په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

١٤\٦\٢٠١٤

رۆژاوا، ئەزموونێکی نوێ،

باشترین نموونەیەکە لە بڕواکردنە سەرخۆ لە بەرگریی و خۆڕاگریی.


زاهیر باهیر      

- بەشی پێنجەم -


حەوتەم: " من کچەکەم بەناوی هەڵەبجەوە ناونا و بەڵام نەمزانی هەڵەبجەییەك دێت و دەیکوژێت".


یەکێک لەسەردانەکانمان ، سەردانی " ناوەندی ڕۆژاوا بۆ لێکۆڵینەوەی ستراتیجیانە" بوو کە مامۆستا طەها خەلیل هاوسەرۆکی مەڵبەندەکەیە . لەم ناوەندەدا کۆمەڵێک ڕۆشنبیرو نوسەری دیکەشی لێیە کە هەندێکیان لە دەرکردنی گۆڤارێك بەناوی " دراسات کردیە" خەریکن. دیارە ئەم ناوەندانە هەمیشە دەبێتە چەقی لێدوان و ئاڵوگۆڕکردنی بیروڕا، بە تایبەتیش کە هەردولامان ، واتە من و برادەرەکەم و ئەوانیش دوو لایەنی نەناس بە یەکدی بوین کە هەردولامان تامەزرۆی گفتوگۆی دووورو درێژو جددی لەسەر زۆر کێشە بوین بۆیە بێدەنگی لە چەند چرکەیەك زیاتری ، نەخایاند.


مامۆستا 'طەها' ی نوسەر و ڕۆژنامەنووس و شاعیر کە ماوەیەك بوو لە سویسراوە بە ماڵ و منداڵەوە ، بە دڵسۆزی و گوڕ وتینێکی یەکجار زۆرەوە، گەڕابووەوە و خۆی و 'هەڵەبجەی' کچی خۆبەخشانە ، لێبڕاوانە وەکو گەلێکی دیکەی نێو ئەو کۆمەڵگەیە کاریان بۆ سەرکەوتنی ئەم ئەزموونە نوێیەی هاووڵاتیانی ڕۆژاوا، دەکرد. مامۆستا طەها کە تەمەنی لە چلەکاند بوو ، قژێکی ماش و برنج، دڵێکی گەروەو فراوان، مێشکێکی پڕ لە مەعریفەو ئایدیا، کە کاتێک دەکەوتە قسەکردن و لێدوانەوە زۆر بە قوڵی و پڕ لە حەسرەتەوە قسەی لەسەر کێشەکان لە هەموو ڕویەکەوە: لەسەر ڕۆڵی پەیەدە و تەڤدەم و هێزە سەربازییەکان بە هێزی ئاسایشیشەوە، دەکرد. ئەو مرۆڤێکی بەتاڵ نەبوو لە زانیاری و ئەزموونی شەخسیش، هەر بۆیە کە دەهاتە قسە لەسەر هەر لایەنێکی ئەم ڕوداوە، شۆڕشی ڕۆژاوا، بە قوڵی و وردی بۆی دەچوو.


بۆچونەکانی ئەو سەبارەت بە ئێستاو داهاتووی هاووڵاتیانی ڕۆژاوا، هەر لە ڕوە گەشبینییەکەیەوە، نەبوو، بەڵکو لایەنی نەرێیی و کەموکوڕییەکانیشی ڕەچاو دەکرد. ئەو چجای ئەوەی کە کەموکوڕی لەو ڕووداو و ئەزموونەدا دەبینی ، لەگەڵ ئەوەشدا باوەڕی وابووکە دەبێت کاری تەواو بۆ سەرکەوتنی ئەم تەجروبەیە بکرێت، هاوکاتش دەیگوت کە لە کۆتاییدا بارودۆخەکە بە هەر بارێکدا بشکێتەوە شەڕی نێوانی کوردان و ڕژێم شتێکی حەتمییە و ناتوانرێت لێی دەرباز ببین.


