په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٢٩\٧\٢٠١٠

قوربانى ئه‌و بزه‌یت بم هاوڕێ گیان.


پیشره‌و حه‌مید  


تەنها بۆ ئەوەى لە تاریکى مۆرڤ کوژەکاندا گەنجانى شار هەناسەکانیان ئازاد بکەن ، مۆمێکت لەتاریکى شارێکدا پێکرد ، ئەو مۆمەى تۆ هەڵت کرد تائێستاش تاریکى ناخى گەندەڵکارن ئاشکرادەکات ، بە هۆتافەکانت گوێى بەرپرسانى شارت کەڕ دەکرد تا بۆئەوەى بەهۆشى خۆیان بێنەوەو چى دیى یارى بەچارەنوسى مرۆڤەکانەوەنەکەن ، لەبرى گوێرایەڵى بۆ بەڵێنى بەرپرسان ، هاوڕێیەتى گەنجە یاخیى بوەکانت لەدەسەڵاتى کوردى هەڵبژارد ، تاژمارەیان زیادبکەى ، هەربۆیە (سۆران گیان) وه‌ک سه‌رۆک هه‌میشه‌ یادتت ده‌که‌ینه‌وه‌.


یه‌ک ساله‌ ئەستێرەیەک لەئاسمانى بەختەوەرى هاوڕێکانمدا ون ون بەشیوێن خۆیدا دەگەڕى ، یه‌ک ساله‌سیماى شار و کۆڕى ڕۆشنبیران بێدەنگ بَیدەنگ ئاوێزانى دەریایەک لەغەم بون و کەسێک نییە سیماى شار پڕبکات لەخەندەو زمانى پڕلە داهێنان و ئازایەتى ڕۆشنبیرەکان لەگەڵ دیالۆگدا ئاشت بکاتەوە، تا وەک هەمو جارێک ببنە یەکەمین کەسانێک لەسەر ئاستى کوردستاندا بەپڕۆژەکانیان ئومێدێک بەژیان بەخشنەوەو خورپەیەک بە دلێً پڕ لە بەدڕەوشتى بەرپرسە گەندەڵکارەکانى شاردا بهێنێـت و هێندەى تر بچوکیان بکاتەوە ... یه‌ک ساله‌ ئەو بەرپرسانەى پێکەوە فێرمان کردن کە هەموشتێک پارەو کورسى و ئافرەت نییەو ژیان بێ تێگەیشتن لەماناى هەقیقەت هیچ بەهایەکى نییە.


ئەمڕۆ یهک ساله ئەوان بەختەوەرن بە ئاوابونى ئەستێرەى یەکێک لەسەرسەخترین دوژموناکانیان ، ئێمەش غەمبارترین مرۆڤ و هاوڕێ تین (سۆران) گیان .


سۆران گیان دڵم پڕە لەژان ، هێشتا ناتوانم بڕوابەوەبکەم کە بۆدواجار تەنها بەچاوان و بە ئاماژەیەک وتت " هاوڕێم ئیدى تەواو ناتبینمەوە " ئەوەچى جورئەتێک بو سۆران گیان کە دەتزانى لە گەڵ نهێنى خۆشەویستە دڵ شکاوەکەتدا بەرەو ناخى گڵ ئۆغر دەکەیت و بەپێکەنینەوە دەتوت " هاوڕێم چاودیریان بکەن بزانن تاچەند ساڵى تر لە تاقى کردنەوەى ڕەوشتدا ئەو بەرپرسە ترسنۆکانه ى شار ئیکمال دەبن ".


سۆران گیان هێشتا کارمان زۆرمابو تا ئەنجامى بدەین ، هێشتا بەرپرسە نابەرپرسەکان دادگاى نەکراون هێشتا پارتى و یەکێتى مل هۆڕانە سەرقاڵى دزى و سامان کۆکۆدنەوەن ، هێشتا کچان و ژنان لەلایەن بەرپرسە شەهوانیەکانەوە ئەتک دەکرێن و لەدیوەخانى خێڵەکاندا بەتۆمەتى ئابڕوبردنى عەشیرەت دەکوژرێن و دەسوتێنرێن و پارچەپارچە دەکرێن .


