١\٧\٢٠١٨
سوودەکانی یۆگا بۆ
منداڵان.

رەزا ساڵح
یۆگـا
وەرزشێکی جەستەیی و دەروونییە، مێژووی دەگەڕێتەوە بۆ شەش هەزار ساڵ پێش
ئێستا، بە تایبەتیش لە وڵاتی هیندستان، وەکو رێوڕەسمێکی ئایینی باو و
بڵاوبوو.
وشەی (یۆگـا) لە (زمانی سەنسکریتی) یەوە وەرگیراوە، کە زمانی کۆنی
هیـند بوو.
لە ئەمڕۆشدا وەرزشی یۆگـا رۆژ لە دوای رۆژ لە جیهاندا تەشنە دەکات،
هەوسداران و هەوادارانی لە زۆربووندان، سوود و گرنگی زیاتری
ئاشکرادەکەن، راهێنان و داهێنانی تازە دەخەنە سەری. لە شارەکانی
کوردستانی ئێمەشدا وەرزشکەران و حەزلێکەرانی یۆگـا لە زۆربووندان،
کۆمەڵەی یۆگـا و چەندین گـروپی تری ئەم وەرزشە هەن.
یۆگـا جۆر و شێواز و راهێنانەکانی زۆرن، لە ئاسانەوە بۆ قورس
دەستپێدەکات، گەورە و منداڵان حەزیان لێی هەیە و بە تاک و بە کۆمەڵ
دەیکەن.
یۆگـای منـداڵان، بریتییە لە کۆمەڵێک مەشق و راهێـنانی سووک و ئاسان،
کە لەگەڵ توانای جەستەی منداڵاندا گونجاو و لەبارن بۆ تێکەڵبوونی رووح
و هۆش و جەستەیان و بە دیهێنانی گونجـانی ناوەکی خـودی منـداڵان..
سەرەڕای سوودی زۆری جەستەیی و دەروونی و کۆمەڵایەتی، منـداڵان وەکو
یارییەکی خۆشوەرزشی یۆگـ دەکەن و خـۆشی و شادییەکی زۆریان پێدەبەخشێت.
سوودەکانی یۆگا بۆ مندان:
سوودەکـانی یۆگـا بۆ منـداڵان زۆرن، بە کـورتی لەم خـاڵانی خـوارەوەدا،
گـرنگترینی ئەوسوودانە باس دەکەیـن:
١ـ یۆگـا یەکێکە لەو وەرزشانەی کە پشت بە هێمنی و ئارامی دەبەستێت. کار
بۆ ئەوە دەکات کە منـداڵان زیاتر لە زمـانی جـەستە و هـۆشی خۆیان بگەن،
لەڕیـی وەرزشی یۆگـاوە فێری هیمنی و ئارامی و ئاسوودەیی دەبن. لە
رووداو و کارەساتەکـاندا، زیاتر لەسەرخـۆن و ئـارامگـرن و نەرمـڕەوییان
پێوە دیـارە.
٢ـیۆگـا ماسوولکەکان خاودەکاتەوە، رێگری لە خەوزڕان دەکات و یارمەتی
منداڵان دەدات کە باشتر بنوون، زۆر لە لێکۆڵینەوەکان لە بارەی
سوودەکانی یۆگا بۆ منداڵان، جەختیان لەسەر ئەوە کـردوون، کە منـداڵانی
خـوار تەمـەن دە ساڵان، ناتـوانن بە شێوەیەکی گونجاو و پێویست بوەستن،
بەڵام گەر هەنـدێ لە راهێنانەکانی یۆگـا بکەن، دەبنە هۆکارێکی گـرنگ بۆ
پشـوودان و باشـتر نووستن.
٣ـ یۆگـا یارمەتی رێکخستنی هەناسە دەدات، بە تایبەتیش ئەو منـداڵانی کە
تووشبووی هەناسەتەنگی (رەبـۆ) بوونە. لە زۆربەی فـشارە دەروونییەکـانیش
رزگـاریان دەبێت.رێـز لە خـۆیان دەگرن و لەگەڵ خـودی خۆیانـدا بە
ئـارامی و ئاشـتی دەژیـن.
٤ـ زۆر لە لێکۆڵینەوەکـان، جەختیان لەسەر ئەوە کـردوون، کە یۆگـا
یـارمەتی ئەو منـداڵانە دەدات، کە زۆر جوڵە و بزێو و بێئۆقرەن و
ناوریـان، لە رێی وەرزشی یۆگاوی رێکوپێکەوە، ئاسانە کە بەسەر ئەم کێشە
نەرییانـەدا سەربکەون.
