په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٨\١\٢٠١٠

خوێندنەوەیەکى خێرا بۆ مێژووى هه‌فتاوپێنج ساڵەى حیزبى شیوعى.


هیوا ڕەش   

- بەشى دەیەم -

قۆناغى بە گژ دا چوونەوە. 1989 - 1990


دواى 8 ساڵ لە شەڕى کاولکارى نێوان عێراق و ئێران لە 8 8 1988 بڕیارى وەستاندنى درا و ئیتر سوپایەکى هار و بێ کار بە دەستى ڕژێمێکى فاشییەوە بەر درایە خاکى کوردستانەوە بە مەرامى تەواو کردنى قۆناغەکانى دیکەى ئەنفال و قڕ کردن و بنبڕ کردنى نەتەوەیەک ، تا بەو پرۆسیسە قێزەونەى لاپەڕەیەکى ڕەش بۆ مێژوو تۆمار بکات و بیکاتە پەڵەیەکى شەرمەزارى بە تەوێڵى شۆفینیزمى عەرەبەوە ، گەورەترین باجى ئەم شاڵاوە کەوتە سەر شانى تەواوى گەلەکەمان و چینى زەحمەتکێش و ستەم لێکراوى گوند نشینانى کوردستان ، نزیکەى 5000 گوند و شار و شارۆچکە سووتێنران و تەختى زەوى کران ، نزیکەى 200000 مرۆڤى کورد لە پیر و گەنج و ژن و پیاو کوژران و دیل کران و زیندە بە چاڵ و گوللە باران و بێسەر و شوێن کران ، ژێرخانى ئابورى کوردستان تێک و پێک شکێنرا ، ڕێگەکان کوێر کرانەوە ، ڕەز و باخ گڕیان تێ بەر درا ، کانیاوەکان ووشک کران ، ماڵ و سامان بە تاڵان بران ، ئافرەتان هەتک کران ، بۆ یەکەم جار لە مێژوودا لە دواى هێرۆشیما و ناکازاکییەوە کە لە لایەن ئەمریکاى بێگانەوە خاپور کران ، شارێکى کوردستانى لە لایەن دەسەڵاتدارێتییەکى ( خۆیى ) یەوە بە فاشیستى ترین شێواز ژەهر باران کرا و هەزاران کەسى تێدا شەهید و بریندار کران و بە گازى خەردەل و سیانید و گازە کوشندەکانى تر سوتێنران و سەرتاپاى هەڵەبجە خوێن و مەرگ بووە میوانى و شەهید کرا ، ئەم هێزە زەبەللاحە نائینسانى و فاشیستەى بەعس لە هەموو قۆڵێکەوە هێرشى هێنا و هێزى پێشمەرگەى سەرجەم حیزبەکانى کوردستانى لە گەڵ خۆى دا ڕاماڵى ، ئەو شکستەى بە سەر بزووتنەوەى پێشمەرگایەتى دا هات نیمچە ئاشبەتاڵێکى بە سەر هێزەکە دا هێنا ، هێزێکى شکا و لە خاکى خۆی دەرپەڕێنرا کە ئەتوانین بەم شێوەیە پۆلێنیان بکەین :

 

1 – 40% پاشەکشەیان کرد بۆ سەر سنورەکان و لەوێشەوە بوون بە چوار بەشەوە و هەندێکیان ملى ڕێگەى ئەوروپایان گرت و هەندێکى تریشیان چوونە ئێران بۆ خۆ ژیاندن هەندێکى زۆریشیان وەکو هێزێکى یەدەک بۆ ئاییندە لە نێو بارەگاکان دا مانەوە.

2 – 55% بە ناچارى و بە حوکمى دژوارى و سەختیى بار و دۆخەکە خۆیان ڕادەستى بەعس کردەوە.

3 - 2% وەکو پارتیزان ناوچە داگیر کراوەکانیان جێ نەهێشت و بە سەخت ترین شێوازى خەباتى چەکدارى پەرەیان بە تێکۆشان دا و گەلێک ژیانى مەرگەساتیان بینى لە شەهید بوون و بریندارى و گوزەرانى مەرگەساتبار.

