|
٢٢\٤\٢٠١١
شۆڕش و ئاشتیی،
یان شۆڕش و جەنگ!
کازم
قادر
ئەم نوسینە لەسەر ئەم تەوەرانە دەەوەستێ:
- ئاماژەکانی سەرای ئازادیی لە سلێمانی. - دژەکرداری دەسەلات لە
دوو مانگی ڕابردوودا. - شۆڕش و ئاشتیی،یان شۆڕش و جەنگ.
یەکەم سەرای ئازادیی:پتر لە دوو مانگ بەسەر خۆپیشاندن و شۆڕشی خەڵکی
بەشمەینەتی کوردستاندا تێپەڕدەبێت،دوو مانگ لە بێوێنەترین جۆش و خرۆش و
خەونی گەورەو ویستی بەهێزی شۆڕشگێڕانە بۆ شۆڕش و ئاڵوگۆڕ.دوو مانگ
پراکتیکی کۆموڵایەتیی کە لە هەموو مێژووی تێکوشانی خەڵکی کوردستان بۆ
ئازادیی و گەڕانەوەی بەها بۆ مرۆڤ وێنەی نەبووە.لەم دوو مانگەدا زۆر شت
و زۆر ڕووداوی گەورە ڕوویاندا، یەکێک لەو ڕووداوە گەورانە شانۆی سەرای
ئازادیی لە سلێمانی بوو. شانۆی سەرای ئازادیی،ئەگەر لایەنی یەکەمی
دەستپێکی ڕاپەڕین و شۆڕشی خەڵکی ستەمدیدەو سەرکوتکراوی کوردستان
بێت،ئەو مەشخەڵە بێت کە هێدی‌هێدی ڕوناکیی و گەرماییەکەی فرەوان
دەبێتەوە،ئەگەر پریشکی ئەو بورکانە بێت کە هێشتا لە ناوەوە جۆش دەدات و
لە پرۆسەی پێگەیشتن و تەقینەوەی یەکجارییدایە،ئەوا لایەنی دووەمی ئەو
شانۆیە،تێگەیەشتنە لە رووداوی خودی سەکۆی سەرای ئازادیی،تێگەیشتنە لە
ماناو ئاماژەکانی،لە ڕەهەندە سیاسیی،کۆمەلایەتیی و فەرهەنگییەکەی،لە
پێگەی مێژوویی ئەو ڕووداوەو کاریگەرییەکەی لە ناو مێژووی ئاییندەدا.
ئەگەر مێژووی بزوتنەوە سیاسیی و کۆمەڵایەتییەکانی کوردستان مێژووی لە
خوێن هەڵکێشان و شەڕی گەورە(بەهەر نرخێک) بۆ سڕینەوەی یەکتر
بووبێت،مێژووی سەرکوتی ڕەهای ئازادیی و داگیرکردنی هەموو سووچ و
قوژبنێک بووبێت کە جیاواز لەویدی بە گۆ هاتبێت،ئەوا شانۆی سەرای
ئازادیی هەم پێگەیێکیترە بۆ هاتنەگۆی ئازادانەی هەموو دەنگەکان و هەمیش
گورزێکی کاریگەرە لەو نەرێتە دژی ئازادیی و دواکەوتوو و پاوانکارە کە
دەسەڵاتی ناسێونالیزمی کورد بە درێژایی مێژووی خۆی پەیڕەوی
کردووە.دەتوانین بڵێین بۆ یەکەمینجارە لە مێژووی ولات و کۆمەڵگەیێکدا
پێگەیێک، مینبەرێک هەیە هەموو بیروڕاجیاوازەکانی کۆکردۆتەوەو هەمووان
قسەی خۆیان دەکەن.سەکۆیێک هەموو ئەو مرۆڤانەی کۆکردۆتەوە کە مێژوویێکە
پەراوێزخراون،ستەمیان لێکراوە،زمانی هاتنەگۆی ئازادیی و ماف و ژیانیان
لێزەوتکراوە.واتە بە پێجەوانەی ئەو بۆچوونە کە باوەڕی وایە سەکۆی سەرای
ئازادیی نابێت نوێژی تێدا بکرێت و نابێت مەلاکان قسە بکەن و خوتبەی
ئایینیی تێدا بدەن،گەورەیی و بەهای مێژوویی و فەرهەنگیی ئەو سەکۆیە
ئەوەیەو ئەوە دەبێت کە هەموو دەنگ و ڕەنگەکان بتوانن بەبێ سانسۆرو
ئازادانە هاواری خۆیان بکەن.ئازادیی هیچیتر نییە تەنها ئەوە نەبێت
هەموان قسان بکەن،ئازادیی موڵکی هیچ کەسێک نییە تا بێت و بە ئارەزووی
خۆی دابەشیبکات.ئازادیی ئەگەر هەبێت ناپرسێت تۆ کێی؟ئازادییخوازی یان
دژی ئازادیی،دەسەڵاتداری یان بێدەسەلات تا ڕێگەی هاتنەگۆت بدات،ئازادیی
ماڵ و زمانی هیچ کەس و هەموو کەسێکیشە.ئازادیی،کەشی ئازادیی بەر لە هەر
شتێک کەشێکی فەرهەنگییە،واتە کەشێکە تێیدا فەرهەنگی مرۆڤ گەشەیێکی
چۆنایەتیی گەورەی کردووە،تەنانەت ئازادیی بەبێ ئەو گەشەکردنە
فەرهەنگییە تەنها درۆیێکی گەورەیە،سەکۆی سەرای ئازادیی گەشەکردنێکی
چۆنیی فەرهەنگیی خەڵکی کوردستانە،فەرهەنگێک کە بەدەنگ هات و هاوارێکی
هێندە گەورەی کرد،بۆ هەتایە ئاسەواری لە ناو ویژدان و هۆشیاریی و
مێنتالێتی کۆمەڵگەی کوردستاندا دەمێنێتەوەو ڕۆڵ دەگێڕێت.