سۆرە گیان ، تۆ لەوێ نەبوى کەوەک سەرۆک بەڕێمان کردى ، تۆ لەنەوێ نەبوى ، تەنها یادگارى و وێنەى خۆپیشاندانەکانى دەربەندیخان و سلێمانى و هەولێر و ڕۆژانى زیندانى کانى گۆمە و زیندانى سەرشەقام لەوێ بون ، ئەوان شاهیدى نەمرى توى گەنج و تۆى ڕۆشنفکر و تۆى مرۆڤ بون ، هاوڕێگیان توێ لەوێ نەبوى تا نرخى خۆت ببینى و بزانى ئەوەى تۆ کارت بۆدەکرد و هەوڵت بۆ دەدا چەند بەرهەم دارەو ئەو خەڵکە چۆن بە ڕێزەوە دەست لەسەرسنگ شکۆمەندانە یادیان دەکردیتەوە .


سۆران گیان ، گولـلەکانى ئاشایشى و پۆلیس نەیان توانى جەستەى پڕلە وەرت ببڕن و ئازارت بدەن ، شەلاقەکانى ئاسایش و پۆلیس نەیان توانى هیچ ئاسەوارێک لەسەر ورەى بەرزت بەجێبهێڵن ، پیلانى بەرپرسە گەندەڵ ڕەفتارەکانى شار نەیان توانى کۆتاى بەژیانت بهێنن ، تەنها شێرپەنجەیەکى ترسنۆک نەبێـت .


سۆران گیان هاوڕێ چاونەترسەکەم ، لەوە دڵنیابە کە هاوڕێکانت لەجاران زیاتر باوەڕیان بەخۆیانەوە و بۆهەمیشە کارو کردار و وتەکانى تۆ بەرنامەى کارکرنەو تا کوردستان پاک نەبێتەوە لە خیانەتکار و بەرپرسى بەد ڕوشت ، ئەوا ووتە جوانەکەت دەکەینە دروشمى کارکردنمان و ئێەش لەگەڵ تۆ دەڵێن " نەوەیەک بەڕێوەیە هەمیشە دژى گەندەڵى شەردەکات ".


بیۆگرافیای سۆران ساڵح حسێن:
1979 بۆ 2009


سۆران له‌ ( 2/8/1979 ) له‌شاری ده‌ربه‌ندیخان له‌دایک بوه‌ ، خوێندنی سه‌ره‌تای و ناوه‌ندی و ئاماده‌یی هه‌رله‌م شاره‌دا ته‌واوکردوه‌ ، له‌ساڵی 1999 له‌ کۆلێژی سامانی ته‌ندروستی ئاژه‌ڵ له‌زانکۆی سلێمانی وه‌رده‌گیرێت و سه‌رکه‌وتوانه‌له‌ساڵی ( 2003 ) به‌پله‌ی زۆرباش بڕوانامه‌ی به‌کالۆرێس وه‌رده‌گرێت ، له‌ساڵی 2004 وه‌ک ئه‌ندازیاری کشتوکاڵی له‌ فه‌رمانگه‌ی کشتوکاڵی ده‌ربه‌ندیخان داده‌مه‌زرێت .


سۆران ، جگه‌له‌وه‌ی وه‌ک گه‌نجێکی خوێن گه‌رم و نیشتمان په‌روه‌ر له‌ناو ته‌واوی هاوڕیـَـکانیدا ده‌ناسرێت ، به‌هه‌مان شێوه‌ش گه‌نجێکی به‌ئاگا و ڕۆشنبیرێکی واقیع بین بوه‌.


سۆران بۆسه‌رخستنی پڕۆژه‌کانی گه‌نجان و به‌ئاگاهێنانه‌وه‌ی گه‌نجان به‌تایبه‌تی قوتابیانی زانکۆی سلێمانی له‌گه‌ڵ چه‌ند هاوڕێیه‌کی تریدا له‌شاری سلێمانی ڕۆژنامه‌یه‌ک به‌ناوی ( خوێندنی لبیڕاڵ ) ده‌رده‌که‌ن ، که‌ ئه‌و ڕۆژنامه‌یه‌ ده‌بێته‌ سه‌کۆیه‌ک بۆئه‌و گه‌نج و خوێنداکارانه‌ی که‌ هیچ سه‌کۆیه‌کیان نییه‌ تا ده‌نگی تێده‌ هه‌ڵببڕن و ته‌عبیر له‌ بیرو بۆچونه‌کانیان بکه‌ن ، سۆران له‌م هه‌وڵه‌یاندا سه‌رکه‌وتوانه‌ به‌رده‌وام ده‌بێت ، تائه‌و کاته‌ی دوای پرس و ڕاوێژکردن به‌هاوڕیکانی و زیاتر فراوانکردنی مه‌وداکانی ئازادی بیروڕای جیاواز بیرله‌ ده‌رکردنی ڕۆژنامه‌یکی تر ده‌کاته‌وه‌ و دوای چه‌ندین کێشه‌و دروستبونی له‌مپه‌ر له‌به‌رده‌م ئاواته‌کانیدا ، دواجاربڕیاری ده‌رکردنی ڕۆژنامه‌یک ئه‌دات به‌ناوی ( شوناس ) که‌ خۆی ده‌بێته‌ خاوه‌نی ئیمتیازی ڕۆژنامه‌که‌ ، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ له‌دوای ده‌رچونی ( 2 ) ژماره‌ له‌ ڕۆژنامه‌ی ( شوناس ) له‌به‌ر نه‌بونی توانای ماددی و هاوکاری نه‌کردنی له‌لایه‌ن وه‌زاره‌تی ڕۆشنبیرییه‌وه‌ ، ڕۆژنامه‌که‌ ڕاده‌گرێت ، به‌ڵام خۆی وه‌ک گه‌نجێک و وه‌ک خوێنه‌رێکی جدیی به‌رده‌وام ده‌بێت له‌ هۆشیارکرۆدنه‌وه‌ی کۆمه‌ڵگاو گه‌نجان و قوتابانی هاوڕێی .


سۆران ئه‌و کاته‌ی له‌زانکۆی سلێمانی ده‌بێت به‌شداری چه‌ندین چالاکی کردوه‌ له‌وانه‌ : کاتێک وه‌زاره‌تی خویندی باڵا بڕیاری برینی ده‌رماڵه‌ی خۆێندکاران ئه‌دات سه‌رپه‌رشتی خۆپیشاندانه‌کانی زانکۆی سلێمانی ده‌کات و به‌هۆی به‌رده‌وام بونیان وه‌زاره‌تی خوێندنی باڵا و حکومه‌ت ناچار ده‌به‌ن که‌ ده‌رماڵه‌ی قوتابیان سه‌رف بکه‌نه‌وه‌ ، له‌ساڵی ( 2002 ) ئه‌و کاته‌ی که‌ ڕژێمی تورکیا بۆردومانی ناوچه‌کانی هه‌رێمی کوردستان ده‌کات و هێرش ده‌کاته‌سه‌ر ناوچه‌ سنوریه‌کان ، سۆران وه‌ک گه‌نجێکی هه‌ڵسوڕاو به‌شداری له‌ خۆپیشاندانی قوتابیانی زانکۆی سلێمانی ده‌کات و به‌به‌رچاوی میدیاکانی ناوخۆ و جیهانه‌وه‌ ئاڵای تورکه‌ کان ده‌سوتێنێت و پاشان ده‌سه‌ڵاتی کوردی بۆ ئه‌وه‌ی هه‌میشه‌ نۆکه‌ری خۆیان بۆ تورکه‌کان بسه‌لمێنن له‌ڕاگه‌یاندنه‌ ڕو زه‌رده‌کانیاندا ، هێرش ده‌که‌نه‌سه‌ر خۆپیشانده‌ره‌کان و له‌ تورکه‌ فاشیسته‌کان ده‌پاڕێنه‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی جارێکی تر وه‌ک نۆکه‌ر قبوڵیان بکه‌نه‌وه‌ .


سۆران له‌سه‌رتای دامه‌زراندی ( گروپی ئازاد ) وه‌ک ئه‌ندامێکی چالاک له‌ گه‌ڵ هاوڕێکانیدا له‌شاری ده‌ربه‌ندیخان به‌رده‌وام دبێـت له‌ خزمه‌تکردنی داخوازیه‌کانی خه‌ڵکی شاری ده‌ربه‌ندیخان ، له‌ کاتی خۆپیشاندانه‌که‌ی ڕۆژی ( 15/7/2003 ) دا له‌دوای ئه‌وه‌ی داواکاریه‌کانی خه‌ڵکی ده‌گه‌یه‌نن به‌ کار به‌ده‌ستانی شاره‌که‌ ، له‌لایه‌ن به‌رپرسه‌ ئیداریه‌کانی ئه‌و کاته‌ی پارێزگای که‌رکوک و ئاسایشی ده‌ربه‌ندیخان ، ئه‌و خۆپیشاندا به‌ مه‌ترسیه‌ک بۆ له‌ده‌ستدانی کورسیه‌کانیان ده‌زانن و له‌دوای ته‌واو بونی ڕێپێوانه‌که‌ی ڕۆژی ( 15/7/2003 ) ده‌که‌ونه‌ به‌ر هێرشی ئاسایشی ده‌ربه‌ندیخان و دور له‌هه‌مو به‌هایه‌کی مرۆیانه‌ و دڵ ڕه‌قانه‌ په‌لاماری چه‌ند گه‌نجێک ئه‌ده‌ن و چه‌ندین گه‌نجی تریش زیندانی ده‌که‌ن که‌ سۆران یه‌کێک بو له‌و گه‌نجانه‌ .