4 – 2% ژێر بە ژێر خۆیان و شەرەف و ویژدانیان فرۆشتبوو و بووبوون بە سیخوڕ و جاسوس و ئەڵقە لە گوێ و جاش و کاسەلێس و خیانەتکار و خوێنى هاوسەنگەرەکانیان کردە دیارى بۆ سەر مێزى بەعسییەکان.

5 – 1% پەنایان وەبەر خۆ خزاندنە ناو شارەکان و دووبارە ڕێکخستنەوە و دروست کردنى شانە و هەوێنى چەکدارى نهێنى برد و بە بێ ڕادەست بوونى دوژمن و بە فەرمانى شۆڕش بە پشت بە خۆ بەستن پەرەیان بە خەبات دا.

 

ئەم دابەش بوونى هێزى پێشمەرگە بەو شێوەیە لە نێو هێزى پێشمەرگەى حیزبى شیوعى دا بۆ مانەوە لە گۆڕەپانى خەبات و چۆک دا نەدان بۆ سیاسەتى کوشت و بڕى بەعس بە جوانى پەیڕەوى لێ کرا و لەو پێناوەش دا گورزى گورچک بڕى بەرکەوت ، جگە لەو هاوڕێ قارەمانانەى بە ڕەنگاریى ئەنفالەکانیان کرد کۆمەڵێک هاوڕێى دیکەش لە دواى قۆناغى ئەنفالەکان دا مانەوە و بەردەوامییان بە خەباتى خۆیان دا ، لە بنارى کۆسرەت بە فەرماندەیى مام جوامێر مەفرەزەیەکى چوست و چالاک لە ساڵى 1989 دووچارى شەڕى دەستە و یەخە بوونەوە لە گەڵ سوپاى ڕژێم و جاشەکانى قاسمە کوێرى کۆیە و چەند هاوڕێەک شەهید و بریندار کران ، لە گەرمیانیش مەفرەزەیەکى بە جەرگ درێژەیان بە خەبات دا و لە قوڵایى ناوچەکان و ناوجەرگەى هێزەکانى دوژمن مانەوە و لە پاشان دەستى خیانەتیان پێگەییشت و ڕووبەڕووى زەبرى کوشندە بوونەوە ، مولازم جەوهەریش کە بەرپرسى سەربازى مەڵبەند بوو لە دەڤەرى شارەزوور و دەربەندیخان بە مەبەستى ڕێکخستنەوەى هاوڕێیان مابووەوە لە لایەن هەردوو تاوانبار – جەمال و بەرزان - کە ئێستا لە کوردستان نیشتەجێن خیانەتى لێ کرا و بە بریندارى دەستى دوژمن کەوت و لە سێدارە درا ، هاوڕێ پۆڵا زیندانیش بە هەمان شێوەى مولازم جەوهەر دەستى خیانەتى ئاراس ناوێکى پێگەییشت و بە دیل گیرا ، ئێمەش دواى مقاوەمەتێکى زۆرى ئەنفالەکان و مانەوەمان لە ناوچەکان ڕێچکەى خەباتمان گۆڕى ، بەندە کە بەرپرسى هێزێکى ناوچەى شوانى حیزب بووم لە بنارى چیاى – زینەتیر – دواى لێدانى کیمیاوى و پاشەکشەى لق و مەڵبەندەکانى حیزبەکان ئێمەش بە ناچارى هێزەکەمان کشاندەوە ، شایەنى باسە لە گەرمەى پاشەکشەکان دا کە ئێمە هێشتا بە چیاى زینەتیرەوە بووین هێزێکى زۆر زۆر قارەمانى یەکێتى لە – سەرى جوانەگا – مابوونەوە کە – سەعیدى حەمە زیاد – بەرپرسیان بوو بە گیانێکى خۆڕاگرانەى ئەوتۆوە بەرگرییان لە سەنگەرەکانیان ئەکرد لە وێنەى نەبوو ، شەوانە زیاتر لە 10 هێرشى زۆر سەختى دڕندانەى نابەرامبەرى سوپاى بەعسییەکانیان بەرپەچ ئەدایەوە ، مخابن ئێستا لە کاتى نووسینى ئەم بابەتەدا بەروارى 6 ى کانونى دووەمى 2010 یە کە ئەکاتە ( جەژنى ) لە دایک بوونى سوپاى عێراقى ، ئەو سوپا فاشیستییەى لە نواندنى دڕندایەتى بۆ جینۆسایدى گەلەکەمان هیچ کەمتەرخەمی نەنواندووەو کەم وێنە بوو لە سەرکوت کردنى نەتەوەکەمان بەڵام دیارە ئەم ڕۆژە لە لایەن سەرکردایەتى سیاسى کوردەوە بەرز و پیرۆز ڕائەگیرێت بۆیە کراوە بە پشووى فەرمى دام و دەزگاکانى حکومەتى هەرێمى کوردستان ، بەم بۆنەیەوە بە گەرمى دەستى سەرجەم کارمەندانى دەزگاى کار و بارى شەهیدانى سلێمانى ئەگووشم و نێوچەوانیان ماچ ئەکەم کە ملکەچى ئەو بڕیارەى حکومەتى هەرێمى کوردستان نە بوونە و ڕەتیان کردۆتەوە و ئەم ڕۆژە بکەن بە پشوو ، دواى کشانەوەمان لە زینەتیر و یەکگرتنەوەمان لە گەڵ هێزەکانى دیکەى مەڵبەندى هەولێر لە دۆڵى بالیسان ، هێزێکمان بڕیارى مانەوەیان درا لە ناوچەکە دا بە چوساغى – مام ڕەسول – ، ئەوەى لە یادم مابێت پێکهاتبووین لە مام ڕەسول – موحسین یاسین – مولازم شوان – مولازم هەژار – مولازم ئەحمەد شاهین – مولازم ڕابەر - مولازم چەتۆ – کاوە چاوشین – سیار – ئاشتى – جاسم خێلانى و من و و و- - - زۆر داواى لێبووردن لەوانە ئەکەم ناوەکانیانم لە یاد نەماوە و نەمنوسیوە ، ئەمانە دواى جەولەى جیاجیا لە ناوچەکانى دۆڵى بالیسان و هیران و نازەنین و بەرەکە و شەقڵاوە و دەشتى هەولێر و قەرەچوغ و بەرانەتى بڕیارى چوونە ناوشارى هەولێر وەرگیرا ، ئەم بڕیارە بێ فشار و ئارەزوومەندانە بوو ، هەندێک لەو هاوڕێیانە لە شەوێکى پڕلە ترس و ماندوو بوون خۆمان گەیاندە دەور و بەرى عەنکاوەى شارى هەولێر 1 - مولازم شوان 2 - مولازم ڕابەر 3 – مولازم هەژار 4 - مولازم ئەحمەد شاهین 5 - ئاشتى 6 - کاوە چاوشین 7 - سیار 8 - من و دیسانەوە لە ناوى ئەو هاوڕێیانەى لە یادم نەماون داواى بەخشین ئەکەم ، لە قەراغى عەنکاوەش مامۆستا هۆگر هات بۆ پێشوازیمان و بە 2 سیارەى میتسیۆبیشى و سوپەرێک بەرەو شوققەیەک لە بەرامبەر هۆڵى میدیاى شارى هەولێر بردمانیان و لەوێش لە گەڵ سەعدون عەرەب و ئەبو ئەحلام و مامۆستا هۆگر دا ماینەوە ، دواى چەند ڕۆژێک کۆبوونەوەیەک ساز درا و ئەرکەکان دابەش کران و پلان بۆ چۆنێتى ئیش و کارەکانمان داڕێژرا ، دواى ماوەیەک لە بەر سەختى کارەکانمان و مەترسیى زۆر لە سەرمان بەس ئەمانە لە نێو شاردا ماینەوە 1 - مامۆستا هۆگر 2 - مولازم ئەحمەد شاهین 3 - شەهید سەعدون عەرەب 4 - سرود 5 - من ، دواى خستنە سەر سکەى کارەکانمان و دانانى بنکە لە بەغدا و کەرکوک دا ( ئەوەى من لێى ئاگادار بم ) بەردەوامیمان بە ئەرکەکانمان دا لە هەولێر و بەغدا و کەرکوک و سلێمانى جگە لە شارەکانى تر کە من ئاگادارى کارەکانیان نەبووم ، بەندە بەرپرسیارێتى لیژنەى ناوەندى هەولێرم پێ سپێردرا لە گەڵ بەرپرسیارێتى هەندێک هێڵى ڕێکخستن لە بنەسڵاوە و دارەتوو پاشان بەرپرسیارێتى هێڵێکى ڕێکخستنى کەرکوکیشم لە ئەستۆ گرت .

