٨\١١\٢٠١٩

سۆشیالیزم تەنیا وەڵامە بە نایەکسانیی کۆمەڵی سەرمایەداریی!

نوری بەشیر      

بە چاوگێڕانێکی خێرای ئەم رۆژانە بە هەواڵی میدیاکانی جیهان، هەلومەرجێک کە جیهانی ئەمڕۆی کۆمەڵی پێدا تێدەپەڕێت و بەربەریەتێک کە لەلایەن سیستەمی سەرمایەدارییەوە بەڕێخراوە بەدژی مرۆڤایەتی، هیچ جێگایەک ناهێڵێتەوە بۆ هیچ کەسێک ئەگەر کەمێک لایەنگری لە خەڵکی کرێکارو کەمدەرامەتی کۆمەڵ بکات، کەسێک ئەگەر نیگەران بێت بەبینی تراژیدیاکانی ئەم رۆژانەی کوشتاری بەکۆمەڵی خەڵکی کوردستانی سوریا، کوشتاری خۆپیشاندەرانی عێراق، چیلی، یەمەن، لیبیاو زیندان و سێدارەی کۆماری ئیسلامی ئێران و دەخالەتی کۆنەپەرستانەی لە ناوچەکەدا، ژیانی هەژاریی و بێدەرتانیی خەڵکی زۆربەی وڵاتانی هندستان، پاکستان، ئەفغانستان. ئەگەر ئەوە واقعیەتی ئەو وڵاتانە بێت بەجیا لەسەرکوتی بێپەردەی بۆرژوازی وڵاتەکان، ئەوا رۆڵی وڵاتە ئیمپریالیزمەکان و کەشوهەوایەکی جەنگ و برسێتی و ئاوارەیی کە لەجیهاندا بەڕێیان خستووە بەتایبەت لەلایەن ئەمەریکاو روسیاو یەکێتی ئەوروپا و هاوپەیمانەکانیانن لەجیهاندا وەک چەند قوتبێکی سەرمایەداریی کە چ کارەساتێکیان بەسەر کۆمەڵی مرۆییدا هێناوە، بۆیە مرۆڤ ناتوانێت نەفرەتیان لێ نەکات و خوازیاری روخانی دەسەڵاتی سەرمایەداریی نەبێت و دڵخۆش نەبێت بە جێگرەوەی بە کۆمەڵێکی شایستەی مرۆیی.

ئەو هەلومەرجە نامرۆییەی کە لەباری سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابورییەوە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئاسیاو ئەفریقادا بەڕێیان خستووە لە جەنگ، برسێتی، کوشتنی بەکۆمەڵ، بەکارهێنانی چەکی کیمیایی، ئاوارەیی ملیۆنی خەڵک، سەپاندنی هێزی میلیشیایی و سەربازیی، دزینی سەروەت و سامانی کۆمەڵ، گەڕان بەدوای دۆزینەوەی بازاڕ بۆ ساغکردنەوەی خراپترین کاڵا بۆ سودی زیاتر، گەڕان بەدوای بازاڕی هەرزانی هێزی کاردا، هەرەشەی نەخۆشی و مردن لە دەیان ملیۆن مرۆڤ لە یەمەن، شەڕو کوشتاری لیبیا و کۆیلەکردنی مرۆڤەکان، خراپترین هەلومەرجی مرۆیی چەندین ساڵەی سوریا و هێرشی فاشیانەی و بەکارهێنانی چەکی کیمیایی دەوڵەتی تورکیا بۆسەر خەڵکی مەدەنی، ناڕەزایەتی ملیۆنی عێراق و لوبنان و کوشتارو برینداری زۆر لەعێراق، کوشتارو سەربڕین و ئاوارەیی و سەپاندنی خراپترین هەلومەرجی نامرۆیی بەسەر ژنانەوە لەلایەن هێزە ئیسلامیەکانی؛ قاعیدە، داعش، بۆکۆحەرام، حوسیەکان، حەرکەی شەباب و حەشدی شەعبیەوە. هەموو ئەمانە جیهانیان لەبەردەم مەترسیەکی گەورەو ئایندەیەکی تاریکتردا راگرتوە، کە هەڕەشەن بۆسەر مرۆڤایەتی و لە جیهاندا. کۆمەڵ لەلایەن کەمایەتیەکەوە کەبەشوێن بەرژەوەندی ئابوری و دەسەڵاتی سیاسی خۆیان و مانەوەی سیستەمی سەرمایەدارییەوەن، بانگەوازی بۆ دەکرێت و بە کردار بەڕێوە دەبرێت.

ئەمانە لایەکی هاوکێشەکەن کە دەسەڵاتداران و میدیاکانی بۆرژوازی تراژیدیاو روخساری ترسناکی جیهان دەخەنە ڕوو بۆترساندنی کۆمەڵی مرۆڤایەتی بۆ مانەوەی خۆیان لەدەسەڵاتدا هەزاران چەواشەکاریی و خۆڵکردنە چاوی کۆمەڵ ئەنجام دەدەن بۆ خستنەڕووی دەسەڵاتی نەگریسی سەرمایەداریی و سیستەمە دژە مرۆییەکەیان. بەڵام ئەولای هاوکێشەکە بەپێچەوانەی خواستەکانی بۆرژوازی و میدیا چەواشەکارەکانیانەوەیە. ئەوەی لەبەرامبەر ئەو هەلومەرجەدا کۆمەڵ لەژێرەوە وەک بورکان وایە و لێرەولەوێ دەتەقێتەوە و ریزی ملیۆنی خەڵک شەقامەکان داگیر دەکەن، لە ناڕەزایەتی بەجیهانی جەنگ و کوشتارو هەژاری و برسێتی و زیندان و تیرۆر و ئاوارەیی سەرمایەداریی، راستی بەرەیەکی فراوان دەردەخات کە هیچ نزیکایەتیەک و بەرژەوەندیەکیان بەچینی دەسەڵاتدارەوە نییە. بەرەیەکی چینایەتی بەرجەستە لە کۆمەڵ کە بەدەنگی بەرز هاوار دەکەن و دەڵێن جیهانی ئەمڕۆ جیهانی شایستەی مرۆڤ نییە، دەسەڵاتەکانی ئەمڕۆ دەبێت بڕۆن و گۆڕیان گومکەن، هاواری جیهانەک دەکەن کە جیهانی خۆشگوزەران و یەکسان و ئازاد بێت بۆ هەمووان.

ئەگەر ناڕەزایەتیەکانی هەر ئێستاو لەمساڵدا وەرگرین لە ناڕەزایەتی کرێکاران و سەرجەم بەشەکانی دیکەی کۆمەڵی ئێران، ناڕەزایەتیەکانی ئەم مانگەی عێراق و لوبنان، رژانە سەرشەقامی ملیۆنی خەڵکی کرێکارو لاوان و ژنان لە شارەکان و داوای ڕوخانی دەسەڵات دەکەن و ترسیان خستۆتە ناو دڵی هەموو حیزبەکانی بۆرژوازی دەسەڵاتدار بە ئیسلامی و ناسیونالیستیەوە، ناڕەزایەتیەکانی ئەم ماوەیەی چیلی بەدژی گەندەڵیی و حکومڕانی گەندەڵ کە دەسەڵاتداران ترسیان لەم ناڕەزایەتیانە هەیەو بەدوژمنی چینایەتی خۆی دەزانێت و نایشارێتەوە، ناڕەزایەتیەکانی سودان کە دەسەڵاتی ناچار بەپاشەکشەکرد، ناڕەزایەتیەکانی ئەم ڕۆژانەی یۆنان و هێلەک زەردەکانی فەرەنسای چەند مانگە، ناڕەزایەتیەکانی کرێکارانی ئەمەریکاو بەریتانیاو باقی وڵاتانی ئەوروپا، بەدژی بێکاری و کرێی کەم و جەنگ و دژی خراپی ژینگە بە دژی گرانی، ناڕەزایەتیەکان بۆ بەرگریی لە پەنابەران، ناڕەزایەتیەکان بەدژی کارکردنی رۆژانەی منداڵان و گەورە ساڵان لە وڵاتانی پاکستان، ئەفغانسان و بەنگڵادش رۆژی بە یەک دۆلار لە لایەن خاوەندارێتی سەرمایەدارەکانی ئەم وڵاتە زلهێزانەوە و سەعات کاری زۆر، ناڕەزایەتیەکان بەدژی نایەکسانی ژنان... ئەمانەو سەدان ناڕەزایەتی تری چینی کرێکارو کەمدەرامەتی کۆمەڵ کە رۆژانە دەڕژێنە سەر شەقامەکان و کە پانتایی لاپەڕەی میدیاکان داگیر دەکەن. هەموو ئەو ناڕەزایەتیانە چ لە وڵاتانی زلهێزی ئابوری و چ لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەفریقا و ئاسیادا، ناڕەزایەتیە بۆ ژیانێکی باشتری مرۆیی و ئازادی و دابینکردنی کارو کرێیەکی شایستە بە ژیانی مرۆیی سەردەم و دژی جەنگ و کوشتار و ئاوارەیی و تیرۆر و سەرکوتە. بەڵام دەسەڵاتداران لەمە دەترسن و دەزانن ئەم ناڕەزایەتیانە هەڕەشەیە لە ئایندەی دەسەڵاتیان و ئەم ناڕەزایەتیانە بە تارمایی سۆشیالیزم و کۆمۆنیزم دەبینن بەسەر سەری خۆیانەوە.