سەکۆی سەرای ئازادیی،شانۆی بەستنی پەیمانێکی کۆمەڵایەتیی ڕانەگەیەنراوی
مێژوویی بوو لە نێوان هەموو دەنگ و ڕەنگ و بزوتنەوە جیاوازەکانداو لە
بەرامبەر دەسەڵاتێکی بەربەریی و ترسناکدا کە هەموانی دەخوارد.
پەیمانێکی کۆمەڵایەتیی کە بە غەریزە بزوتنەوەکۆمەڵایەتییەکان لەنێوان
یەکدا بەستیان،بە غەریزە هەموان هەستیان کرد کە دوژمنێکی دڕندەو
خوێخۆری هاوبەشیان هەیەو پێویستە لەدژی یەکبگرن.بێگومان شانۆی سەرای
ئازادیی بێڕادە ڕووداوێکی گەورەو کەم وێنەو مێژووییەو من لێرەدا تەنها
تیشکێکم خستەسەری،پێویستە هەموو ساڵێک یەک هەفتە یادی ئەو سەکۆیە
بکرێتەوەو لەو هەفتەیەدا هەموو دەنگ وڕەنگێک ئازادانە بە قسان بێن و
تێیدا باسی کۆی کێشە کۆمەڵایەتیی و سیاسیی و فەرهەنگییەکان بکرێت...
دژەکرداری دەسەلات لە دوو مانگی ڕابردوودا:لەم دوومانگەدا دەسەڵاتی
چەتەگەریی پارتیی و یەکێتیی چییان کرد؟ دوو مانگە بەجیا لەوەی کە ئەو
دەسەڵاتە هەموو شەوێک مۆتەکەی مەرگ لەسەر سنگی خۆی دەبینێت و هەموو
شەوێک لە خەونیدا سەرای ئازادیی دەست لە بیناقاقای گیردەکات،لە
بەرامبەر خەڵکیدا دەستیان لەهیچ کردەیێکی نامرۆڤانەو دڕندانە
نەپاراست.بە دڕندانەترین و کوێرانەترین شێواز لوولەی بیکەیسیان
ئاراستەی سەرسنگ و دڵی لاوانی شۆڕشگێڕو بەشمەینەت و تینووی ئازادیی و
ژیانێکی لایەنی کەمی مرۆییان کرد،دەیان کەسیان کوشت و سەدانیان
بریندارو سەقەت کرد،خەڵکیان زیندانیی کرد،سوکایەتییان کردو هێندەی
گەورەیی تاوانەکانیان تۆمەتی ناشیرین و ئەخلاقیی دواکەوتوانەیان بۆ
هەڵسوڕاوانی خۆپیشاندانەکان هەڵبەست، سینارێوی گولەبارانکردنی چەندین
کەسیان بەڕێوەبرد لە ژێر ناوی تێرۆریزمدا،مەترسی هێزی دەرەکییان بۆ سەر
ئەزمونە پڕ وەحشەتەکەیان هێنایەگۆڕێ،هێزی میلیشیایان جوڵاندو کۆی
شاروشارۆچکەکانی کوردستانیان کردە گۆڕەپانێکی سەربازیی تۆقێنەرو لە
بەرامبەر ئەو هەموو تاوانکارییەشدا،تەنانەت یەک تۆمەتبارو یەک
تاوانباریان دەستگیر نەکرد کە بە دوکۆمێنت دەستیان لە کوشتن و
خوێنڕشتنی هاوڵاتیاندا هەبووە.واتە ئەو دەسەڵاتە نەک ئامادە نەبوو و
نەک یەک داواکاریی ڕەوای خەڵکیان بەجێنەهێنا،بەڵکو لە دوو مانگی
ڕابردوودا سڵیان لە هیچ کردەیێکی نامرۆیی و دڕندانە نەکردەوە.هەروەها
