٣\٢\٢٠١١

رۆڵی نووسەر و رۆشنبیران لە هەمبەر پرسە چارەنووسسازەکاندا، دەبێ چۆن بێ؟

رابەر رەشید   

لەوانەیە کەم نەبن، ئەوانەی لە سەنگەری راستەقینەی بزاڤی رزگاریخوازی نەتەوە داگیرکراوەکەیاندا، خاوەن هەڵوێستی شۆڕشگێڕانەو لۆژیکیانەو واقعیانەبن، چونکە هەمیشە لاپەڕە پرشنگدارەکانی مێژوو، ئەوەیان سەلماندووە کە کەسە هۆشیارو دڵسۆزو خەمخۆرە راستەقینەو خاوەن هزرە پێشکەوتنخوازەکانی گەل، سەرقافڵەی کاروانی درێژخایەنی بەدەستهێنانی دەسکەوتە مێژووییەکانی گەلەکەیان بوون، نەک ئەوانەی هەر رۆژەو بە قەوانێک و لەگەڵ هەر شنەبایەکدا، دەکەونە شەنەباکردنی خەرمانی نیمچە کوتراویان. ئێمە ئەوانەی هەر لەسەرەتای هەڵگرتنی قەڵەم، وەکو چەکێکی بەرگری لە بزاڤی رزگاریخوازی گەلەکەمان و تا ئێستاشی لەگەڵدا دابێ، نە لە شاخ و نە لە شاریش، نە گوللەیەکی ئاگرینمان بە جەستەی پێشمەرگەیەکەوە ناوەو نە زمانی زبریشمان کردۆتە لێزمەی بارانی رقی قەڵەمەکانمان، ئەمەش وەنەبێ لەو نێوەندەدا کڕی و بێدەنگیمان هەڵبژاردبێ و چاوەڕوانی قەزاو قەدەر بووبین، چونکە چ لە شاخ و چ لە شاریش، هەڵوێستە فیکری و چینایەتی و نەتەوایەتییەکانمان گەواهی ئەو رابردووەمان بۆ دەدەن. هەربۆیە لەم قەیرانەی کە ئێستا لەنێوان دەسەڵاتی حزبی کوردی و ئەوانەی ناوی خۆیان ناوە ئۆپۆزیسیۆندا هاتۆتەئاراوەو خەڵکانێک زۆر بەداخەوە لە هەردوو رەخەکە، زۆر کینە لە دڵانە کەوتوونەتە وێزەی یەکتری و چەند رۆژێکە کەشێکی نائاسایی و نایاسایی ئەوتۆیان بەسەر باشووری کوردستاندا سەپاندووە کە مرۆڤ قێزی لە خودی خۆیشی دەبێتەوە.

نە ئەو گەندەڵی و مشەخۆرییەی پیاوانی حزبی دەسەڵات، ساڵانێکە سامانی ئەم نەتەوەیە حەپەلووش دەکەن و نە ئەو هاتوهەرایەی بزووتنەوەی گۆڕان و، نە ئەو داکۆکیکردنە کوێرانەو نانەتەوەییە دوژمنکارانەیەی کە دەسەڵات لە کەسانی ئەنفالچی و رابردوو خەراپی نێو ریزەکانی خۆی دەیکات و نە ئەو کوێرکردنەوە یەکجارەکییەی کە بزووتنەوەی گۆڕان داوای دەکات. نە ئەو برابەشییەی نێوان یەکێتی و پارتی و پشتکردنە جووتیارو رەشوڕووت و بەشمەینەتەکانی ئەم گەلەی ئەو دوو حزبەی دەسەڵات و نە بەو شێوەیە لەباربردنی خەباتی دیموکراسیانەو شارستانییانەیەی کە پێی دەوترێت (ئۆپۆزیسیۆن)و بە حیساب بزووتنەوەی گۆڕان رابەرایەتی دەکات. نە ئەو پاوانکارییەی هەردوو حزبی دەسەڵات لەسەرجەم جومگە هەستیارو چارەنووسسازەکانی ئەم باشووری کوردستانە کە هەندێ جار پاوانکارییەکەیان دەچێتە خانەی گورزوەشاندنە جەستەی ئاساییشی نەتەوەیی ئەم نیشتیمانە چەند پارچەیەی کوردستان و نە ئەو بە سووک تەماشاکردنەی هەموو دەسکەوتێکی دوای راپەڕینی ئەم باشووری کوردستانە لەلایەن برادەرانی بزووتنەوەی گۆڕانەوە. (نە) و دەیان و سەدان (نە)ی دیکە کە پێویستە نووسەرو رۆشنبیرە راستگۆو بوێرو خاوەن هەڵوێستەکانی دەرەوەی ئەو دوو چوارچێوە سەقەتە (دەسەڵاتی حزبیی پەرلەمان و حکومەت و بەناو ئۆپۆزیسیۆنەی هەیە)، هەڵوێست وەربگرن و روو لە هەردوو لا بکەن و (بە رەشیان بڵێن رەش و بە سپیشیان بڵێن سپی). چونکە زۆرێک لەو کارو کردەوانەی دەسەڵاتی حزبی کوردی دەیکات، بە ئاشکرا دەچنە خانەی دژایەتیکردنی ئایندەو دابینکردنی دواڕۆژێکی پرشنگدار بۆ سەرجەم چین و توێژە هەژارو بەشمەینەتەکان و دەوڵەمەندبوونی بێئەندازەو لە خەیاڵبەدەری دەسەڵاتداران و بێئاگابوون لە پرسە چارەنووسسازەکان و دەستبەرداربوونی بەشێکی فراوانی خاکی داگیرکراوی باشووری کوردستان. هەندێک لەو هەڵوێست و بانگەشانەی کە ئەمڕۆکە بزووتنەوەی گۆڕانیش دەیکات، دەچنە خانەی لەباربردنی دروستبوونی بەرهەڵستکارییەکی راستەقینەی دوور لە کۆنەڕقی ساڵانێکی پێکەوەژیانی برایانە!!، چونکە بەهەر پێوەرێک رەوشەکە پێوانە بکەیت، هەروای لێدێتەوە، چونکە ئەوانەی هەتاکو دوێنێ بەرژەوەندییەکانیان لەیەک سەرچاوەوە فیچقەی دەکرد، برای پاڵپشتی یەکتری بوون و زاخاویان بە گەرووی بزووتنەوەی رزگاریخوازی پێشمەرگایەتیی سەردەمی شاخ و دواتریش شاردا کردو بە سەدان رۆڵەی ئەم گەلەیان کردە قوربانی بەرژەوەندیی تەسکی، نەک تەنها حزبایەتیی خۆیان، بەڵکو هەتا خزمایەتی و گەڕەک گەڕەکێن و شارشارێنی خۆیشیان، کاتێکیش وەکو چیرۆکەکەی عەزیز نەسین (مشکەکان یەکتر دەخۆن!!)ی لێهات، ئیتر ئەوەی دوێنێکە لە پەڕاوی بەرباخەڵی ئەوەیتریان یەکە شۆڕشگێڕو زەورورەتی مێژوویی گەل و نەتەوەیەک بوو، بوون بە کەسانێکی رابردوو نەشیاو و ئەوەی نەشیا بەیەکتریان وت و کرد!!.

سینگکوتانەکەی ئێمەو مانان، نە لەبەرچاوی کاڵی ئەو دەسەڵاتەیە کە هەر لە ساڵی (1992) بەدواوە، بزووتنەوە رزگاریخوازییەکەی کردۆتە قوربانی بەرژەوەندییەکانی خۆی و نەلەبەر چاوی کاڵی ئەو بەناو ئۆپۆزیسیۆنە هەرزەکارانەیەشە کە دڵنیام بۆ ماوەیەکی دیکەش هەلی لە دایکبوونی بەرهەڵستکارییەکی ئەکتیفی جەماوەرییانەی دوور لە بەرژەوەندی حزبی و کۆنەقین و شەڕە گەڕەک، دوا دەخات و گورزێکی کوشندەش لەو رەوتە بەرهەڵستکارە دەدات کە دەیەوێ بە شێوەیەکی ئاسایی و یاساییانەی خۆی لە منداڵدانی کۆمەڵگای کوردەواریی باشووری کوردستاندا فۆرمۆڵە ببێت و گەشە بکات و بەوپەڕی لۆژیک و واقعبینانەوە، خاڵە پەڕیوەکان بخاتەوە سەر ئەو پیتانەی کە پێویستییان بە خاڵ لەسەروژێربوون هەیە، بۆ ئەوەی لە پیتەکان وشەو لە وشەکانیش رستەو لە رستەکانیش دروشمی گۆڕانکارییەکی راستەقینەو هەتاهەتایی بخاتە نێو خەیاڵدانء هزری رۆڵەکانی ئەم گەلە ستەملێکراوەوە. ئەگەرنا بارودخۆی تونس و میسر لە کوێ و ئەم شڕە پەرلەمان و حکومەتەی هەردوو حزبی دەسەڵاتدارء ئەوانەیتر لە کوێ؟. خۆزگە گەمە سیاسییەکە بە ئاقارێکی نا لۆژیکیدا نەدەبراو وەکو کوڕە سەرکێشەکەی گەڕەک، دەستەواژەی (یان ئۆینەرەم، یان زیفلەرەم) نەکرایەتە دروشمی ئەم واقیعی حاڵە، چونکە هەرگیز بەمجۆرە گەمەیە، نە گۆڕان لە پێکهاتەی هزری هەردوو حزبی دەسەڵاتدارو نە لە پێکهاتەی جەماوەرەکەیشیاندا دەکرێت، لەبەرئەوەی گۆڕان، ئەگەر گۆڕانێکی رەگوڕیشەیی نەبێت و لەهۆشوبیرەوە سەرچاوە نەگرێت، دووبارە گۆڕینەوەی ئاراستەکەی وەکو جاری جاران زۆر ئاسان دەبێ، وەک ئەو بە دەرزەن رۆیشتن و گەڕانەوەیەی هەوادارانی حزبەکان بۆ ناو یەکتری. گرنگ ئەوەیە، ئەو نووسەرو رۆشنبیرو کەسایەتییانەی لە دەرەوەی چوارچێوە لە قاڵبدراوەکەی دەسەڵاتن و دەرەوەی ئەوەی ئەمڕۆکە بزووتنەوەی گۆڕان پێیوایە، جگە لە خۆی کەسیتر نابێ، رێگەی ئەوەی پێبدرێت بەخۆی بڵێ ئۆپۆزیسیۆن، خۆڕاگربن و نە دەمچەورکردنی دەسەڵات و نە (رستە شۆڕگێڕانە) کاتییەکانی خەڵکانیتر، لە راستەڕێی خۆیان لایان بدات و بەملا، یان بەولادا بکەون، چونکە کەوتنیان هاوسەنگییەکە لەبار دەبات و زمانێک نامێنێت بۆ گفتوگۆو لەیەکتر حاڵی بوون.
 

کەرکوک

ماڵپەڕی رابەر رەشید