په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٦\٨\٢٠١٩

گوڵی بیابان و تراژیدیایەکی رەش.


ناڵە حەسەن      


(گوڵی بیابان)، پەرتووکێکی ئۆتۆبایۆگرافییە، کچێک بە ناوی ( واریس دێری ) چیڕۆکی بەشێک لە ژیانی خۆی دەنووسێتەوە . ئەم کچە لە ساڵی ١٩٦٥ لە بیابانەکانی سۆماڵ هاتۆتە دنیاوە ، باسی کرداری خەتەنەکردنی خۆی دەگێڕێتەوە ، کە چۆن ئەم کردارە تراژیدییە هەموو ژیانی بە ڕێڕەوی مردن و خەمێکی قووڵ دا بردووە . بێگومان لەم پەرتووکەدا ، تۆ لەبەرامبەر زمانێکی فەنتازی و خەیاڵئامێزدا نیت ، زمانێک لە رێگەی دەستەواژە و وشە سیحراوییەکانیەوە سەرسامیت پێ ببەخشێ ، لێرەدا تۆ لە بەرامبەر رووداوە مەرگئامێزەکان و کلتوورێکی جیاواز و دەروونی مرۆڤە تێکشکاوەکان ڕووبەڕوویت ، لێتان ناشارمەوە لە کاتی خوێندنەوەی پەرتووکەکە ، هەستم دەکرد دەمارەکانم کرژ دەبن .. تەزوویەکی بێزارکەر بە نێو جەستەما دەهات و دەچوو . بێئەندازە نائارام بووم بە تایبەت ، کاتێک بە تەواوی تێکەڵ بە رووداوەکان یان باشترە بڵێم تراژیدیاکە ببووم ، تراژیدیایەکی ڕەش و تاریک و قێزەوەن ، تا ئاستی ئەوەی شەرم لە پیاوەتی و مرۆڤبوونی خۆت بکەیت . کورتەی چیڕۆکەکە بەمشێوەیەی خوارەوەیە ، ( واریس دێری ، لە سۆماڵ هاتۆتە دنیاوە ، لە تەمەنی شەش ساڵیدا شوانی بزن و مەڕوماڵات بووە ، کە تەمەنی گەیشتۆتە دوانزە ساڵ ، ویستوویانە بیدەن بە پیاوێکی نەناسی تەمەن شەست ساڵان ، ئەویش نەیویستووە ئەم هاوسەرگیرییە سەربگرێت ، بەرەو مەقادیشۆ هەڵاتووە ، لەوێشەوە خۆی گەیاندۆتە لەندەن . لەسەرەتا وەکو کارەکەری بێبەرابەر کاردەکات و پاشان لە رێگەی جوانییە بێئەندازەکەی ، کاری فۆتۆمۆدل و نمایشکردنی جلوبەرگ دەکات ، دواتر لە ڕێگەی گێرانەوەی چیڕۆکە تراژییدییەکەی خۆی ، لە ڕۆژنامە و تەلەفزیۆنەکان بەشێوەک دەناسرێت ، دواجار دەبێتە سەفیرێکی خۆبەخشی نەتەوە یەکگرتووەکان و لەگەڵ ڕێکخراوەی ( دیزەرت دەون ) کاردەکات بۆ گەڵالەکردنی ڕا لە دژی خەتەنەکردنی ژنان . کە ئەویش خۆی بە شیوازێکی زۆر نامرۆڤانە لە تەمەنی پێنج ساڵی دا دووچاری ئەم کردارە بۆتەوە ... ) ئەم کرداری خەتەنەکردنەی سۆماڵ و وڵاتەکانیتری کیشوەری ئەفەریقیا ، وەک ئەم کرداری خەتەنەکردنەی وڵاتەکانی ڕۆژهەڵات و شوێنەکانیتر نییە ، هەر تەنها بڕینی پارچەگۆشتێک بێت لە هەستیارترین شوێنی جەستەی کچۆڵەکان بەڵکو ، ( بڕینی پارچەیەک لە جەستە و دواتر دوورینەوەی کۆئەندامی مێینە بەتەواوی ) بەشێوەک ( تەنها هێشتنەوەی کونێکی زۆر بچکۆڵە ..! ) ، ئەم کونەش بۆ هاتنەخوارەوەی دڵۆپ دڵۆپ میز و خوێنی سووڕی مانگانە و بەس ..! بۆیە ئەم شێوە لە خەتەنەکردنە دوو کرداری نامرۆڤانەیە ، ( بڕین و دوورینەوە ) واتە دوو