ئەو وەحشیگەرییە لە دوا ڕۆژەکانی ئەو دوو مانگەدا گەیشتە چڵەپۆپەی
خۆی.ئیتر ئەگەر تا دوو ڕۆژ لەمەوبەر ئومێدیک بە گۆڕانکاریی ئاشتییانەو
شۆڕشی پڕوپووچی گوڵ و نێرگزو ئەو شتانە لە ناو بەشێک لە خەڵدا برەوی
هەبووبێت،ڕووداوەکانی ١٩مانگ و ڕۆژانی دواتر ئەو ئومێدەشی کردە
هەڵم.ئێستا دەبێت هەموان ئەو پرسیارە بکەن:ئایە بێجگە لە دەست بردن بۆ
ڕاماڵینی ئەو دەسەڵاتە(واتە دەستبردن بۆ چەک و زەبری شۆڕشگێڕانە)هیچ
ئومێدو دەرفەتێک لە بەردەم خەڵکی کوردستاندا ماوەتەوە؟وەڵامی ئەو
پرسیارە لە ڕوانگەی خۆمەوە(واقیعەوە)لە خاڵی شۆڕش و ئاشتیی یان شۆڕش و
جەنگدا دەدەمەوە.
شۆڕش و ئاشتیی،یان شۆڕش و جەنگ:وەهمێک کە شۆڕشی ١٧ شوبات و ئەنجومەنی
کاتیی سەرای ئازادیی تێیکەوت، هێنانەخوارەوەی دەسەڵاتی دڕندانەی پارتیی
و یەکێتیی بوو بە شێوازی ئاشتییانە.ئەو وەهمە هەم لایەنەکانی
ئۆپۆزیسێون برەویان پێدەداو هەمیش ئەو نوخبە
هزرگەرە(ڕوناکبیرە)پاسیفیستە کە لە ئەوروپا دەگەڕانەوەو پەخشانیان
دەخوێندەوەو خوازیاربوون بە پەخشانە شیعرو هەڵپەڕکێی کوردیی ئاڵوگۆڕی
ڕیشەیی دروست بکرێت و دەسەڵاتی خێڵەکیی وەلابنرێت!
بێگومان گەڕان و دۆزینەوەی هۆکارەکانی ئەو
وەهمە زۆر گرنگە بەڵام من باز بەسەر ئەو گەڕانەدا دەدەم،بەڵکودەمەوێت
ئەوە بڵێم کە دەسەڵاتی پارتیی و یەکێتیی دەبێت بە ڕاپەڕین و راماڵیین
وەلابنرێت.ئەوە وەڵامی پرسیارەکەیە ئەگەرچی ترسناک دێتەپێش چاو.لە
دەرەوەی شۆڕش و جەنگ،هەر ڕێگەچارەیێک جگە لە خۆفریودان و شۆڕش فریودان
هیچیتر نییە.ئەو جەنگە ئەمڕۆ یان سبەی هەر دەبێت بکرێت،چوونکە دەسەڵات
جەنگی وەحشییانەی خۆی ڕاگەیاندووە،نەک ئەمڕۆ بەڵکو بیست دانە ساڵە
کۆمەڵگەی کوردستان لە ناو جەنگ و لە دۆخی جەنگدایە،بیست ساڵە خەڵک
دەکوژن و سوکایەتیی دەکەن.جەنگ ئامرازێکی دڕندانەیە،بەڵام پێویستییەکی
مێژوویی ناچارییە، واتە دەبێت جەنگێک بکەین بۆ نەهێشتنی جەنگێک،ئەو
پرۆسەیە بەردەوام دەبێت تا جەنگەکان سەری یەکتر دەخۆن و یەکتر لە گۆڕ
دەنێن!یان ڕاپەڕێن و ڕاماڵینی دەسەڵاتی دڕندانەی پارتیی و یەکێتیی،یان
گەڕانەوەی فەزای ترس و تۆقاندن و تێرۆرو ستەمگەریی بۆ ماوەیێکی نادیار...
درەنگە،لە جەنگ دواکەوتین!
20\4\2011
ماڵپه‌ڕی کازم قادر
|