ئەو کاتێک کە لە دووژمنانی پرسی میللەتانی ڕۆژاوای کوردستان دەدوا، پەنجەی بۆ هاوکێشەو سەنگی هێزەکانیش لە بەرامبەر دووژمنیشدا، ڕەدەکێشا، باسی لە کەموکوڕییەکانی هێزە کوردییەکان ، ئەوانەی کە ئیدارەی خۆجێیان دروستکردووە و ئەوانەشی وەکو موعارەزەش کە لە دەرەوەی ئەو ئیدارەیەن، دەکرد.


مامۆستا طە ئەو ڕاستییەی دەزانی کە هەڵوێستی ڕژێم و لەشکری ئازاد و بەرەی نوسرە و داعش و ڕێکخراوە تووندڕەوەکانی دیکە لەسەر پرسی کورد ، هەڵوێستێکی باشیان نییە ، کە لەناو ئەم هێزانەشدا داعش دووژمنێکی سەرسەختی کوردە، بەڵام هەرگیز نە بیری لەوەکردبووە و نە چاوەڕوانی ئەوەشی دەکرد، کە لەناو ئەو هێزە دڕندەدا، کوردی تیابێت و قوربانی بە ژیانی خۆی لە کوشتنی کوردانی ڕۆژاوادا، بدا، ئەمە چچای ئەوەی کە کوردانێکی هەڵەبجەییش هەبن و هاوکاری کەسانێک بکەن کە بێن لە ١١/٠٣/٢٠١٤ لە ئاهەنگێکدا کە لە دائیرەی شارەوانی و ئیدارەی محەلی لە شاری قامیشلۆ، گێڕرابوو، ئاهەنگگێڕان بدەنە بەر نارنجۆك و دواتریش خۆیان بتەقێننەوە و ١٠ کەس بکەنە قوربانی هێڕشە دڕندانەکەیان، کە لە ناویاندا کچە ٢٣ ساڵە دووگیانەکەی ئەو "هەڵەبجە" بوو کە ماوەیەکی کەمبوو هاوسەرگیریی کردبوو.


سەختە یەکجار سەختە دایك و باوك بتوانن وێنەو سیمای ساتی تیاچوونی منداڵەکانیان، لەبەرچاو ونکەن ، یادو بیرەوەرییەکانی ژیانیان، لە یاد بکەن... لەگەڵ هەموو جارێك بینینی شوێنی ڕووداوەکە، لەگەڵ هاتنی ڕۆژی کارەساتەکە ، جارێکی دیکە گەرمە شینیان، دەستپێنەکاتەوە و یادی لەدەستدانی منداڵەکانیان، فەرامۆشنەکەن ....ئەم دیمەنانە، ئەم یادوەریانە بە بەردەوامی، بە درێژایی تەمەنیان دووبارە دەبنەوە...هەمیشەش دڵی برینداری دایکان و باوکانی قوربانییەکان، دەکولێننەوە.


ئاسانیش نەبوو بۆ کەسێکی وەکو ئێمەی باوك لە کاتێکیشدا کە شوێنی قوربانییەکانمان، دیتبوو، لەگەڵ بینینی هەموو جارێکی مامۆستا طەها-دا، لە ناخەوە وەکو باوکێك لە خەمی ئەو بێبەش بووبێتین ، لە قوڵایی دڵەوە بۆی نەگریابیتین.


شەهید، شەهیدبوون، مەڵبەندی خێزانی شەهیدان، لیژنەی خانەوادەی شەهیدان، گۆڕستانی بە کۆمەڵی شەهیدان، خێمەی پرسەی شەهیدان، کە نە قورئان و نەفاتیحای تیادا ناخوێنریت.... ئەم وشانە، دەستەواژانە، ڕۆژانە دەیەها جار بەرگوێمان، دەکەوتن، ئێمەش لە دیدەنی هەر شار و شارۆچکەو گوندێکماندا، دەبوایە دێنی مەڵبەندی شەهیدان و گۆڕستانی شەهیدانیشمان ، بکردایە. شەهید و شەهیدبوون، لە ناو کۆمەڵگەی ڕۆژاوادا شوێن و پێگەیەگی تایبەتی خۆی هەیە، خاڵێکی ناوکۆیی نێوانیانە، پەیوەندییەکی تایبەتیشی لە نێوان سەرجەمی باوکان و دایکان و کەسوکاری شەهیداندا دروستکردووە و ئەو پەیوەندییە ڕۆحییەی نێوانیان سەنگی قورسی ئازارەکانیانی، کەمکردۆتەوە، زامی قوڵی دڵی دایك و باوکانی ، تا ڕادەیەك ساڕێژ کردوە. خودی خانەوادەی شەهیدانیش، وەکو خانەوادەیەکی دیار و تایبەت و شکۆمەند، دەردەکەون.