لێرە و لەوێ ڕێکخستنەکانمان بەر زەبرى دوژمن ئەکەوتن ، لە شەقڵاوە هێڵێکى ڕێکخستنمان ئاشکرا بوو و زۆربەیان گیران ، لە شارەکانى دیکەش دا ئەم کارەساتانە دووبارە ئەبوونەوە ، بەڵام ئەمانە لە وورەمانیان کەم نەئەکردەوە ، بۆیە شیلگیرانە تر کارەکانمان ڕا ئەپەڕاند ، کاتێک بەرپرسى لیژنەى قەزاى هەولێر بووم زانیارییان پێم گەیاند کە لە باخچەى ساوایان و قوتابخانە سەرەتاییەکان دا لە هەولێر ئامادەباشى ئەکرێت و مناڵان فێرى سروود و گۆرانى و سەماو هەڵپەڕکێ ئەکەن تا ئەگەر – بابە سەددام – هات چۆن پێشوازى لێ بکەن ، لیژنەى قەزاى هەولێر بریتى بوون لە هاوڕێ ئامانج و 2 هاوڕێى دیکە ( بەڕاستى زاکیرەم شەرمەزارى دیوانى هاوخەباتى ئەو هاوڕێیانەم ئەکات کە ناویانم لە یاد نەماوە ) ، ئەو 3 هاوڕێیەى لیژنەکە منیان شەرمندەى بەرامبەر ئازایەتى و بوێرى و نەترسى و خۆڕاگرى و قوربانیدەرى و لێهاتوویى و ئامادەباشى بۆ هەر کارێکى شۆڕشگێڕانەى خۆیان کردبوو ، هێندە قارەمان بوون بەڕاستى شیوعییەکى مەبدەئى و ڕەسەن بوون و پێم وانیە ئێستا لە ناو حیزبى شیوعى دا جێگەیان ببێتەوە ، ئەم هاوڕێیانە زانیارییان لە مەڕ گریمانەى هاتنى سەدام بۆ هەولێر کۆ کردبووەوە ، لە کۆبوونەوەى خۆمان دا باسى لێوە کرا و گفت و گۆى جدى لە بارەوە کرا بۆ ئەوەى یەدەکى خۆمان دابنێین و ئەگەر هات و سەدام ئەو هەنگاوەى نا و دواى ئەو هەموو کارەساتەى بە سەر گەلەکەمانى دا هێنا بوو ئێمە چى بکەین باشە ؟