٥ـ یۆگا یارمەتی خاوبوونەوە و حەسانەوەی لەشی منداڵان دەدات ودەروون
ومێشکیان هـێوردەکاتەوە.ئازار جەستەش کەمتر دەکاتەوە.یۆگـایارمەتی
منـداڵانی نەخۆش دەداتکە خێراتر لە نەخۆشییە درێژخـایەنە جەسـتەیی و
دەروونییەکـانیان چـاک ببـنەوە.یۆگـا چارەسەرێکی تەواوکەری
چـارەسەرەکـانە. ئەو منـداڵانی کە وەرزشی یۆگـا بکەن، کەمتر تووشـی
نەخۆشییە مەتـرسیدارکاندەبن، چونکە یۆگـا هـێزی بەرگـریی لەش چالاکـتر
دەکات. هەروەها چارەسەری ئـازاری ئەژنـۆ و پشـت و پێیەکان دەکـات.
٦ـ یۆگـا دڵ و دەروونی منـداڵان خـاوێن دەکـات، لە بیر و نیـازی خـراپ
و لە خەیـاڵی ناپەسەند و لە بەدکـاری و لە چکوسی (ئیرەیی) دووریـان
دەخـاتەوە.. دەتـوانن بە رووحێکی وەرزشی و هاوڕێتیو لێبووردن لەگەڵ
منداڵانی تردا بگونجێن و هەڵبکەن.
٧ـ بەشێکی زۆر لە منـداڵانی بچووک، یۆگـا بە یارییەکی خۆش دەزانـن،
پێکەوە جۆرە یۆگـایەکی ئاسان دەکەن. شادییان پێدەبەخشێت و خـۆشی
لێوەردەگـرن.
٨ـ بە لێکۆڵینەوە ئەوە سەلمێنراوە، کە یۆگـا روانین و سەرنجی منداڵان
تیژتر دەکات، فـێری ئەوەیان دەکات کە بە وریایی و بە وردی سەرنـج بـدەن،
تا بە سەرکەوتـوویی راهێنانەکـان ئەنجام بدەن. ئەو منـداڵانەی وەرزشی
یۆگـا دەکەن، وا هەست دەکەن کە هۆشیارن و توانایەکی باشیان هەیە، لە
خوێندنـدا سەرنج وردتـرن لە منـداڵانی تر. لە تاقیکردنەوەکانی
وانەکانیشدا، بـڕوا و متمانـەیەکی زیاتـریان بە سەرکەوتن و بە
دەرچـوونی خۆیان هـەیە.
٩ـ یۆگـا وەرزشێکی ململانێ و کێبڕکێ نییە، لە پێناوی بردنەوە و
بەدەستهێنانی خەڵات و دەسکەوتدا نییە. قـەوارە و قەڵافـەت و کێش و
شێوەی جەستەی منداڵانیش مەرج و گرنگ نییە، هەموو منداڵێک بە پێی حەز و
کێش و توانای خۆی دەتوانێت یۆگـا بکات.
١٠ـ یۆگـا وزە و گـوڕ و تینێکی زیاتر بە منداڵان دەبەخشێت.. کێشی زۆر
دادەگرێت و کەمتری دەکاتەوە.. منداڵانیش لە دڵەڕاوکێ و مشەوەشی و
خەمۆکی و گۆشەگیری و لە گرژی و لە پەستی و هەڵچوون و رق و کینە و
توندوتیژی و خۆپەرستی و شەڕانگێزی دوور دەخاتەوە. دەتـوانن کۆنترۆڵی
خویان بکەن.. بە زمـانی گـوڵ یەکتری بـدوێنن.
١١ـ یۆگـا گەشـبینی و هـیواخوازی و دڵـخۆشی و شـادی و رووگـەشی بە
منـداڵان دەبەخشێت. وایان لێدەکات کە چـێژی زیاتر لە جوانییەکـان
وەربگرن و ژیـانیان لا شێرینتر بێت و لە ژیـانێکی خـۆشتر و لە
داهـاتوویەکی باشـتر و گەشـتر بـڕوانن.
١٢ـ سوودێکی گرنگی تری یۆگـا بۆ منـداڵان، هۆش و هـزر و خەیاڵی منداڵان
فراونتر دەکـات، واشـیان لێدەکـات کە هـەمیشە نوێخـوازبن و هـەردەمیش
بـیر لە داهێـنان و لە دۆزینەوە و لە پێشـکەوتن بکەنـەوە.
١٣ـ یۆگـا هاوسەنگی و گونجـان لە نێوان جەستە و هـۆش و دەروون و
سـۆزداریدا پێکدەهێنێت، منـداڵان لە هـەڵەشەیی دوور دەخـاتەوە، بە پەلە
رەفـتار ناکەن و بە بێ بیرکـردنەوەش بڕیار نادەن.. بە شێوەیەکی
لـۆژیکیش بڕیار دەدەن و بە دروستیش گۆزارشت و کار و رەفتار دەکەن.
٢٤\٦\٢٠١٨
- نـەرویج
ماڵپهڕی رهزا
ساڵح
|