|
٢٣\٢\٢٠١٠
نازانن بەرنامە
بنووسن، چۆن دەیگۆڕن؟!
سەلام عەبدوڵا
لە (ته‌وه‌ری یه‌که‌م: ئامانجه سیاسییه
گشتییه‌کان)هاتووه:
1- پته‌وکردنی پره‌نسیپه‌کانی سیستمی دیمۆکراتیی فیدراڵی له‌سه‌ر
بنچینه‌ی شه‌راکه‌تی راسته‌قینه له‌نێو پێکهاته‌کانی گه‌لی عێراق دا
له بواره‌کانی به‌ڕێوه‌بردنی داموده‌زگاکانی ده‌وڵه‌تی فیدراڵی و وه‌رگرتنی
بڕیاره ستراتیجییه‌کان و دابه‌شکردنی سامان به شێوه‌یه‌کی عادیلانه).
لێرەدا(پێكهاتەكانی گەلی عێراق)هەڵەیە، چونكە لە عێراق چەندین گەل
هەیەو لەوانە گەلی كوردستان و دەبوو بنووسن(گەلانی عێراق). لەخۆتان
بپرسن: ئایا گەلی كوردستان پێكهاتێكە لە پێكهاتەكانی گەلی عێراق؟!
لە خاڵی دووهەم تەوەری یەكەم، نووسراوە(2- دامه‌زراندنی ئه‌نجومه‌نی
فیدراڵی و کاراکردنی به‌جۆرێک ببێته مایه‌ی زامنکردنی مافی هه‌رێمه‌کان
و دابه‌شکردنی سه‌ڵاحیات له نێوان ده‌سه‌ڵاتی فیدراڵی و هه‌رێمه‌کاندا.)
لە عێراق یەك هەرێم هەیەو ئەوەش هەرێمی كوردستانە، بۆیە هەڵەیە
بنووسن(مافی هەرێمەكان)!
لە(تەوەری دووەمی بەرنامەكەیان: پەیوەندی نێوان هەرێمی كوردستان و
حكومەتی فیدڕاڵ، خاڵی 4)، نووسراوە:
(دیاریکردنی سنوری جوگرافیی هه‌رێمی کوردستان و چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌کانی
ناوچه‌کانی جێ ناکۆکی به‌گوێره‌ی ماده تایبه‌ته‌کانی ده‌ستوری عێراق و
دیالۆگی هاوبه‌ش له نێوان دانیشتوانی ره‌سه‌نی ناوچه‌کاندا، به تایبه‌ت
ئه‌وه‌نده‌ی په‌یوه‌ندی به پرسی که‌رکوکه‌وه هه‌یه، چاره‌سه‌رکردنی
به‌گوێره‌ی ماده‌ی 140 ی ده‌ستوری عێراق و، چاره‌سه‌رکردنی ئه‌و کێشانه‌ش
که په‌یوه‌ندییان به ناوچه‌کانی شه‌نگال و زه‌ممار و ته‌له‌عفه‌ر و
شێخان و مه‌خمور و خانه‌قین و مه‌نده‌لی و ناوچه دابڕێنراوه‌کانی تره‌وه
هه‌یه، به جۆرێک که زامنی به‌دیهاتنی مافه‌کانی ته‌واوی
دانیشتوانیان بێ، به بێ جیاوازی .).
بزووتنەوەی گۆڕان لە هیچ و خۆڕایی ئەم خاڵە بە شپرزەیی نووسیویانەو
خۆیان و خوێنەرانیان گێژكردووە. ئاخر كێشەی شەنگال، تەلەعفەر، شێخان،
مەخمور، خانەقین و مەندەلی هەمان كێشەی كەركوكە و بەگوێرەی مادەی140ی
دەستوری عێراق چارەسەر دەكرێ، بەڵام لە بەرنامەكەی گۆڕان وەك دوو كێشەی
جیاواز نووسراوە!
هەروا ئەم"گۆڕانخوازانە"وەك رێكخراوێكی بیانی دەنووسن(ناوچە جێ
ناكۆكەكان)، لەكاتێكدا دەبوو وەك كەسانێك كە زۆر پەرۆشی دۆزی خەڵكی
كوردستانن، بنووسن(ناوچە بە زۆرەملی دابڕاوەكان). هەروا بۆ نموونە
دەیانتوانی ئەم خاڵە زۆر بە ئاسانی بەم شێوەیە بنووسن: چارەسەركردنی
كێشەی ناوچە بەزۆر دابڕاوەكان بە گوێرەی مادەی140ی دەستووری عێراق،
بەجۆرێك كە زامنی بەدیهاتنی مافەكانی تەواوی دانیشتوانیان بێ، بەبێ
جیاوازی).
لە خاڵی 1ی تەوەری دووهەم نووسراوە(ئەو مادە دەستورییانەی پەیوەندییان
بە مافەكانی كورد و دەسەڵاتی هەرێمەوە هەیە...).
لێرەش دەبوو نەنووسن مافەكانی كوردو لەبریدا بنووسن(مافەكانی
كوردستانیان)، چونكە لە هەرێم تەنها كورد نیشتەجێ نیە.
لە خاڵی7 هاتووە: لەسەر بنەمای(پرۆفیشناڵیی و وەلا بۆ نیشتمان).