لە نیوەى یەکەمى مانگى شوباتى ساڵى 1990 دا ، دواى تاوتوێ کردنى جدیمان بۆ ئەو پرۆژە بەرنامە ئامادەباشییەى بۆ باخچەى ساوایان و قوتابخانە سەرەتاییەکان لە لایەن دەزگاى بەعسییەکانەوە داڕێژرا بوو بۆ چۆنێتى پێشوازیى لە – بابە سەدام - ، ئێمە لە ڕێکخستنى هەولێر بەو بڕوایە گەییشتین کە بیرۆکەى هاتنى سەدام و سەردانە چاوەڕوان نەکراوەکانى لە ئارادایە بەڵام کەى و بۆ کوێ ؟ ! پێمان وا بوو بۆنەیەکى ئەوتۆ لە مانگى شوبات دا نیە هاندەر بێت بۆ سەرۆکى خوێنمژى سەدام تا ڕوو بکاتە کوردستانێکى وێران و گەلێکى پەڕاگەندە ، جگە لە 8 ى شوبات ئەو ڕۆژە ڕەشەى بەعسییەکان لە ساڵى 1963دا هەستان بە کودەتایەکى شووم و حوکمى عەبدولکەریم قاسمى نیشتمانپەروەریان شەڵاڵى خوێن کرد و خۆیان جڵەوى حوکمڕانێتى عێراقیان گرتە دەست و قەتڵ و عامى گەلانى عێراقیان کرد بەڵا م ئەو ڕۆژەش بە سەر چوو بوو چونکە لە ناو 10 ڕۆژى دووەمى مانگەکە دا بووین ، قەناعەتى ئەوەمان لە لا دروست بوو کە ئەم ئادەباشییە ئەکرێت ڕێگە خۆشکەر بێت بۆ مانگى ئازار کە مانگێکى پڕ لە خۆشى و ناخۆشى ، سەرکەوتن و شکستە بۆ گەلى کورد بەڵام ئەگەر سەردانى سەرۆکى دیکتاتۆر ئەنجام بدرێت ئایا چ ڕۆژێک دیارى ئەکرێت ؟ بێگومان کۆى بۆچوونەکان لە سەر دەست نیشان کردنى 2 بۆنە ( 11 ى ئازار و نەورۆز ) جەم بوو بوو بەڵام دوایى گریمانەى نەورۆز چانسى زیاترى لامان پەیدا کرد ، ئەمە لێمان نەبوو بە گرێ کوێرەیەکى نەکراوە کە دوا تر دێمە باس کردنى بۆ ؟ بەڵام ئایا ئەگەر لەو مانگە دا سەردانەکە ئەنجام بدرێت سەدام ڕوو لە کوێ ئەکات و کام جێگە و کام شارى کوردستان هەڵ ئەبژێرێت ؟ ! گریمانەى هەولێرى پایتەختى هاوینەى سەدام لە هەمووان بەهێز تر بوو ، ڕۆژ و شوێن و کات هیچ ڕێگرییەک نەبوون لە هەمبەر ئەو قەناعەتەى لە لامان دروست بوو بوو لەوەى سەدام نیازى سەردانى هەیە ، هەموومان کۆک بووین لە سەر ئەوەى یەدەکى خۆمان بخەین و پلانێک بۆ ئەگەرەکان دابڕێژین .

ئەبێت قورسایى بیرکردنەوەمان بە قوڵایى خۆ ئامادە کردنێک دا ببەین بەو ئاراستەیەى هەوڵى تیرۆرى گەورەترین دیکتاتۆرى سەردەم بدرێت لە سەر دەستى کۆمەڵێک لاوى شیوعى ، پێویستە هەوڵەکانمان چڕ بکەینەوە بۆ ئەوەى خانوویەک بە کرێیەکى چەشاوى – مغری – بە کرێ بگرین بەڵام ئەبێت لە دەور و بەرى بینایەى پارێزگاى هەولێر بێت کە سەرنج ڕاکێش ترین جێگە بوو بە لامانەوە و لەوانە بوو سەدام بۆى بچێت لە هاتنى دا بۆ هەولێر ، بەم ئاراستەیە بیرمان ئەکردەوە و لەو خانووەى بە کرێى ئەگرین مەفرەزەیەک پێشمەرگەى پڕ چەک بە ئار بى جى و بى کەى سى و کڵاشنکۆف و ڕاگەیاندنێکى ئامادە و چاپ کراو کە چالاکییەکە و سەرچاوەکەى بۆ جەماوەر وەکو بەیانێک بە ناوى حیزبى شیوعییەوە بە هەزاران کۆپى بۆ بڵاو کردنەوەى لە کاتى بە جێ گەیاندنى چالاکییەکە دا لە گەڵ خۆمان دا حەشار بدەین ، ئەمە خەیاڵێکى شۆڕشگێڕانە بوو ، سەدامیش نەکوژرێت و دەرباز بێت ئەوا لووت شکاندنێکى گەورە ئەبێت بۆ ڕژێمى بەعس و هەڵایەکى ڕاگەیاندنى جیهانى دروست ئەبێت و ئەبێتە هۆى بەرز کردنەوەى وورەى جەماوەر و پشتیوانییەکى مەعنەوى مەزن بۆ حیزبى شیوعى هەر چەندە بڕوامان وا بوو لە 90% کارەکە سەرکەوتوو ئەبێت چونکە پێمان وا بوو لە کاتى تەقە کردن دا جاشە گوند سوتاو و کەس و کار ئەنفال کراوەکانیش ئەبنە پاڵپشت بۆمان ، کاتێک لە کۆبوونەوە دا باسى لێوە کرا وەکو پێشنیارێکى گاڵتە جاڕى پێشوازى لێ کرا ، ئەوەى لە خەیاڵم دا بێت مولازم ئەحمەد شاهین هەڵوێستێکى جوامێرانەى نواند و مامۆستا هۆگر کە ئەندامى سەرکردایەتى و بەرپرسى هەموومان بوو فشەى بە مەسەلەکە ئەهات و شەهید سەعدون عەرەبیش کە لە شاخ دا بە قارەمان ناسرا بوو بە داخەوە لە نێو شار و خەباتى نهێنى دا بێ مامۆستا هۆگر پەنجەى لە ئاو نە ئەخست و گوێ ڕایەڵیى ئەو بۆ هۆگر ئەندازەى خۆى تێپەڕاندبوو بۆیە ئەویش هەمان قاقاى ئیستیفزازى و گاڵتە جاڕى کردە پاشکۆى گاڵتە جاڕییەکانى هۆگر و منیش وەکو خەتابارێک نەمتوانى داکۆکى لە بۆچوونەکەم بکەم و چەشنى هەرزەکارێکى بێ ئەزمون دانەجیڕە و توڕەبوونم کردە وەڵام ، شایەنى باسە لەو سەر و بەندە دا هۆگر کە بەرپرسى هێڵێکى فراوانى ڕێکخستنەکانى هەولێر و سلێمانى و موسڵ و بەغاش بوو غەزەبى ئەو غەزەبى خوا بوو و چارەنوسیشمان بە غەزەبى ئەوەوە بەند بوو ، ناوبراو کە ئەندامى سەرکردایەتى بوو لە گەڵ بەرپرسى هێڵێکى دیکەى ڕێکخستن کە ئەویش ئەندامى سەرکردایەتى بوو بە ناوى ( ئەبو عەلى و حەمە شەریف ) کە هەر جارەى بە ناوێک ناوى ئەهات ، ململانێیەکى نا شەریف و دوور لە بەهاى شیوعییەت لە نێوانیان دا هەبوو نازانم ئەم ڕق و کینەیەیان لە چییەوە سەرچاوەى گرتبوو ؟ !


