١٥\٥\٢٠١٧

پێشقەرەوڵەکەی ئەردۆغان لە پنتاگۆن.

هۆشیار ئەوڕەحمان   

ئەردۆغان لە پاش گشتپرسییەکەی ١٦ی نیسانەوە لە هەوڵی ئەوەدایە، کە سەردانێکی ولاتەیەکگرتوەکانی ئەمەریکا بکات بە مەبەستی ئاساییکردنەوەی پەیوەندیەکانیان وکێشەی سوریا و پڕچەککردنی هێزەکانی سوریای دێمۆکراتی ویەپەگە. بۆ ئەو مەبەستەش ئەردۆغان لەدورەوە لەمێدیاکاندا گللەیی دەکات و لە پەناشیدا وردە هەڕەشە و، بۆ سەرکەوتنی سەردان وچاوپێکەوتنەکەی لە گەڵ دۆناڵد ترەمپدا پێشەکی وەفدێکی ٣ کەسی لە سوپاسالار (هولوسی ئاکار) وراوێژکاری هەواڵگری تورکیا (میت) هاکان فیدان و ئیبراهیم کاڵنی وتەبێژی سەرۆک کۆمار بەرەو پنتاگۆن بەڕێکردوە، تا کارئاسانی بکەن بۆ جاوپێکەوتنی هەردو سەرۆک ترەمپ وئەردۆغان، ئەگەرچی ئەردۆغان کۆی ئامانجەکانی ئەو سەردانەی لەمێدیاکاندا بڵاوکردۆتەوە و شاندە پێشقەرەوڵەکەش پەیامەکەی گەیاندۆتە پنتاگۆن... یەکێک لەپەیامەکانی ئەردۆغان ئەوەیە ، کە دەڵێ نابێت لە رۆژهەڵاتی ناوەراستدا بەبێ پرسی تورکیا هیچ بڕیارێک بدرێ ! ئەگەر زلهیزەکان کارێکی لەو جۆرە ئەنجام بدەن باجەکەی زۆر قورس لەسەریان دەکەوێ... ئامانجەکانی ئەردۆغانیش زۆر رون ئاشکران ، کەئاراستەی ئەمەریکا و روسیا وهاوپەیمانانی کردوە، کەنابێ بەبێ ڕەزامەندی ئێمە بڕیار بدرێ بەتایبەتی لەسەر کورد و بەشداریکردنی هیزەکوردیەکان لە ئۆپەراسیۆنەکانی سوریا وعێراقدا، یاخود بۆ مەبەستی بەگژاچونەوەی داعش پڕچەک بکرێن وئایا ئەمەریکاو هاوپەیمانەکانی گەرەنتی ئەوە دەدەن، کەدوای تەواوبونی داعش ئەو چەکانە لەیەپەگە دەسەنرێتەوە؟

بە کورتیەکەی نیگەرانی نائارامیەکانی ئەردۆغان لە خەمڵین دەسەڵاتی کوردەوە سەرچاوەی گرتوە ، بەتایبەتی لەرۆژئاواداو تورکیا زۆر بە چڕی لەئەزمونی رۆژائاوا دەترسێت وبەدرێژکراوەی باکوری دەزانێت ، بۆیە هەمیشە ئەم دەستەواژانە دوبارەدەکەنەوە لەگەڵ ناتۆ و یەکێتی ئەوروپا وئەمەریکا وروسیادا (٩١١) کێڵۆ مەتر لەگەڵ سوریادا و (٣٥٠) کیڵۆمەتریش لەگەڵ عێراقدا سنورمان هەیە و دەبێ بڕیاری ئێمە لەسەر دیاریکردنی چارەنوسی ئەو ناوچانە نەخشی هەبێت، چونکە ڕاستەوخۆ ئاسایشی نەتەوەیی تورکی دەخەنە ژیر مەترسیەوە . ئێمە لەگەڵ ئیوە لەناتۆدا هاوپەیمانین ، کەچێ ئێوە لەسوریادا هاوکاری دوژمنەکانی ئێمە دەکەن وگرنگیان پێدەدەن وبەچەکی مۆدێڕن پڕچەکیان دەکەن ! کێشەی تورکیا لێرەدا پەیوەندی راستەوخۆی بەدەسەلاتی کوردەوە هەیە لەباکوری سوریاداو ئەجندای سەردانی ئەردۆغانیش بۆ ئەمەریکا وبەشداری کۆبونەوەی داهاتوی ناتۆش هەر بۆ هەمان مەسەلەیە و ئەمەریکا وهاوپەیمانەکانیشی هاوپەیمانێتی عەرەبی سونە وکورد بەچاکتر دەزانن لەو هاوپەیمانیتیەی تورکیا وگروپە جیهادیستە ئیسلامیەکان لە شەڕی دژ بەداعشدا، چونکە هەرچی گروپە تیرۆرستیەکانی سەر بەتورکیا هەیە لە جێگۆڕکێی هەمیشەییدان لە نێوان بەرەی نوسرەو احرار الشام و داعشدا وزۆربەی ئەو هێزانەی ، کەتورکیا پشتگیرییان لیدەکات ، تەنها بەلیستی ناو بونیان هەیە ولەراستیدا زۆربەیان ماڵومنداڵیان دانیشتوی تورکیا وشارە سنورەیەکانی دیوی تورکیان.

لێرەدا بۆمان دەردەکەوێت ، کە هەوڵەکانی ئێستای ئەردۆغان لەپێناوی ئەوەدایە ، کە ئەمەریکا وهاوپەیمانەکانی بەشداری بە یەپەگە نەکەن لە گرتنەوەی (رەقە) ی بایتەختی داعشدا ویەپەگە وەکو هێزێکی کاریگەر ونەبیتە خاوەنی ئەو چەکە قورسانەی ، کە ئیدارەی ترەمپ فەرمانی بەپنتاگۆن کردوە ، کە بدرێنە(هێزەکانی سوریای دێمۆکراتی - هەدەسە) ، کە داینەمۆکەی یەپەگەیە و یەپەگەش درێژکراوەی پەکەکەیە، بۆیە حکومەتی تورکیا هەوڵەکانی خۆی لەسەر ئەو مادەیە چڕکردۆتەوە لەیاسای ولاتەیەکگرتوەکانی ئەمەریکادا، کە دەڵێ یاسای ئەمەریکا ڕێگەنادات هێزگەلیک چەکدار بکات، کە هێشتا دەوڵەتیان نیە (Nonstate military actors) لێرەدا مەبەستی تورکیا یەپەگە وهەدەسە، بەڵام ڕوداوەکان ئاماژە بەوە دەکەن ، کە هەوڵەکانی تورکیا لەم بارەیەوە شکست بهێنێت ، چونکە ئەمەریکا وهاوپەیمانەکانی دەمێکە بۆیان دەرکەوتوە ، کە ئەو هێزانە بونەتە دیفاکتۆی راستەقینەی لەبگژاچونەوەی داعشدا بەپێچەوانەی تورکیا وهیز و گروپە رادیکال ودەسەندەخۆرەکانیەوە، کەلەگەڵ مانەوەی تیرۆری داعشدان لەناوچەکە بەئاراستەی بەرژەوەندیەکانیان . هەروەها ئەردۆغان پلانی دوهەمیشی وەکو هەڕەشەیەک ئاراستەی ئەمەریکا وهاوپەیمانەکانی کردوە ، کە ئەگەر لەگەڵی ڕێنەکەون ودەستبەرداری کورد نەبن، ئەوا بەقولایی ٣٠ کیلۆمەتر هیزەکانیان لەناوچەسنوریەکانی تورکیا دوربخەنەوە ، ئەگەینا دەکەونە بەر بۆردومانی تۆپ وفڕۆکەکانی تورکیاوە، جگە لەوە هٶشداری داوەتە ئەمەریکا، کە ڕێگەنەدات یەپەگە ئەنجومەنی سیاسی و سەربازی لەسەر شێوەی مەنبیج لە رەقەشدا دابمەزرێنێ، ئەگەرچی هاوکات لەگەڵ ئەم کێشمەکێشەدا لەگەڵ ئەمەریکادا تورکیا لەهەوڵی ئەوەدایە هێزێکی عەرەبی سوننە لەسەر شیوەی پێکهاتەی (هەدەسە) لە ژیرناوی (فیلق الشام) دا کۆبکاتەوە.

ماڵپەڕی هۆشیار ئەوڕەحمان