تراژیدیا ، هەربۆیە منیش کارەساتەکەم بە تراژیدیای ڕەش ناوبردووە . من لێرە لە کەنەدا لە ڕیگەی برادەرێکی ( سودانی )یەوە ، ئەوەم بیستبوو ، کە کچان بۆ ئەوەی نەتوانن بەر لە شووکردن سێکس بکەن و تا بە پاکیزەیی بمێننەوە تا کاتی شووکردن ، جەستەیان دەدوورێتەوە ، بەڵام هێندەی بیرم لێدەکردەوە نەمدەتوانی بڕوا بەم کردارە نامرۆڤانەیە بکەم .. بەڵام کاتێک ئەم پەرتووکەم خوێندەوە ، بینیم / ئەوە نەک هەر لە سودان و سۆماڵ و میسر بەڵکو ، ئەم نەریتە دواکەوتووە لە هەموو ولاتەکانی ئەفەریقیا بەڕێوە دەچێت و ملیونان کچۆڵە دووچاری ئەم قەسابکارییە بوونەتەوە .. بیهێننە بەرچاوی خۆتان لەسەردەمی مەعریفە و زانست و تەکنەلۆژیادا ، مرۆڤایەتی لەژێر کاریگەری نەریت و ئایین و بیرکردنەوەی پیاوسالارانە لەم ئاستە دواکەوتووییە لەنگەری گرتبێ .. ئاخر ئەوە خەتەنەکردن نییە ، لە بنەڕەت دا ئەمە / کردارێکی دڕندانەی خوێناوییە ، مردنێکە لەنێو ژیان ، لە هەموو ئەو وڵاتانەی ئایین وەک ئایدیۆلۆژیایەک ڕووبەری بیرکردنەوەی تاکەکانی داگیرکردووە و بۆتە بەشێک لە کلتووری باو ، ئەوە لەو شوێنەدا / ژیان پڕاوپڕ دەبێت لە کرداری مەرگەساتی ، وشیاری لەوپەڕی ئاست نزمی دەمێنێتەوە . ئاخر بیرورای باو لە سۆماڵ و وڵاتەکانیتری ئەفەریقیا ئاوایە کە ، ( لە نێو لینگی کیژۆڵەدا شتێک هەیە بەدە ، ئەم بەشانە پیسن و دەبێ لێبکرێنەوە ..! ) . ئەو کچۆڵانەی خەتەنە نەکراون و نەدووراونەتەوە ، بە پیس و بۆگەن سەیریان دەکەن ، بە کەسانێکی سووک و بێبەها ، تەنانەت وەک مرۆڤیش سەیریان ناکەن ، گەر جنێویان پێبدەن پێیان دەڵێن ( بڕۆن هەی پیسی خەتەنە نەکراوینە ..! ) ئەوە عەشق و شوکردن و ماڵ پێکەوەنان هەر هیچ ..! ( وەک کەسانی سۆزانی و پیس تەنانەت هیچ پیاوێک بە ژن قەبوڵیان ناکات ) لەهەمانکاتیش بێبەشبوونیان لە عەشق و نزیکبوونەوە لە کوڕەکانی هاوتەمەنیان و سەیرکردنییان وەک شتێکی پیس و نەفرەتاوی .. ! ئیتر ئەمە وای لە کچۆڵەکان کردبوو کە ، خۆیان داوا لە دایکیان بکەن کە خەتەنەیان بکەن و بدوورێنەوە ، وەک دەڵێن ( ئازارەکەی هەرچۆنێکە و هەرچییەک دەبێ باببێ و بەس لەم دۆخە ڕزگارییان بێت ..! ) هەرچەندە نەریت و شێوەی خەتەنەکردنەکە هێندە خوێناوی و دواکەوتووانە بووە ( کە دواتر بە وردی باسی دەکەین ) ، لە ئاکامی پیسبوونی برینەکان و هەوکردکرن و ، نەبوونی هیچ پێداویستییەکی تەندروستی ، تووشی زۆرێک لە نەخۆشی مەترسیدار دەبوون ، زۆریان لە ئاکامدا ، گیانیان لەدەستدەدا و دەمردن ، بۆ نموونە یەکێک لە خوشکەکانی ( واریس ) بە هۆی خەتەنەکردنەوە مردبوو . بەڵام لەگەڵ ئەم مەترسیی و ئازارانەش هێشتا ، کچۆڵەکان بە ڕەزامەندی خۆیان و بە تامەزرۆییەوە چاوەڕێی ئەو ڕۆژەیان و