ئەم کەین و بەینى پلان دانانەى تیرۆر کردنى سەدام هێشتا کۆتایى پێ نەهاتبوو ، من بە کارى حیزبى چووم بۆ کەرکوک و دەستى خیانەت دوو مەفرەزەى ئیستیخبارات لە دوو سەیارەى جیا دا گەیاندە سەرم و دواى بریندار بوونێکى سەخت بە دیلى کەوتمە دەستیان ، بۆ مێژوو ئەیڵێم و لێشى پەشیمان نیم و بە ئەرکێکى شۆڕشگێڕیم ئەزانى ئیعتیراف لە سەر هەردوو ئەندامەکەى سەرکردایەتى – هۆگر و ئەبو عەلى – بکەم بۆ ئەوەى ڕیزەکانى حیزب لە دوو کەسى موریدانى عەزیزم - خرۆتشۆفیزم پاک بکەمەوە بەڵام لە بەر ئەوەى دڵنیا نەبووم لێیان لەوەى بەرگەى ئەشکەنجە ئەگرن یان نا و لە دواى خۆیانەوە کۆمەڵێک موریدى حیزبى شیوعى خۆم ئاسا پێوە ناکەن ؟ ! بۆیە دانم بە خۆم دا گرت و دەسبەردارى ئەو ئەرکە پیرۆزە بووم ، ئەگینا ئەگەر بمزانیبایە لە دواى ئەو دووانەوە کەسى تر پێوە ناکرێت دوودڵ نەبووم لە بڕیارەکەم ئەگەر هەزار ساڵ بە خیانەت ناوم بهاتایە ، ئەو کاتەى لە ژێر چاودێرى ئیستیخبارات دا لە خەستەخانەى عەسکەرى بووم بۆ چارەسەر کردن و سوود لێ وەر گرتنم هەواڵم بیست کە سەدام حوسێن لە ڕۆژى نەورۆز دا سەردانى بینایەى پارێزگاى هەولێرى کردووە و ڕیسەکەى ئێمەش نەک لە لایەن سەرانى ڕژێمەوە بەڵکە لە لایەن سەرانى حیزبى شیوعییەوە کرایەوە بە خورى کە ئێستا - بەڕێز - یان لە ئەوروپان ئێمەش لە کوردستان لە حیزبەکە دەرکراین .
 


07701309524

Hewarash1@yahoo.com