی هاوڕێ شێخ عەلی چەند هاوڕێیەکی بۆ کاری گواستنەوەکە خستۆتەکار، لەگەڵ پیکابێک کە ناردوویە لە هەولێرەوە هێناویانەو رابەرێکی بەکارهێناوە کە ماڵێان لە رەحیماوابووەو لەوەو پێش پەیامبەری حیزب بووەو ئاشکرابووەو لەلایەن حیزبەوە لەکار وەستێنراوەو براکەشی چاوی لەسەربووەو ماڵەکەشیان لەژێر چاودێریی پۆلیسی نهێنیدابووە، هاوڕێ شێخ عەلی لەگەڵ هاوڕێ حسێن نادر رێکەوتووە کە ئەو سویچی ئوتومبیلەکە لە شوفێرەکە وەربگرێ وشتەکان باربکات و ئەوجا بەبارکراوی پیکابەکە بداتەوە شوفێرەکەو رابەرەکەو ئەوان بڕۆن و ئەمیش بگەڕێتەوە بۆ ماڵەوە، حسێن نادر دەچێ شتەکان باردەکاو عەلی کوڕیشی لەگەڵ خۆی دەبا.. گوایە بێ ئەوەی بڕیاربێ، ئۆفسێتێکیش کە لای ئەو پارێزراوە باردەکات. گوایە ماوەیەک بووە دەزگای ئەمنی رێژیم چاویان لەسەر ماڵەکەیان بووەو بۆ مەبەستی چاودێریی هەمیشەیی گوایە دەزگای ئاسایش نانەواخانەیەکیان بەرانبەر ماڵەکەیان کردۆتەوەو، هەر دوای دەستگیرکردنی برادەران نانەواخانەکەش داخراوە.

کاتێک حسێن نادر بە شتەکانەوە ئۆتومبێلەکە دەباتەوە شوێنی دیاریکراو، لە گۆڕەپانی نزیک مزگەوتی کوەیتی لەسەر رێگای رەحیماوای کەرکوک، لەناکاو دەیان چەکدار بەبەرگی کرێکارەوە لە ئۆتمبیلێکی شارەوانی دێنەخوارەوەو بەسەرکردەیی جێگری بەڕێوەبەری ئاسایشی کەرکوک، دەوریان دەگرن. داخەکەم هاوڕێ شێخ عەلی بۆ چاوەڕوانی گەڕانەوەی حسێن نادر لە کارەکەی دەچێتە ماڵی ئەوان دادەنیشێ ولە تەلەفیزیۆن تەماشای بەرنامەی وەرزش دەکا، هەروا هاوڕێ ئەحمەد رەجەبیش لەدەربەندیخانەوە دەچێ بۆئەو ماڵەی خوشکەکەی کە خێزانی حسێن نادرە. لەناکاو هێزی ئاسایش دەدەن بەسەر ماڵەکەداو هەردووکیان دەگرن.

دواتر زانیمان کە لە دایەرەی ئەمن لە پەنجەرەی ژوورێکی تاریکەوە یەکێک هاوڕێ شێخ عەلی بە جەللادەکان ناساندووە. دواجار لە بەندییەکانەوە کە بەرەودوا بەربوون، زانیمان هاوڕێ شێخ عەلی براوە بۆ بەغداو، لەوێش بە چەشنێکی دڕندانە ئازاری دراوە، بەدرێژایی هەژدە رۆژ ئازاردراوە، بەجۆرەها شێوەی ئازاردان، گوایە تەنانەت سەدام حسێن کە ئەودەم جێگری سەرکۆماربوو بەدەستی خۆی چەندجار ئازاری داوە، بەڵام هاوڕێ شێخ عەلیی باوەڕ پۆڵایین تا دوا هەناسە بەرگری لە حیزب و بیروباوەڕەکەی کردووەو بەچەشنێکی بێزەوەر تا مردن ئازاری چەشتووە، بەسکی برسی و بەشێوەیەکی وا ناڕەوا کەلە باسکردن نایەت و تەنیا لە کرداری ئەو فاشیستانە دەوەشێتەوە، ئەم کەڵەپیاوە لە حیزب و گەلەکەی زەوتکراوە، دوا هەناسەی لەبەربڕاوە.. تەنانەت پیاوکوژانیش لە خۆڕاگری و نەبەزی و کۆڵنەدانی ئەم شێوعییە راستەقینەیە سەریان سورماوە.

جەللادەکان زۆر بەداخ و کینەبوون لەم رابەرە نەبەزە، دەیانزانی ئەندامی کۆمیتەی ناوەندیی حیزبی شیوعی عێراقە، دەشیانزانی ماوەیەک لە هێڵی رێکوپێکی حیزب لەسوپادا خەباتی کردووەو سەرپەرشتیی ئەو رێکخراوەی لە کەرکوک کردووە، ئەمەش بەهۆی زانیاریی کۆنیان و لە ئەنجامی روخاندنی هەندێ کەسانی لاوازەوە. بەڵام هاوڕێی نەمر بووە نموونەیەکی زیندووی خۆبەختکردن و چاونەترسی و ئازایەتی و خۆڕاگری.

لەچاوپێکەوتنی هەندێک لە گیراوەکان، لەدوای بەربوونیان، کەلەسەر داوای حیزب چاوم پێیانکەوت و گفتوگۆم لەگەڵکردن، گەیشتمە ئەو راستییە:
یەکەم: هاوڕێ شێخ لەیەکەم ساتی گرتنەکەیەوە خۆڕاگرو نەبەزانە رەفتاری کردووەو بڕیاریداوە کە تا مردن بەرگری لە حیزب و بیروباوەڕی بکات و دوژمن ببەزێنێ وهیچ نهێنیەکی حیزبی نەدرکاندووە..دووەم: بەو پەڕی توانای هەوڵیداوە کە هەموو "تاوانێک!" بخاتەئەستۆی خۆی و گوتوویە من خۆم بەرپرسم لەو شتانەی کە گیراون و لە هەموو مەسەلەکەو ئەو کەسانەی کە گیراون هێچ دەورێکیان نییەو بەرپرسنین..
سێیەم: لەمەسەلەی گرتنەکەدا، سەرەڕای هەندێ هەڵەو ناتەواوی کەسانێکی ناپاک و پاشان لە گرتنەکەدا کەسانێکی لاواز هەندێ نهێنیی کارەکەو حیزبیان درکاندووەو، بەڵام هاوڕێ شێخ عەلیی قارەمان بە کردەوە سەلماندی کە لەمردن بەهێزترەو چووە ریزی نەمرانەوە.

شەهیدبوونی هاوڕێ شێخ عەلی هەموومانی دڵگیرکرد، بەوەی کە هاوڕێیەکی بەوەفاو دڵسۆزو برادەرێکی ماندونەناس و برایەکی بەڕاستیمان لەدەستچوو، گەڵ و حیزبەکەیشی تێکۆشەرێکی سەربەرزو قارەمانی دلێریان لەدەستچوو کە مایەی شانازییە بۆ شیوعییەکانی ئێستاو، نەوەکانی ئایندەش دەبێ چێرۆکی ئازایەتی بێسنووری بخوێننەوە.".

ماڵپه‌ڕی جه‌‌لال ده‌باغ