٢\٢\٢٠١٢

وەزارەتی جاش و سیخوڕ و ئەنفالچییان.

هیوا رەش      

لەوانەیە دەیان جار لەسەر جاشم نووسیبێت و دڵم ئاو ناخواتەوە ، تاکێکى کوردیى نیە پێى ئاشنا نەبێت و جاروبار وەکو جنێویش بەرامبەر بە یەکتر بەکارى نەهێنابێت ، منیش هەروەها ، لەخۆڕا نیە هێندە دژەجاشم ، یادەوەریم لەگەڵ جاشدا ئەوەندە فرەن لە تەواوى قۆناغەکانى ژیانم خۆیان پەستاوەتە مێشکمەوە و هەروا بە سانایى لە بیریان ناکەم ، کاتێک ڕێکخستن بوم هەندێک جاشى قالە فەرەج و تەحسین شاوەیسم دەناسى ، لەو دەمانەدا بۆم دەرکەوتبوو کە ئەمانە چەندە بەدڕەوشت و بێویژدانن ، بە - پاڵەوانێتى - دەیانگێڕایەوە کە چۆن بە حیزەفێڵ خۆیان کردۆتە پێشمەرگە و چونەتە گوندەکانەوە و خەڵکى بێتاوانیان ئاشکرا کردووە و بە تاوانى خۆشەویستییان بۆ پێشمەرگە لە پێناوى پاداشت و خەڵاتى دوژمناندا گیرۆدەى داوى ئەمن و ئیستیخباراتیان کردوون ، دەمانبیستەوە کە گەلێک جار شوانى لاى مەڕیان گرتووە و لە پێناوى مستێک پارەدا سەریان بڕیوە و بە ناوى سەرى پێشمەرگەوە بە دیارى بۆ بەعسییەکانیان بردۆتەوە ، کاتێک بوومە پێشمەرگە و بە تایبەتى لە کاتى ئەنفالەکاندا ، ئینجا ڕوونتر بێئەخلاقیى جاشم بۆ دەرکەوت ، ئەوەى لە کوشتوبڕ لە دەستیان هات ئەنجامیان دا ، لەسەر خوێنى خەڵکى بێتاوان شاییلۆغانیان دەکرد ، تاڵانى و دزى خەسڵەتى نامەردانەیان بوو، تەنانەت خۆراکى جێماوەى گوندنشینان هەموو بەسەر یەکدا تێکەڵ دەکرد نەبادا پێشمەرگە سودیان لێ ببینێت وو ژەمەبرسییەکانى خۆیانیانى پێ بەڕێ بکەن ، لە دواى ئەنفالە بەدناوەکانیشدا بە کارى حیزبیى چوومەوە ناوشارى کەرکوک ، لەوێشدا لەسەر دەستى سیخوڕێک بۆ چەتەوڵەکانى ئیستیخبارات دەسنیشان کرام و بە بریندارى کەوتمە بەردەستیان ، موخبیرەکەم لەبەر خۆفرۆشیى و دڵسۆزیى بۆ بەعس لێم نەدەگەڕا و دەیویست بە بەرچاویەوە لە سێدارە بدرێم بۆیە پەیتا پەیتا زانیاریى وردى لەسەرم کۆ دەکردەوە و دەیگەیاندە ئاغاکانى ، لە کاتى لێکۆڵینەوە و ئەشکەنجەشدا زۆڵە کوردێکى وەرگێڕ – مترجم – لە نێوان من و ئەفسەرێکى جەلاددا لەبەر ئەوەى لە یەکێک لە قسە سارد و سوک و بازاڕییەکان کە ئەفسەرەکە ئاراستەى دەکردم و پێى وتم : دەزانم چەند موو بە لەشى ژنانى کوردەوە هەیە ، هەرچەندە باش تێیدەگەییشتم بەڵام کوردە بیژییەکە سەرشۆڕانە لە عەرەبییەوە بۆى کردم بە کوردى ، منیش پێم وت : ئاخر خۆ تۆ خۆتیش کوردیت ، لە زیندانیشدا خۆفرۆشیى جاش لە چاو وون نەدەبوو ، لەوێشدا موستەشارێکى حەقیرى دەسبەسەر قسەى پێ گوتم و پێشمەرگایەتیى بە نەنگیى لە قەڵەم دەدا ، ناچار هێنامیە زمان و پێم گوت : بۆچى لەسەر پێشمەرگایەتى بگیرێیت شەریفترە یان لەسەر جاشیى ؟ ! خوێڕێتیى جاش ئەوەندە زۆرن تۆمار کردنیان ئەستەمە .