ئەم سرووتەیان دەکرد کە ، هێما و مانایەک بوو ، بۆ گۆڕانییان لە کیژۆڵەی بچکۆڵەوە بۆ ئافرەتی لاو ..) یان پاکبوونەوە لەو گوناه و پیسی و بێبەهاییەی کە ڕووبەڕوویان دەبوویەوە ، یان ڕزگاربوونیان لەدەستی ئەم بارە دەروونی و ڕۆحییە پڕ ئازار و خەمۆکی و نیگەرانیەدا . واتە دەتوانین بڵێین / ( خەتەنەکردن و دوورینەوە ) بۆ کیژۆڵەکان ، پردی پەڕینەوە بوو بۆ ژیانێکی تر و تەمەنێکی تر و دنیایەکی تر ..! بەمانای ، ڕزگاربوون لە مردنی هەمووڕۆژە ، هەرچەندە خەتەنەکردن و دوورەینەوەکەش مردنێکی تر بوو بەڵام ، لەنێو مردنی دوای خەتەنەکردن لایەنیکەم چەند دەرگایەکت لێدەکرێتەوە ، وەک( دەرگای عەشق کردن و پڕۆسەی هاوسەرگیری و بوون بە دایک و .. ، بەر لە خەتەنەکردن و دوورینەوە نەک مافی ئەمانەت نییە بە خەونیش نابێت بیریان لێبکەیتەوە ..! ( واریس ) دەڵێ ،( کاتی ئەوە هاتبوو ( ئەمان ) ی خوشکە گەورەم خەتەنە بکرێت ، منیش وەکو خوشک و برا بچووکەکانم ئیرەییم دەبرد کە ئەو بەرەو جیهانی گەورەکان بەڕیوەبوو ، ئەو جیهانەی هێشتا بە ڕووی منداڵ داخراو بوو .. . ) ، یان دەڵێ ،( باوکم غەم دایگرتبوو لەبەرئەوەی ( ئەمان ) وەختی شووکردنی بوو ، بەڵام پێش ئەوەی خەتەنە بکرێت باسی بەشوودانی چی بکرێت ..! ) . لەسەرەتا بیرۆکە و نەریتەکە وابووە ، کیژۆڵەکان لە تەمەنی بالقبوونیان خەتەنە دەکران ، تا دوای ئەوە بە ماوەیەکی کەم شوو بکەن ، بەڵام دواتر بە تێپەڕبوونی کات دەستکرا بە ئەندام بڕینی کیژۆڵەی منداڵتر و ئەمەش تا ڕادەیەک / لەلایەن کیژۆڵەکان خۆیان داوا دەکرا . ( واریس ) لە تەمەنی پێنج ساڵیدا خەتەنە دەکرێت ، دەبێ لەم تەمەنە چی لەبارەی دنیای عەشق و ئارەزووی هەوسەرگیری و بوون بە دایک بزانێت !؟ ، تا خۆی داوای خەتەنە بکات و بەرگەی ئەم هەموو ئازارە بگرێت !؟ . لەگەڵ ئەوەش ( واریس ) خەتەنەکردنی( ئەمان )ی خوشکی بینیبوو ، بە دزییەوە بەدوایان ڕۆیشتبوو ، ئازار و بوورانەوە و دەیزانی چ مردنێکە !! بەرەبەیانێکی زوو ، لە تاریک و ڕوون دا . بیابان کشومات ، خەڵک لەباوەشی خەودا بوون ، دایکی خەبەری دەکاتەوە و دەستی دەگرێت و لە ئاوەدانی دوور دەکەونەوە ، لە شوێنێک نزیک تاشەبەردێک چاوەرێ دەکەن ، لەوکاتەش ژنێکی قەرەجی دەگات ، ( واریس ) دەڵی ،( دایکم پارچە ڕەگێکی پیرەدارێکی بۆخۆی ڕاکێشا و پاشان منی خستە سەر بەردەکە ، لە پشتمەوە دانیشت و سەرمی بۆ پشتەوە دانەواند و نای بە سینەیەوە و لاقی ڕاست و چەپی لەسەر لاشەم دانا ، بە دەستەکانم باوەشمکرد بە سمتیدا ، ئەویش کۆتەرەکەی خستە نێوان ددانەکانمەوە و گوتی ( بە توندی قەپاڵی پێدا بکە ! ) دایکم خۆی بەسەرم نوشتاندەوە و گوتی( تۆ دەزانی کە ناتوانم ڕاتگرم چونکە من تەنیام بۆیە ئازیزەکەم هەوڵدە کیژۆڵەیەکی زیرەک بیت ، لەبەر خاتری دایکت ئازابە ..! ) چاوم لێبوو قەڕاغی گوێزانەکە بە خوێنی وشک داپۆشرابوو ، ژنەکە گویزانەکەی تفباران کرد و بە قوماشی کراسەکەی وشکی کردەوە ..! ) ، بەدەر لە ئازار و تۆقان و فۆبیاکەی ، کارێکی وا سەخت و لەژێر کەشێکی ناتەندروستی لەوشێوە ، ئیدی چۆن مردن و دەیان جۆر لە نەخۆشی لێناکەوێتەوە ؟