ئەوان شکۆمەندی شەهیدان و ڕێز لێگرتنیان لەبەر ئەو ئاسایش و ئازادییەی کە بە خوێنی تێکڕای ئەوان، هەمووان، بەدەستهێنراوە، هەر لەبەر ئەوەش نە شەهیدی سەرکردە هەیەو نە شەهیدی بنکردە، شەهیدێك نییە کە فەزڵی بەسەر ئەوانی دیکەیاندا هەبێت، شەهیدێك نییە کە پاداشت و یارمەتییەکی زیاتری لەوی دیکەیانی بێت یاخوود گۆڕێکی ڕازاوەتری هەبێت.


تێگەیشتن لە پێگەو جێگەی شەهید و ڕێز لە خانەوادەی شەهیدان زەحمەت نییە کە لە کاتێکدا دەبینین کورد لە ڕۆژاوادا لە هاووڵاتی پلە سێوە، بووبێتە پلەی یەکەم، خاك و خانووبەرە و بینای بە پێوە مابێت، ئازادی و ئاسایش بەرقەرار بێت، جورێک لە ژیان دەستەبەر، کرابێت. ئاخر چۆن بتوانرێت لە یاد بکرێن لە کاتێکدا تەنها ئەوانەی کە لەوێ دەژین ئەوانەشی سەردانی شوێنی شەڕو و بەیەکادانەکان، دەکەن، دەزانن لە پاککرنەوەی هێزە درندەکانی وەکو داعش و بەرەی نوسرە چ جەنگێکی پاڵەوانانەیان کردووە.


لەسەردانی شاری 'سەرێکانی' کە کۆڵانێکی تیادا نەماوەتەوە کە بە گولە نەبێژرابێت، بە هاوەن و و زرێپۆش ماڵێک یا چەند ماڵێکی تیادا، کاول نەکرابێت. لەو شارەدا، لە بەرگریکردن لەم شارە لە بەرامبەر زیاد لە ٧٠٠٠ لە سوپای ئازاد و داعش و بەرەی نوسرە و ئەوانی دیکەیان لە تەنها ٢ هەفتەدا بە ٤٥٠ جەنگاوەری هێزەکانی یەپەگە و یەپەژە و ئاسایش ئەو شەڕی دەستەیەخەیەی کە لەوێداکراوە کە تیایدا دیوار لە بەرامبەر (مواجەی) هێزەکانی دووژمندا، لە دەیەها ماڵدا کونکراوە تاکو مەتر بە مەتر بەریان پێهەڵچنن و بیانشکێنن، نازانم چەند جار لە مێژوی نوێی سوریادا ڕویدابێت ئەو لەشکرە گەورەو خاوەن نوێترین چەكە، بۆ جارێکی دیکە ببەزێننرێن و بە دەیەها جەنازەش لە دوای خۆیان بەجێ بهێڵن، کە لە نێوانیاندا چەند گەنجێکیان هەڵەبجەییی بوون. لەم شەڕەدا ئەمان خاوەنی ٥٣ شەهید و لە وانیش کەسێك ناتوانێت ، هەژمارەی کوژراوانیان، بکات. جەنگی 'سەرێکانی' یەکێك بووە لە هەرە سەختترین و درێژخایەنەکانی نێوانی ئەوان و دووژمنانیان کە ژمارەی قوربانییەکانیان گەلێك بووە.

______________________________

بەشی چوارەم: www.emrro.com/rojawaezmuneki4.htm

بەشی سێیەم: www.emrro.com/rojawaezmuneki3.htm  

بەشی دووەم: www.emrro.com/rojawaezmuneki2.htm  

بەشی یەکەم: www.emrro.com/rojawaezmunekii1.htm  

 

ماڵپەڕی زاهیر باهیر

 

 

 

 

په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک