|
|
|
١٠\٩\٢٠١٢ تەوەری ساغکردنەوەی چەمکی یەکسانیی لە گفتارەوە بۆ رەفتار. - ١٢ -:
سازادانی: نەجیبە مەحمود
بارودۆخی جڤاکیی و پرسی یه‌کسانیی نێوان ژنان و پیاوان، قسه و باسی زۆر هه‌ڵده‌گرن، هەڵبەتە سەرەکییترین و پڕ بایەخترین خاڵی چەمکی یەکسانیی بریتییە لە ساغکردنەوەی ئه‌و چه‌مکه له گفتارەوە بۆ رەفتار، پێمان باش بوو ته‌وه‌رێکی تایبه‌ت لەو رووەوە ساز بدەین، هەر بۆ ئەو مەبەستە هێندێک نووسەر و رۆژنامەنووس یاخود هێندێک لەو کەسانەی کە له بواری چالاکیی رێکخراوه‌کانی کۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌نی چالاکن یان هەر خۆیان وەک تاک چالاکیی لەو بارەوە دەنوێنن.. دەدوێنین و بە هاوکاریی ئەم ماڵپەڕە وەڵامەکانیان بڵاودەکەینەوە.
نەجیبە مەحمود: بەڕێزت وەک کەسێک کە بانگەشەی یەکسانیی نێوان ژنان و پیاوان دەکەی و خوازیاری ئەوەی ژنانیش وەک پیاوان لە گشت ماف و ئازادییەکان بەهرەمەند بن.. دەکرێ لە کار و چالاکییەکانت لەو بارەوە بدوێی کە بە گفتار یان بە رەفتار ئەنجامت داون؟
جەمالی عەلیالی: کاتێک کۆمه‌ڵگه ده‌خوازێ "شتێک"ی نۆێ له‌خۆدا وه‌ڕێ بخات ئه‌و کات بنه‌مای بابەتیی بۆ وه‌گه‌ڕخستنی شته نۆێیه‌که هاتۆته ئاراوه. هه‌ر بۆیه هیچ تاک و سازه‌یه‌ک ناتوانێ شتێک له سه‌ره‌وه‌را دابه‌زێنێ. ئه‌رکی تاک و سازه‌ی کۆمه‌ڵایه‌تییه بۆ پێکهێنانی بنه‌ما بۆ ده‌رک و قه‌بووڵی شتی نۆێ تێبکۆشێ. یه‌ک له‌و چه‌مکانه بابه‌تی دیموکراتییه، یه‌کیتر یەکسانیی ژن و پیاوه... هتد. باسی یەکسانیی ژن و پیاو له لای دوو کۆمه‌ڵه تاک کاوێژی بێ جێیه، یه‌که‌م له لای ئه‌و ژنانه که جگه له کولتووری هه‌نووکه‌یی، به تایبه‌ت ئه‌و کولتووره‌ی که له‌و چه‌ند ده‌یه‌ی دوواییدا هەڕمێنی په‌یدا کردووه، چ ڕێگه‌یه‌کیتر به ڕاست نازانن. دووهه‌م له لای ئه‌و پیاوانه که ئه‌و "هه‌ڵبژارده‌ی" ژنان به پیرۆز مه‌زه‌نده ده‌که‌ن. سه‌ره‌ڕای ئه‌وه ناکرێ و نابێ وه‌کو تاک و سازه دەست له سه‌ر دەست دانێین به‌و هیوایه که "چاک ده‌بێ ئیشاڵا"، پێویسته له بناخه‌وه کاری زانستییانه‌ی بۆ بکرێ. به‌و گۆێره‌یه هه‌وڵی من وه‌ک تاک ئه‌وەیه که ئه‌و یاسا چه‌وتانه‌ی که دۆخی هه‌نووکه‌یی به ڕه‌وا ده‌زانێ له قاو بده‌م. ئه‌و هه‌ڵوێسته له باری کردارییه‌وه مه‌رجداره، به‌ستراوه‌ته به دوو خاڵ، یه‌که‌م به "شۆێن" که مرۆڤه‌کان له‌وێنده‌رێ کۆبوونه‌ته‌وه، دووهه‌م به "هۆکاری کۆبوونه‌وه" که پێوه‌ندیی مرۆڤه‌کان له شۆێنه‌که دیاری ده‌کات. له کاری ڕۆژانه‌دا پێوه‌ندییم ده‌گه‌ڵ قوتابیان و مامۆستایانی قوتابخانه هه‌یه، کچ و کور، ژن و پیاو. هۆکاری کۆبوونه‌وه زۆرن، یه‌ک له‌وان بیرکاریی. که‌واته ده‌ست و باڵم ئازاده بۆ ئه‌وه‌ی که له چوارچێوه‌ی هه‌وڵ بۆ ئازادیی و یەکسانیی ژن و پیاو تێبکۆشم. دیاره ئه‌و تێکۆشانه له رێگه‌ی هه‌ڵسوکه‌وتی منه له کاتی باس و دیالۆگ له‌سه‌ر بیرکاریی، له‌سه‌ر ریکخستنی چالاکییه‌کان، له‌سه‌ر پلان داڕشتن بۆ قۆناخه‌کانی داهاتوو له پڕۆسه‌ی ئه‌رکه‌کاندا.
نەجیبە مەحمود: ئایە ئێوە وەک پیاوێک بە هەمان شێوەی هەر ژنێک - جا ئەو ژنە هاوسەرتە یان کیژ یان خوشک یان دایکتە یان هەر ژنێکە کە لەگەڵی دەژی - کاری خزمەتگوزاریی نێو ماڵ و بەخێوکردنی منداڵ ئەنجام دەدەن؟
نەجیبە مەحمود: ئایا ئەگەر هاوسەرکەت یان کیژ یان خوشک یان دایکت یان هەر ژنێک کە لێتەوە نزیکە هەڵسوکەوتێکی سێکسیی لە دەرەوەی هاوسەرگیریی ئەنجام بدا وەک ئەوەی کە ئەگەر تۆ ئەنجامت دابێ یان ئەنجامت داوە.. هەڵوێستت چی دەبێ؟ ئایە هەر هەمان هەڵوێستت دەبێ بەرانبەریان وەک ئەوەی لە بەرانبەر کوڕ یان برا یان باوکت یان خۆت دەتبێ کە هەمان هەڵسوکەوتی سێکسیی ئەنجام دەدەن؟ ئەگەر نا.. ئایە یەکسانییخوازییەکەت نابێتە قسەیەکی رووت و بێ کردەوە؟
نەجیبە مەحمود: له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی پیاوانن ئه‌نجامده‌ری ده‌ستدرێژیین بۆ سه‌ر ژنان، هاوکات هه‌ر ئه‌و پیاوانه‌ن که ژن به شه‌ره‌فی خێزان دەزانن، تۆ ئه‌و دوو جۆر هه‌ڵسوکه‌وت و دوو که‌سایه‌تییەی پیاوان چۆن هەڵدەسە‌نگێنی؟
جەمالی عەلیالی: چەند کرده‌وه ده‌توانێ زۆر به خێرایی پله‌ی مرۆڤ له مرۆڤایه‌تییه‌وه دابه‌زێنێته پله‌ی ئاژه‌ڵ. یه‌ک له‌وانه دەستدرێژیی سێکسییە بۆ سه‌ر ژن و منداڵ. کاتێک پیاوێک داوای سێکس له هاوسه‌ره‌که‌ی ده‌کات و هاوسه‌ره‌که‌ی (به هه‌ر هۆیه‌که‌وه) ناخوازێت به‌ڵام پیاوه‌که به‌و کرده‌وه‌یه هه‌ڵده‌ستێ، ئه‌وه‌ش دەستدرێژیی سێکسییە. ئه‌و پیاوانه‌ی دەستدرێژیی ده‌که‌نه سه‌ر ژنان له ڕاستیدا گیرۆده‌ی نەخۆشیی ده‌روونین. نه‌خۆشێک که ته‌نیا له‌کاتی ئه‌نجامدانی ئه‌و کرده‌وه قیزه‌ونه دیارده‌کات، ئه‌و پیاوانه پیویستییان به چاره‌سه‌ری پزیشکیی هه‌یه. دەستدرێژیی سه‌ر منداڵان نیشانده‌ری تووندیی و قووڵبوونی نه‌خۆشییه‌که‌یه که جگه له چاره‌سه‌ری پزیشکیی ره‌نگه پێویستی به به‌ندیخانه له کاتی درێژخایه‌نی چاره‌سه‌ری دا هه‌بێ.
___________________________________________________ لینکی وەڵامەکانی هەموو بەشداربووەکان: www.emrro.com/tewerisaxkirdinewe.htm
|
|
|
جەمالی
عەلیالی: زۆر خۆم
هێناو برد بۆ ئه‌وه‌ی که رێگه‌یه‌ک بدۆزمه‌وه، ته‌نانه‌ت به کلاوی
شه‌رعیش بووبێت خۆ له‌و بابه‌ته نه‌ده‌م به‌ڵام نه‌گونجا. پێویسته
ژنان خۆیان له‌و بواره‌دا چالاک بن. ئه‌گه‌ر ژنان خۆیان نه‌خوازن، که‌س
(نه کۆمه‌ڵگه و نه پیاوان) له ڕووی خێرخوازییه‌وه ئازادیی و
یه‌کسانیی به ژنان "نابه‌خشێ". ورووژاندنی باسێک له‌و بواره‌دا "له
لایه‌ن ژنان" یه‌ک له پێداویستییه هه‌ره گرنگەکانی کۆمه‌ڵگه‌ی
کورده‌وارییه له به‌ر ئه‌وه که کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی ئازاد ژن و پیاوی
ئازاد له خۆوه ده‌گرێ نه‌ک ژن و پیاوی دیل. ره‌نگه بڵێین ژن دیله
به‌لام پیاو ئازاده، ئه‌و کات نووسه‌ر ده‌ڵێ ئه‌گه‌ر ژن ئازاد نه‌بێ
ئه‌وه پیاوه که له ڕاستییدا دیلی بیروبۆچوونی زامدار و کرمێونی
خۆیه‌تی که‌واته پیاوه‌که‌یه که له بناخه‌وه دیله. ئه‌و
نووسراوه هه‌وڵێکه بۆ شیکردنه‌وه‌ی بیروڕای نووسه‌ر له مه‌ر ئه‌و
پرسیارانه‌ی که له لایه‌ن "ئه‌مڕۆ"وه ئاراسته کراوه.