( واریس ) باسی ئازارەکانی ئەوکاتەی دەکات و دەڵێت( لە دنیادا هێزێک نییە وام لێبکات بتوانم باسی بکەم ، کە بڕدرام هەستم بە چی کرد ..! ، وەک ئەوە وایە کەسێک گۆشتی ڕانت ببڕێت و لێیبکاتەوە یان باڵێکت بقرتێنێت ..! ) لەوکاتە هاوارم دەکرد و دەمگوت خودایە ڕزگارم کە ، هەرواشبوو لە هۆشخۆم چووم ، کاتێک خەبەرم بوویەوە ، بە تەنیا ڕاکشابووم ، نە دایکم نە ژنە ( سەربڕەکە ) لەوێدا نەمابوون ، چەند پارچە گۆشتێکی لەشم لەوێ کەوتبوون لەبەر خۆرەتاو وشک دەبوونەوە و قرچەیان دەهات ..! ) نەریتەکە وابوو دەبووا دوو هەفتە کیژۆڵەکان لەم بیابانە بە تەنیا جێبهێڵن و بمێننەوە ، کەپرێکیان بۆ دەکردن و و ڕۆژانە خواردن و ئاویان بۆ دەبردن . ( واریس ) بەم شێوەیە باسی برینەکەی نێو ڕانەکانی دەکات و دەڵێت ( پارچەیەک پێستی تەواو تەختم بینی کە درزێکی بچکۆڵەی لە ناوەڕاستدا بوو ، کە لە زنجیری پانتۆڵ دەچوو ، ئەو زنجیرەش بە ڕاستی داخرابوو ، لە سوورایەکی خشت دەچوو کە هیچ پیاوێک نەتوانێ بچێتە ناوییەوە ، پێش شەوی زەماوەندەکەم ئەوکاتە پیاوەکەم یان دەبێ بە چەقۆیەک هەڵم دڕێت یان بەزۆر خۆی بخزێنیتە ناومەوە ..! ) ناخۆشترین و پڕ ئازارترین شتیش ئەوکاتەیە کە میزت دێت و دەتەوێت میز بکەی ، ( دوای چەند کاتژمێرێک میزم دەهات کە لەوباوەڕەدا بووم دەمرم ، بەڵام لاقەکانم پێکەوە بەسترابوون نەمدەتوانی جووڵە بکەم ، دڵۆپی یەکەم هات وەک ئەوە وابوو ترشەڵۆک برینەکەم هەڵقرچێنێت ، چونکە تەنیا کونێکی زۆر بچووک مابوویەوە ، بەقەد بارستایی سەری دەنکە شقارتەیەک دەبوو ، ئەمەش تەنیا کونێک بوو کە میز و خوێنی عادەبوونی لێبێتە دەرەوە ..! ) ، دوای دوو هەفتە لەژێر تیشکی گەرماو لەم بارە ناتەندروستییە دەمێنێتەوە ، ئازارەکەشی هەر باسناکرێت ، هەر چرکەی مردنێک بوو بۆخۆی ، دوای دوو هەفتە دێن دەیبەنە ماڵەوە . بەهۆی ئەمجۆرە لە خەتەنەکردن زۆرێک لە کیژۆڵەکان تووشی گانگرین ( خانە مردن ) و چەندین نەخۆشی تر دەبوون .. مردنیش بە پێی ئەو هەلومەرجەی خەتەنەی تیا ئەنجام دەدرا بارێکی ئاسایی بوو ، ( واریس ) تەمەنی دەبێتە نزیکەی دوانزە ساڵان بۆ یەکەمجار خوێن دەبینێت ، زۆر دەترسێت و ژانەسک و ئازارێکی سەخت تووشی دەبێت ، وا دەزانێت شتێکی نائاسایی ڕوویداوە و دەمرێت ، بەڵام دواتر دایکی بۆی باسدەکات ، بۆیە جگە لە میزکردن ، خوێن دانانی سووڕی مانگانەش بۆ ئەو کێشەیەکی تر بوو و ئازاری پێیەوە دەبینی ، زۆرجاران لە تاو ئازارەکانی وازی لە بزنەکان دەهێنا ، چاڵێکی هەڵدەکەند و نیوەی لەشی دەخستە ناوییەوە بۆ ئەوەی ، تا لەشی فێنک بێتەوە بەشیک لە ئازارەکانی کەم ببنەوە ، ئیتر تەمەنی دەبێت بە سیانزە ساڵ ، باوکی دەیەوێت بیدات بە پیرەمێردێکی شەست ساڵان لە بەرامبەردا ( پێنج وشتر ) وەربگرێت ، ( واریس)یش بۆ ئەوەی ئەم ( کڕین و فرۆشتن )ە ناڕەوایە سەر نەگرێت ناچار دەبێ وەک خوشکەکەی تری ڕابکات و ماڵەوە جێبهێڵێت ، بەئاگاداری دایکی و بە دزی باوکیەوە بە تەنیا سەرهەڵدەگرێ و ڕادەکات ، بیابان و بیابان ، هیلاک و برسی و تێنوو ، لە ڕێگادا تووشی چەندین ناڕەحەتی و ناخۆشی و کێشە دەبێت ، تا ئاستی دەستدرێژی سێکسی و زۆر کێشەی تر ، لە دواجار دەگاتە ( مەقادیشۆ )ی پایتەختی سۆماڵ ، لەوێدا / ماڵە خزمێکی دایکی بۆ ماوەیەک دەیگرنەخۆ ، دیارە هەروەک لە پەرتووکەکە هاتووە ، ( ژیانی واریس پڕە لە ڕێکەوت ، هەموو شتە تازەکان بە ڕێکەوت دێنە نیو ژیانییەوە ، کەمتر لە ڕیگەی پلان دانانەوەیە ..! ) ، ماوەیەک لە مەقادیشۆ دەمێنێتەوە ، دواتر هەر ئەم خێزانە پاسپۆرتی بۆ دەردەهێنن و بە یارمەتی کەسێکی نزیک خۆیان کە لەسەفارەتی سۆماڵ ئیشدەکات ڕەوانەی ( لەندەن ) ی دەکەن . ئیتر ، لێرەوە ژیانێکی نوێ دەست پێدەکات ، خەڵکێکی جیاواز و کلتوورێکی جیاواز و زمانێکی جیاواز ، کچۆڵەیەکی تەمەن دوانزە سیانزە ساڵان بە تاقی تەنێ ، لەنێو ئەم هەموو جیاوازییانەدا ، دەبێ لەسەرەتا ڕووبەڕووی چ نامۆییەک و ترس و نیگەرانییەکی دەروونی بووبێتەوە ، یان تراما و شۆکی کلتووری ..! بەهەرحاڵ ، مرۆڤ بوونەوەرێکە لە ڕیگەی هۆشییەوە ، هەوڵدەدات لەگەڵ جیاوازییەکان و ڕیکەوت و ڕووداوە نوێیەکان خۆی بگونجێنێ . ( واریس ) لە سەرەتا لە ماڵی خاڵی کە ناوی ( محەمەد ) ە ، کاری خزمەتکاری بێبەرابەر دەکات ئەوی لەلای ئێمە پێیدەڵێن ( نان و سك ) ، لەو ماڵەدا ڕووبەڕووی زۆر لە بێڕێزی و ناخۆشی دەبێتەوە ، چونکە وەک ئەندامێکی ماڵەکەیان سەیری ناکەن بەڵکو وەک ، خزمەتکارێک مامەڵەی لە گەڵدا دەکەن .. ئیتر لەپاڵ ئەمانە ، بە بێدەنگی یادگارییە تاڵەکان و نهێنییەکانی جەستە و ئازارەکانی هەمیشە لە گەڵیدا دەبن ، وەک سێبەرێک بەدواوەیەتی و ناتوانێت ئەم بارە دەروونییە و ئازارەکانی لای کەس باس بکات ، چونکە لە شوێنێک و کەلتوورێک هاتۆتە دنیا هەموو شتێکی مێینە عەیبە و حەرامە ، ئایینێک و کلتوورێک ڕێگەی پێنادات باسی ئەو شتە حەرامەنەی خۆی لای کەسی غەیرە بکات ..! چەند ساڵێک لەو ماڵە خاڵەی بە نانەسکی دەمێنێتەوە ، زۆربەی کاتەکان لەماڵەوەیە و تێکەڵاوییەکی ئەوتۆی نابێت بە دنیای دەرەوە ، شتێکی ئەوتۆش لە زمان فێرنابێت ، ئەو خاڵەی لەگەڵ سەفارەتی سۆماڵ ئیشدەکات ، لەبەر شەڕی ئەهلی سەفارەتی سۆماڵ لە لەندەن دادەخرێت ، ئەو ماڵە خاڵەی دەگەڕێنەوە سۆماڵ ، ( واریس ) ناگەڕیتەوە و بە تەنیا لە لەندەن دەمێنێتەوە ، ڕووبەڕووی ژیانێکی سەخت دەبێتەوە ، بەڕێکەوت کەسێک دەبێ بە برادەری کەلە کۆگای جلوبەرگی ژنانە ئیشدەکات ناوی ( مارلین )ە ، یارمەتیدەدات ژوورێکی بچکۆلانەی لە ( وای ئێم سی ئەی ) بۆ بەکرێ دەگرێت ، ئەو شوێنە شوێنێکە بۆ وەرزش و مەلەوانی و دەورات و زۆر شتیتر بەکاردێت ، ( واریس ) بەدوای ئیش دا دەگەڕێ سەرەنجام ، لە مەگدۆنال بە کرێیەکی کەم ئیش دەدۆزێتەوە ، لەم ئیشە ناخۆشی زۆر دەبینێت ، گەسکدان و ئەرز پاککردنەوە ، سووڕی مانگانە و ژانە سک ، بەڵام چارەیەکی تری نییە ، دەبێ کرێی ژوورەکە و بەشی خواردنی ڕۆژانەی بەدەست بهێنێ ، لەگەڵ ئەوەش جوانییەکی بێوێنە و سیحراوی هەیە ، چاوڕەشێکی باریکەی باڵابەرز ، سیمایەکی ئەفسووناوی لە شێوەی ڤینۆسێکی بیابانی ، ئیتر هەر بە ڕیکەوت ڕۆژێک لە ماگدۆنا وێنەگریکی فۆتۆمۆدل بەناوی ( تێرێنس دۆنۆڤان ) ، لە کۆمپانیایەک کار دەکات ، ئەوانەی لە گۆڤارەکانی مۆدە کاری ڕیکلامی ئەنجام دەدەن ، بۆ جلوبەرگ و شتومەکەکان ، جوانییەکەی ( واریس ) سەرنجی ڕادەکێشی و کارتی خۆی پێدەدات و داوای لێدەکات سەردانی بکات ، لەوکاتەدا ، ( واریس ) وردە وردە چاوی دەکرێتەوە و فێری زمان دەبێت ، زۆر هاوڕێ و کەسی نوێ دەناسێت ، وەکو گوتمان یەکێک لەوانە ( مارلین ) ە ، کە بە نزیکترین و بە باشترین کەس و بە هاوڕیی تەمەن ناوی دەبات ، زۆر یەکترییان خۆش دەوێ و لەیەکتریەوە نزیکن ، هەر لەو شوێنە کوڕێک دەبیتە برادەری بە ناوی ( ویلیەم ) ، زۆر لە یەکدی نزیک دەبنەوە ، ڕۆژێک ویلیەم داوای لێدەکات بەیەکەوە بڕۆن بۆ سینەما ، حەزیدەکرد دڵی نەشکێنێ و داواکەی قەبووڵ بکات ، چونکە ( ویلیەم )ی زۆر خۆشدەویست و ڕێزی زۆری دەگرت ، بەڵام داوای لێبووردنی لێکرد و نەیتوانی داواکەی قەبووڵ بکات ، ئەوەش پەیوەندی بەباری دەروونی ( واریس ) خۆیەوە هەبوو ، ( واریس ) هەروەک خۆی دەڵێت ( هیوادار بووم ڕۆژێک پیاوێک بدۆزمەوە و خێزان پێکبهێنم ، بەڵام لەبەر ئەوەی دوورابوومەوە ڕێی تینەدەچوو پەیوەندیم لەگەڵ کەسێکدا هەبێت و لە گەڵیدا بژیم ..! ) یان دەڵێت ،( بۆیە هەر خۆمم دەخواردەوە وەکو ئەوە وابوو دەزووەکە ( تەقەڵەکان ) ڕێگر بێت لەبەردەم ئەوەدا ، پیاوێک بتوانێت بچێتە ناومەوە ..! ) ، ئەمەش نالەبارترین کێشەی دەروونی بۆ دروست کردبوو . غەریزەی خۆشەویستی و سێکس وەک دوو غەریزەی سروشتی بۆ مانەوەی مرۆڤ و ئارامکردنەوەی ڕۆحی مرۆڤ ، بەهاو گرینگی تایبەتییان هەیە بەڵام ، دیارە شیواز و مامەڵەکردن لەگەڵ ئەم غەریزانە لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر یان لە کۆمەڵگایەکەوە بۆ یەکێکیتر دەگۆڕێت واتە جیاوازن ، ئەو کلتوور و کۆمەڵگایەی واریسی تیا پەروەردە ببوو کۆمەڵگەیەکی زۆر داخراوبوو بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەم غەریزە سروشتییانە .