هیچ پێویستی بە بەكارهێنانی وشەیەكی لاتینی ناكات، چونكە بەرنامە بۆ
خوێندكارانی زانكۆ و پەیمانگاكان نانووسرێ، بەڵكو بۆ هەموو دانیشتوان.
لە ناوچەی خانەقین(وەلا) مانای(خوایە)، واتە كورداندنی وشەی(الله)یە.
لە شوێنێكی تر زاراوەی(مۆنۆپۆڵ)یان بەكارهێناوە كە لەوانەیە هەندێ
خوێندەواریش نەزانن مانای چییەو هیچ پێویستی بە
نووسینی(دیسكریمینەیشن)لە بەرامبەر جیاكاری ناكات.
لە تەوەری سێیەم ئەم هەڵانە بەرچاودەكەون: 1- سامانی ئاژاڵ، هەڵەیەو
دەبوو بنووسن(سامانی ئاژەڵەوانی)و لە خاڵی 5یش نووسراوە(بەروبومی
كستوكاڵ دا)و دەبوو بنووسن(بەروبومی كشتوكاڵدا).
ئاڵشتخوازان لە خاڵی10ی پەیوەندی نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی
فیدڕاڵ، وشەی(پێشمەرگە)بەكاردەهێنن و هەندێ جاریش جێگۆڕكیی پێدەكەن و
ئێستا لە راگەیاندنەكان بە تەواوەتی بە پێشمەرگە دەڵێن میلیشیا.
لەوانەیە ئەم گۆڕانە پاش نزیگبوونەوەیان لە برایانی(حەدبا)و(بەرەی
توركومانی) رووی داوبێ!
لە نووسینێكی پێشتر باسی خاڵی 8و 2م كردووە كە لە راگەیاندنەكەیان زۆر
بە پێچەوانەوە لە بەرنامە راسیستەكەیان ئەنجامیانداو پێویست ناكات
بەسەریان بچمەوەو بە هەمان شێوە ئاماژەم بە خاڵی 6و7كردووە لەبارەی
بەشداری خەڵكی كوردستان لە پۆستە سیادییەكان و نوێنەرایەتییەكانی
هەرێمی كوردستان لە باڵوێزخانەو كونسولگەرییەكان.
لە خاڵی 13دا نووسراوە(لەپێناو دابینكردنی پشكی هەرێمی كوردستان لە
بەخشیش). لێرەدا گۆڕان بە تەواوەتی گۆڕانی ئەنجامی داوەو داوای پشكی لە
بەرتیل دەكات. منح مانای(بەخشیش)نادات!
لە خاڵی 5ی دادی كۆمەڵایەتی و پەرەپێدانی سامانی مرۆیی، هاتووە (په‌ره‌پێدانی
زانکۆکان و دامه‌زراوه ئه‌کادیمییه‌کان و ناوه‌نده‌کانی دیراسات و
لێکۆڵینه‌وه و، کارکردن بۆ به‌رزکردنه‌وه‌ی ئاستی زانستی یان و، قه‌ده‌غه‌کردنی
ده‌سوه‌ردانی حیزب له کاروباریان و، زامنکردنی سه‌ربه‌خۆیی یان و،
دابینکردنی بودجه‌ی ته‌واو بۆیان.).
دەبوو ئەم خاڵە بەم شێوەیە بنووسن(پەرەپێدانی دامەزراوە ئەكادیمییەكان
و، كاركردن بۆ بەرزكردنەوەی ئاستی زانستیان).
هەروا(زانستی یان)و (سەربەخۆیی یان) بە هەڵە نووسراون و دەبوو
بنووسن(زانستییان)و(سەربەخۆییان).
لەم بەرنامەیە "ئاڵشتخوازان" داهێنانێكی لەبەرچاویان كردووە لە گۆڕان:
لە دوو لاپەڕەدا بەبێ ئەوەی پێوییست بكات، چەندین وشەی عەرەبیان
بەكارهێناوەو هۆیەكن بۆ ئەوەی هاوڵاتیان لە دەقەكەیان تێنەگەن.
ماوە بڵێم لەبارەی نووسینەكانم سەبارەت بە گۆڕان، چەندین گۆڕانخواز
داهێنانێكی تریان كردووە لە زمانی دیالۆگ و بیروڕا گۆڕینەوەو رەخنەگرتن
و مافی ئازادی بیروباوەڕ: چەندین ئێمیلم بۆ هاتووە كە لە چڵكاوخۆر
كەمتریان پێنەوتم یان"بە درۆزن"ناویان بردووم و پێشنیارم بۆ دەكەن لە
نووسین دەستهەڵبگرم، هەروا لە سایتی دەنگی سەربەخۆ چەندین تێبینی"بە
پیت"یان كردووە كە مرۆڤ شەرمیان لێدەكات و لەبەرامبەریاندا دەڵێم:
دەستتان خۆش بێت!
بەهەرحاڵ بەرنامەكە زۆر باسی تریش هەڵدەگرێ، بەڵام پێویست ناكات لەوە
زیاتر لەسەری بڕۆم و"ئینشەڵڵا و پەنا بەخوا"پێكەوە "پشتیوان بە خوا"،
لەگەل برایانی یەكگرتوو و كۆمەڵ دەیگۆڕن و ئێمەی هەژاریش ئۆخەی دەكەین!
07701929872
dwaroj@yahoo.de
|