دەمێکە کەڵکەڵەى بیرۆکەى پێکهێنانى وەزارەتێک بۆ جاش و سیخوڕان لە مێشکمدا جینگڵانێیەتى ئەوا ئەمڕۆ سەرى کرد و لێى ڕژا ، قۆناغەکان ( خەباتى نهێنى ، تێکۆشانى پێشمەرگایەتى ، بەڕەنگاریى زیندان و تڕۆکردنى تفاقى حیزبیى گەندەڵ) هەمویانم بڕیوە ، لێ جاشێتیم تاقینەکردۆتەوە و نازانم چۆنە ؟ هێندەى هەستم پێکردبێت قێزەونترین و دزێوترین و بێشەرمترین و سوکترین و بێنرخترین و بێبەهاترین پیشەى ئەو توێژەى کۆمەڵگا بوو کە پێیان دەوترا جاش ، بە تایبەتى موستەشارە بێشەرم و بێئابڕووەکان کە ئەوسا دواى کەمێک گەمە کردن بە سنگیان لە لایەن سەدامى جەلادەوە میدالیاى چڵکاوخۆرییان پێدا هەڵدەواسرا و ئێستاش لە حزورى سەرکردە گەندەڵەکان دەربارن ، جاش --- من تێبینى زۆرم لەو ناو نانە هەیە و لە کاتى خۆشیدا نامەیەکم ئاراستەى بەڕێز – عومەر کڵۆڵ – ى سکرتێرى گروپى کەرگەلى کوردستان کردبوو و تیایدا داوام لێکردبوو ڕێگا نەدات ئەو ستەمە لە جاش – بەچکەکەر – بکرێت و بهێنرێنە ئاستى خائینزادەکان ، چونکە جاش ( بەچکەکەر ) بونەوەرێکى خزمەتدار و بێزیان و ستەملێکراوە ، بەڵام ئەوان خائیندار و زیاندار و ستەمکارن و توێژێکى ئاستنزمى کۆمەڵگاى کوردەوارى بوون و هەمیشە لەبەردەم مەکتەبى شئونى شیمالدا بۆ قڕکردنى هاوزمانانى خۆیان وەکو سەگ کلکەلەقێیان دەکرد و زمانیان بە پێڵاوەکانى عەلى کیمیاویدا دەهێنا ، بۆ ڕاوەدونانى پێشمەرگەش ( شێر ) بون و پێشبڕکێى خیانەتیان دەکرد ، تەنانەت دەستیان لە کەر و جاشى گوندە ئازادکراوەکانیش نەدەپاراست نەبادا تەرمى شەهید و بریندار و باروبنەى پێشمەرگەیان پێبگوازرێنەوە ، ڕۆڵى نەگریسانەى ئەو زۆڵە کوردانە بۆتە پەڵەى ڕەشى مێژووى نەتەوایەتیمان و لە سەردەمى شۆڕشە بێئاییندەکەماندا پێمان وابوو تەنها بە وڵاتبەدەرکردنیان تۆزى شەرمەزاریى سەرشانى نەتەوەکەمان دەتەکێنین ، ئەوەى بە بیرماندا نەدەهات کە لە ئینجانەى خەیاڵدانماندا چرۆ بکات ، جریتبازیى ئەوان بوو لەو نیشتمانەى لەسەر بێشەرەفیى ئەوان سوتماک و ژینگەکەى خەردەلاوى کرا ، ئێستا بە بەرچاوى قوربانییانى کاروانى خەباتى ڕزگاریخوازیى گەلەکەمانەوە دێن و دەچن و کراون بە خاوەنى دیوەخان و موچەیان لە موچەى شەهیدان زیاترە ! مەسخەرەى سەرکردایەتیى پێشمەرگەى شاخ لەوەدایە دەیانەوێ عەلى حەسەن مەجیدانە ڕۆڵ ببینن و ڕەشمەى جاشانیش لە مستى خۆیان بنێن و جاشایەتییان بۆ بکەن بە پاشایەتى !