( واریس ) دەڵێت ،( کاتێک لەگەڵ هاڵۆ چووم بۆ دیسکۆ گەڵێک پیاوم بینی ، دڵم نەچووە سەر کەسییان ، هەرگیز بە خەیاڵم دا نەهاتبوو لەگەڵ پیاوێکدا بخەوم ، بەڵام بەداخەوە ئەزموونی ناخۆشم بینی ، بە پێی ئەو ئەزموونە زۆریان هەوڵیان دەدا ڕازیم بکەن تا لەگەڵیان بخەوم ..! ) ، ( واریس ) ئەو ماوەیەی لە ماڵی خاڵە محمەدی دەژیا ، خەم و ئازار و بارە دەروونییەکەی وەکو هەر لە گەڵیدا بوو ببوو بەشیک لە خۆی ، لەو ماڵەدا گەورەترین کێشەی ئەو چوونە توالێت بوو ، کچە خاڵەکانی بە خێرایی میزیان دەکرد ئەو زیاتر لە دە دەقیقەی پێویست بوو ، ئەوە ژانە سکەکەی لەولاوە بوەستێ ، جارێکیان لە چێشتخانە سینییەک دەبات بۆ هۆڵی نانخواردن ، ئیتر لەو کاتە لەهۆش خۆی دەچێت و بەردەبێتەوە ، لەبەر ئەوەی ژانە سکەکەی هێندە بە تین بووە ، لەگەڵ خاڵۆژنی دەڕۆنە لای دکتۆر ، لای دکتۆرەکە تەنها باسی سک ئێشە و ژانی سووڕی مانگانەکەی دەکات ، بە هیچ شیوەیەک باسی خەتەنە و دوورینەوە و ئەو ئازارە ناکات کە بەدەم میزکردنەوە دەیبینێت ، لەلای خاڵۆژنی ئەم جۆرە خەتەنە ئاسایی بوو چونکە ، نەریتێکی خۆیان بوو ، بۆیە گوتی نابێت لای دکتۆری پیاو باسی ئەو کێشە تایبەتیە ژنانەیە بکەی ، دکتۆریش بەبێ ئەوەی سەیری لەشی بکات وەک هەر ژانی سووڕی مانگانەیەکی ئاسایی ، حەبی دژە ئازار( هالێلۆیا )ی بۆ دەنووسێت ، ئەم حەبە دوای مانگێک ئازارەکان کەمدەکاتەوە ، بەڵام ئەم کاریگەرییە نێگەتیفانەی دەبێ ، ( مەمک گەورەبوون ، سمت گەورەبوون ، کێش زیادبوون ، ) ، لەبەر ئەم کاریگەرییانە واز لە بەکارهێنانی حەبەکە دەهێنێ ، بۆ جاری دووەم دەچێتە لای دکتۆرێکی تر ، هەمان ئامۆژگاری و هەمان حەبی بۆ دادەنێت ، سێیەمیش بە هەمانشیوە ، دواجار ، جارێکییان بە خاڵۆژنی دەڵێ کە ، پێویستە بچێتە لای پزیشکێکی تایبەت واتە سپێشەلیست بەڵام ، خاڵۆژنی ئەوە ڕەت دەکاتەوە مۆڕەیەکی لێدەکات ، ئەویش لە هەموو شتەکان تێدەگات ..! ، واریس خۆی بە دزیەوە بڕیار دەدات بچێتە لای دکتۆر ( ماکرا ) کە نورینگەکەی لە نەخۆشخانەیەکی گەورەیە ، لای دکتۆرەکە ئەمجارەیان ، باسی ئازاری خەتەنە و دوورینەوەکەشی دەکات ، بەدەم گریان لەژێر تەوژمێکی نالەباری دەروونی ئەم نهێنیەی بۆ دکتۆر باس دەکات ، دکتۆر ( ماکرا ) سەیری دەکات و دەیبینێت ، سەری لەوە سووڕ دەمێنێ کە تا ئێستا چۆن ژیاوە ، داوا دەکات موتەرجەمی بۆ بێنن ، دەڵێن