ترمپ و بۆریس جۆنسن و نایجل فراژ، تا دەگاتە بۆرژوازی میلیشیاو بنەماڵەیی وڵاتانی رۆژهەڵات بەئاشکرا مەترسیی ئەم سۆشیالێزم و کۆمۆنیزمە لە ئایندەی ناڕەزایەتیەکاندا دەبینن بەدژی دەسەڵاتی خۆیان، ناڕەزایەتیەکانی لوبنان و عێراق لەوەی هەڕەشەی ڕوخانی دەسەڵات دەکەن، بە ئاشکرا دەسەڵات و حیزبەکان پاشەکشەی زۆریان کردوەو بەڵینی زۆریان داوە. لەو ناڕەزایەتیانەدا کەبەدژی دەخالەتی کۆماری ئیسلامی ئێرانە لە عێراق و لوبنان، حەسەن نەسروڵای لەبەرامبەر خۆپیشاندەراندا راگرتووەو لە عیراقیش میلیشیاکانی سەر بەئێران و حەشدی شەعبی و سەدری خستۆتە بەردەم ترس و نیگەرانیەوە، ترەمپ و جۆنسن ترسی ئەم ناڕەزایەتیانەو بەهێزبوونی چەپێکی سۆشیالیست لەخوارەوەی کۆمەڵ دەبینن و بۆیە بە راشکاوانە لە مناسەبات و کۆنفراسەکانی خۆیاندا هێرش بۆ سەر سۆشیالیزم و کۆمۆنیزم ناشارنەوە، واتە بۆرژوازی هەر بزووتنەوەیەک بەدژیان بێتە مەیدان و هەر حیزبێکی ئۆپۆزسیۆن لەبەرژەوەندی خەڵکەوە دواکاری چاکسازی بکات ئەوە بە سۆشیالیزم و کۆمۆنیزم ناوزەدیان دەکەن.

نەک تەنها ئەوە، بەڵکو جیهانی ئێستا کە جیهانی دەورەی چەند قوتبیەو چاوەڕێی جەمسەری ترو جێگۆڕکێی وڵاتان لەم جەمسەرانە لە وینەی بەریتانیا و جیهێشتنی قوتبی رۆژئاواو هەوڵی رۆشتنی بەرەو ئەمەریکا، هەروەها جێگۆڕكێی جێگای هاوپەیمانان، بۆیە بۆرژوازی ریزە یەگرتوو و بەهێزەکانی لە جەمسەرەکاندا نەماوە، نەک ئەوەی بەریتانیا یەکێتی ئەوروپا جێدەهێڵێت، بەڵکو بۆرژوازی لەهەلومەرجێکی قەیرانی سیاسی و ئابوریدایە، هەتا لەناوخۆیاندا کە ئەگەر سیاسەتی بەرامبەرەکەی بەدڵ نەبێت ئەوا بە کۆمۆنیست ناوزەدی دەکات، نموونەی ئەم رۆژانەی نایجڵ فراژ لە حیزبی برێگزت لە پەرلەمانی یەکێتی ئەوروپادا لەبەرامبەر هەندێ کاندیدی وڵاتەکاندا هەڵدەستێتە سەرپێ و بۆ کۆمۆنیست ناوزەدیان دەکات.