جا بۆ ئەوەى پەیامى سەرکردە جاشپەرستەکانى کوردستان ڕاشکاوانەتر دەربکەوێ ، هەروەکو چۆن لاوان و گەنجان ، ئافرەتان و ژنان ، قوتابیان و خوێندکاران ، بازرگانان و پیشەوەران ، سەرمایەداران و کرێنشینان ، کرێکاران و جوتیاران ، نابینایان و کەمئەندامان ، ئەندازیاران و پزیشکان ، فەرمانبەران و مامۆستایان ، نوسەران و ئەدیبان ، ڕۆژنامەنوسان و ڕاگەیاندنکاران ، هونەرمەندان و ڕۆشنبیران ، شەهیدان و ئەنفالکراوان ، پێشمەرگە دێرینەکان و زیندانییە سیاسییەکان ، تەواوى چین و توێژە جیاجیاکان ، کە یەکێتى و سەندیکاو ڕێکخراو و کۆمەڵەى سەر بە خۆیان هەیە و وەزارەتەکانى ڕۆشنبیرى و بازرگانى و پەروەردە و پیشەسازى و کشتوکاڵ و شەهیدان و پێشمەرگە و ... تد مەرجەعى فەرمییانن ، تاکە توێژى بێناموس و بێماف کە لەگەڵ سەرهەڵدانى شۆڕشە دوابڕاوەکانى گەلەکەماندا قۆزاخەیان دڕاندووە و پەناگەیەکى فەرمى دانپێدانراویان نیە بۆ ئەوەى کاروبارى خۆیانى تێدا ڕایى بکەن ، کاسەلێس و چڵکاوخۆر و خۆفرۆشەکانن ، هەرچەندە لە سایەى حەمد و سەناى حیزبەکان ، تایبەتتر زلەکان ، وەکو جاران لە تەڕ دەلەوەڕن و لە وشک دەخەون ، پلە و پۆستى حیزبى و حکومى باشیان بۆ فەراهەم کراوە ، داڵدە و پەنا دراون ، لە ڕێزدا لە سەروى کەسوکارى ئەنفال و شەهیدانەوە دانراون وزماندرێژى و پێدرێژیش دەکەن ، لە کەناڵەکانى ڕاگەیاندنەوە بە پشتیوانیى حیزبەکان بێمنەتانە هەقانیەتى جاشێتییان دەگێڕنەوە ، بەردەم دادگاکانمان لێدەگرن و لە بارەگاکانەوە هەڕەشەمان لێدەکەن ، لە ڕابردو ڕوقایمانەتر سنگ دەردەپەڕێنن و خزمەتى جاشێتییان لە خزمەتى پێشمەرگایەتیى جوامێرتر نیشان دەدەن ! لە سەدان هەزار (موعتەمید و موخبیر و موختار و جەیشیشەعبى و ئەمن و ئیستیخبارات و موخابەرات و سیخوڕ و جاشمەفرەزە خاسە و سوک) دەزگاى حکومى فەرمییان پێنەبەخشراوە ، زۆر زوو لە نوسینێکمدا بەیانم کردبوو کە لە برى ئەوەى بخزێنرێنە نێو دەزگاکانى شەهیدان و پێشمەرگە و زیندانییانى سیاسى و تێکۆشەرە دێرینەکان و سەروەرییەکانى ئەوان گڵاو بکەن و بەشەموچەى ئەوان لووش بکەن ، پێویستیى بوونى ڕێکخراو و کۆمەڵەى تایبەت بە خۆیان بە ناوى ( جاشخائینزادە ) ەکانەوەم بەلاوە پەسەندتر بوو ، تا حیزب و حکومەت لەبەردەم خەڵکى قوربانیبەخشى گەلەکەمان هەڵوێستى شەرمنۆکانەیان ڕونتر دەرکەوێ ، بەڵام دیارە حیزب و حکومەت لەبەر ئەوەى لە غیرەتى مەردانە داشۆراون و جاشەکان زۆر لەوە گەورەتر و بەڕێزتر و پیرۆزتر و بایەخدارتر دەبینن لەوەى من بۆى دەچم ، بۆیە هەرچى زوترە دەبێت بیر لەوە بکرێتەوە جگە لەوەى کۆمەڵەیەکى هاودژى کۆمەڵەى پێشمەرگە دێرینەکانیان بۆ پێکبهێنرێت بە ناوى ( کۆمەڵەى جاشخائینزادە خۆفرۆشەکان ) ەوە و بودجەو بەشە خانەنشینیى تایبەتیان بۆ تەرخان بکرێت و هەوڵیان بۆ بدرێت لیستى جیاى هەڵبژاردنیان بۆ پێکبهێنرێت و بە قەوارەى پەرلەمانییەوە بهێنرێنەوە نێو کایەى سیاسیى کوردستان و ئەوەى بەعس بۆى نەکردوون ئێستا بۆیان مەیسەر بکرێت ، پێشوەختەش وەزارەتێکیان بە ناوى (وەزارەتى جاش و سیخوڕ و ئەنفالچییان) یان بۆ دابمەزرێنرێت ، تا دەسەڵاتدارە بودەڵەکانى کوردستان باشتر خۆیان بە ڕۆڵەکانى گەلەکەمان بناسێنن کە دادپەروەریى کۆمەڵایەتى پیادە دەکەن و بە یەکسانى لە گشتمان دەڕوانن و بەدمەرام نین لەگەڵ بەکرێگیراوەکاندا و جاش و باش ، پێشمەرگە و سیخوڕ ، نیشتمانپەروەر و خائین ، ئەنفالکراو و ئەنفالچى ، وڵاتپارێز ز وڵاتفرۆش هەموویان بە یەکچاو دەبینن ، چونکە هەموویان لە پێودانگى هەڵبژاردنەوە یەکسانن و وەکویەک خاوەن دەنگن بەڵام خڵتەکانى بەعس بە ژمارە لە قوربانییەکانى بەعس زۆرترن ، بۆیە هەر ئەوان بۆ حکومەت و زلحیزب لە پێشترن .