بۆئاشکرا کردنی سه‌رمایه‌ی وه‌زیره‌کانی حکومه‌تی هه‌رێم و ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌کانی ( 9 ) که‌س له‌گه‌نجانی ده‌ربه‌ندیخان به‌رله‌ هه‌ر که‌سێکی سیاسی و رۆِشنبیری له‌کوردوستاندا یه‌که‌مین که‌سانێک بون که‌ ئه‌و داواکاریانه‌یان له‌ڕیگه‌ی ئه‌ندام په‌رله‌مان ( محمدی حاجی محمودی گوله‌ خانه‌ ) وه‌ گه‌یانده‌ په‌رله‌مانی کوردستان ، که‌سۆران یه‌کێک بو له‌و گه‌نجانه‌ .


( سۆران ) وه‌ک گه‌نجێ چالاک و ڕۆشنبیر هه‌میشه‌ له‌پێشه‌وه‌ی گه‌یاندنی داواکارییه‌کانی خه‌ڵک بوه‌ به‌ ده‌سه‌ڵات ، له‌خۆپیشاندانه‌که‌ی ڕۆژی ( 7/8/2006 ) یه‌کێک بو له‌ گه‌نجه‌ پێشه‌نگه‌کانی ئه‌و خۆپیشاندانه‌ و له‌کاتی په‌لاماردانی گه‌نجه‌کاندا له‌لایه‌ن هێزه‌کانی ناوخۆ و پیاوانی ده‌سه‌ڵاداره‌وه‌ وره‌ی گه‌نجانی به‌رزکردو وه‌ته‌وه‌ تا بۆئه‌وه‌ی به‌شێوه‌یکی شارسانیانه‌ له‌به‌رامبه‌ریان بوه‌ ستتنه‌وه‌ ، به‌ڵام دڵ ڕه‌قی و بێبابکی هێزه‌کانی ناوخۆی حکومه‌ت له‌م شاره‌دا گه‌یشته‌ ڕاده‌یه‌ک که‌ به‌شێوازێکی نا ئینسانیانه‌ هه‌رچی ده‌هاته‌ به‌رده‌ستیان وه‌ردیان ده‌کرد و گولله‌ به‌جێماکانی به‌عسیه‌کانیان ده‌نا به‌جه‌سته‌ی گه‌نجانه‌وه‌ و چه‌ندین گه‌نج ده‌ستگیرکرا که‌ یه‌کێک له‌و گه‌نجانه‌ ( سۆران ) بو ، دوای مانه‌وه‌ی سۆران وهاڕیکانی له‌ زیندانی کانی گۆمه‌وه‌ و زیندانی سه‌رشه‌قام له‌شاری سلێمانی بۆماوه‌ی پانزه‌ ڕۆژ و دوای ئازادکردنیان ، له‌لایه‌ن گه‌نجان و خه‌ڵکی شاری ده‌ربندیخانه‌وه‌ وه‌ک پاڵه‌وان پێشوازیان لێکرا ، به‌ڵام هه‌زاره‌ داخ و ئه‌فسوس بۆ سۆرانی هاوڕی و خۆشه‌و یستمان ، سۆرانی هه‌میشه‌ له‌یادمان ، سۆرانی ده‌م به‌خه‌نده‌و قسه‌ خۆشمان له‌ڕۆژی ( 31 7/2009 ) دوای ململانیه‌کی توند له‌گه‌ڵ نه‌خۆشیدا بۆدواجار به‌جێی هێشتین و ته‌نا یادگاری و ئه‌زمونه‌کانی به‌جێهێشت .
 

ماڵپه‌ڕی پێشڕه‌و حه‌مید