هەلومەرجی ئێستا لە ئەوەی ئەمەریکاو ترەمپ لەهەڵکردنی گڵۆپی سەوز بۆ فاشیەتی دەوڵەتی تورکیا و ئوردوگان، هەڵوێستی دووفاقی روسیا لەسەر سوریاو سەردانەکانی روسیا بۆ سعودیە و پەیوەندی خۆشکردن لەگەڵ وڵاتانی عەرەبی، لاوازی دەوری غەرب لەئاستی ناوچەکەدا، لەسایەی بەرژەوەندی و چاوچنۆکی ئەم قوتبانەو هاوپەیمانەکانیاندا، بێ ئیعتبار بوونیان لەئاستی جیهاندا بە ناڕەزایەتی و بەردبارانکردنی هێزەکانی ئەمەریکا لە سوریا و کوردستاندا، ناڕەزایەتیەکانی جیهانی تەقاندۆتەوەو کۆمەڵی جیهانی لەبەرامبەر هێزە ئیمپریالیستی و بۆژوازیە ناوچەیی و محلیەکاندا بەشێوەی بەرچاو و روو لەسەر داناوە. نەک هەرئەمە، بەڵکو ریزی قوتبەکان (جەمسەرەکان) و هاوپەیمانەکانی لەبەریەک ترازاندووە و ڕیزەکانی بۆرژوازی یەک وڵات و هەتا یەک حیزبی بۆرژوازی دەسەڵاتداریشی لەبەریەک هەڵوەشاندۆتەوە، هەموو ئەوانە دەرگای بە ئاوەڵایی بۆ جێگۆڕکێی هێزو وڵاتانی جەمسەرەکان و هاوپەیمانیەتەکان کردۆتەوە. ئەم هەلومەرجە جیهانیە بەهەمانشێوە هەلومەرجێکی هێناوەتە مەیدانەوە کە دەرگای بەڕووی کرێکاران و ژنان و لاوان و جەماوەری کەمدەرامەت و ناڕازیی کۆمەڵ کردۆتەوە بۆ ناڕەزایەتی فراوانترو هەتا هەڵپێچانی سیستەم و دەسەڵاتدارێتی ئەمڕۆ، داوکاریەکانی رۆشتی دەسەڵات، نا بۆ حکومی میلیشیا و بنەماڵە، نا بۆ هەژاری و نەبوونی نەداری و ئاوارەیی و بەدژی چەکی کیمیایی و نا بۆ سەرمایەداریی و بەڵێ بۆ ئازادی و خۆشگوزەرانی، کۆمەڵی لەبەردەم جێگرەوەیەکی تردا راگرتووە.

هاتنەمەیدان و داواکاریەکانی ئازادی و خۆشگوزەرانی لەجیهاندا بۆخۆی لە خواستەکانی سۆشیالیزمە، وە لە کۆمەڵەکانی لوبنان، عێراق، چیلی، ئێران، سودان، تونس و ئەفغانستان، زۆرێک لەمانە لە زۆرێک لە وڵاتەکاندا وەکو ئەوەی ترسیان لەسەر حیزبوڵای لوبنان و کۆماری ئیسلامی، موقتەدا سەدر و بۆریس جۆنسن و ترمپ و ‌‌هێزەکانی تاڵیبان، دەسەڵاتی یۆنان و چیلی داناوە. بەڵام ئەمە هێشتا سەرەتای کارێکە کە بەشی خوارەوەی کۆمەڵ داوای جیهانەکی شایستەی مرۆیی بۆ خۆیان و نەوەکانیان دەکەن، واتە هێشتا لەسەرەتای کارێکدان چەندە پاشەکشە بە دەسەڵاتداران بکەن و چەندە خواست و داواکانیان بسەپێنن دەستکەوتە، بەڵام ئەمە ئایندەیەکی باشی مرۆیی لەژێر چاکسازیەکانی بۆژوازیدا کە لەژێر فشاردا ئەنجامی دەدەن، بۆ هەمیشە مسۆگەر ناکات.

ئەم هاتنە مەیدان و داوایانە کە بۆ ئایندەیەکی باشتری مرۆیی بۆ هەموو کۆمەڵە، کە تاکەکان دەتوانن لەویدا بەهرەمەند بن لە ژیانێکی باشتر، ئەمەش بە ڕوخانی سیستەمی سەرمایەداریی و جێگرەوەی بە سیستەمێکی نوێی سۆشیالیستی بەدەست دێت، کە بۆ ئەمەش لەمەیداندا بوونی کرێکارانی وشیارو رێکخراو بوونی جەماوەری کەمدەرامەتی کۆمەڵ کە ئێستا لە شەقامەکاندان، بە رابەرایەتی حیزبی کۆمۆنیستی و مارکسی بە سەرئەنجام و سەرکەوتن دەگات. هەربۆیە ئەوەی دەوترێت دەسەڵات دەبێ بڕوات باشە، بەڵام دەبێ چ هێزو دەسەڵاتێک شوێنی بگرێتەوە مەسەلەیەکی گرنگ و حەیاتیە. هەڵپێچانی سیستەمی سەرمایەداریی و دەسەڵاتدارێتی بۆرژازی بە خەباتی کەسیی و جەماوەریی بەرشوبڵاو و نارێکخراو چەندە فراوانیش بێت کە ئێستا لەجیهاندا ریزی سەدان ملیۆنی مرۆڤەکان هەوڵی بۆ دەدەن بەبێ رێکخراو بوون و لە دەوری جێگرەوەی سۆشیالیستی و بەبێ بزووتنەوەیەکی کرێکاری و بزووتنەوەیەکی کۆمۆنیستی مەیداندار، لە بازنەیەکدا دەخوڵیتەوە و دووبارە دەبێتەوە و دەسەڵات هەر لە دەستی بۆرژوازیدا بە رەنگ و جۆری ترەوە ئاڵوگۆڕ دەکات.

٢٨\١٠\٢٠١٩
ماڵپه‌ڕی نوری به‌شیر