جا ئەگەر ئەم وەزارەتە سەرى گرت ، ئەوسا ئیتر دەستە و تاقم و گروپ و کۆمەڵە و یەکێتى و ڕێکخراو و سەندیکا و کەمپین و مەمپینەکانى دژەجاشیش چیتر ماندو نابن و خۆیان توشى سەرێشە ناکەن و دەچنە ماڵەوە و پشوو دەدەن و دەحەوێنەوە و دڵنیا دەبن لەوەى دەسەڵاتى حیزبەکان لەسەر شانى خۆفرۆشان هاتۆتە بوون نەک لەسەر ئێسک و خوێنى شۆڕشگێڕان ، ئەوسا دەبێت شۆڕشگێڕانیش بە خۆیاندا بچنەوە بۆ دوبارە شۆرش هەڵایسانەوە لەسەر سنوقەکانى دەنگدان بۆ پاککردنەوەى کۆمەڵگا لە جاشبەعسییان و وەدەرنانیان لە دەسەڵاتەکانى حیزب و حکومەتدا و تەمبێ کردنى جاشپەرستان ، بۆ ئەمەش دەبێت چاوەڕوانى زەبرى زلحیزبە داڵدەچییەکانى جاشانیش بین چونکە ئەوان لەگەڵ جاشدا گیانێکن لە دوو جەستەدا.

ماڵپه‌ڕی هیوا ره‌ش