ژنێکی سۆماڵی لێرەدا لە نهۆمی خوارەوە ئیش دەکات ، لە بەدبەختی ( واریس ) لەوکاتەدا ئەو ژنە نادۆزنەوە ، کوڕیکی سۆماڵی دەهێنن ، ئیتر دکتۆر هەموو شتەکانییان بۆ ڕوون دەکاتەوە و دواجار دەڵێ / دەبێ نەشتەرگەری بۆ بکەین ، هیچ چارەیەکی تری نییە ، دەبێ دواتر تەلەفۆن بکات تا ڕۆژ و کاتی نەشتەرگەرییەکەی بۆ دیاری بکەین . ساڵێک بەسەر ئەوکاتەدا تێدەپەڕێ هەر تەلەفۆنەکە ناکات چونکە خۆڵۆژنی پێدەزانێت . ئیدی کاتێک ، سەفارەتی سۆماڵ لە لەندەن دادەخرێ و خزمەکانی دەگەڕێنەوە سۆماڵ ، تەلەفۆنەکە دەکات بەڵام ، کاتی چۆڵیان نەبوو ، دەبوو دوو مانگ چاوەڕێ بکات تا نۆرەی دێت ، لەو مایەدا ، لەگەڵ ( مارلین ) هاوڕێیەتیان زۆر بەتین دەبێ و هەمیشە بەیەکە دەبن ، ئیتر ( مارلین ) هەست بەئازارەکانی دەکات و دەبینێ ئازارەکەی ئاسایی نییە ، لێی دەپرسێت ئەوە چیتە ، ئەویش لێی دەشارێتەوە و بۆی باس ناکات ، بەڵام دوای چەندینجار دووبارەبوونەوە ، جارێکیان بۆی باسدەکات ، کە منداڵ بووە لە تەمەنی پێنچ ساڵیدا لە سۆماڵ خەتەنە کراوە ، ( مارلین ) لێی تێناگات مەبەستی چییە ، چونکە نازانێت خەتەنە چییە ! ( مارلین ) داوا دەکات جەستەی پێشان بدات ، گوتی نازانم باسی چی دەکەی ؟ ( واریس) دەڵێ ، ( لە کۆتاییدا ڕۆژێکیان پانتۆڵەکەم ، داکەند و نیشانم دا هەرگیز شێوەی کاردانەوەی ڕوخساریم بیرناچێتەوە ، ڕووی لێوەچەرخاندم و فرمێسک بە روومەتەکانیدا هاتنە خوارەوە ، هەستم بە پەژارە و دڵەڕاوکێ کرد چونکە بیرم کردەوە و لەخۆم پرسی ، ( خوایە گیان بەڕاست وەزعم ئەوەندە خراپە ..؟ ) ، کاتێک ( مارلین ) بەم شێوەیە سەری سووڕدەمێنێ ( واریس ) لێی دەپرسێت ، بۆ تۆ و دایکت خەتەنە نەکراون ..؟ ( مارلین ) سەری لەقاند و بە گریانەوە گوتی نەخێر . ( مارلین ) پێی دەڵێ ( واریس ئەمە زۆر ترسناکە ، تێناگەم کەسێک هەبێت ڕێگە بەخۆی بدات ئەمە بە بەرامبەرەکەی بکات ..! ) ، ئەویش باسی خاڵۆژن و چوونە دکتۆرەکان و هۆی تەلەفۆن نەکردن بۆ نەشتەرگەری و هەموو شتێکی بۆ باس دەکات ، لەم پرسیارەی ( واریس ) و لە وەڵامەکەی ( مارلین ) ، بەریەککەوتنی دوو کەلتووری جیاواز دەبینین ، دوو دنیای جیاواز . لە گۆشەیەکی ئەم دنیایە کە کیشوەری ئەفریقایە ، ( سەوابتەکانی ئایینی ) کەلتوور و یاسا و هەموو بنەماکانی ژیانی ڕەنگڕیژ کردووە ، لە گۆشەیەکیتری دنیا کە کیشوەری ئەوروپایە ، ئایین مافێکی تاکە کەسەییە و هیچی تر ، یاساکان لەسەر بنەمای مافی تاکەکان دیاری دەکرێن ، کەلتوورێکی شارستانی ، دوو دنیای تەواو جیاواز وەک جیاوازی نێوان ڕەنگەکانی( ڕەش و سپی ) ، ئەگەر ئەم پەرتووکە ناوی بەریەککەوتنی کەلتوورە جیاوازەکانیش با هەر ئاسایی بوو ، بەڵام ( واریس ) ناوی جۆرە گوڵێکی بیابانە ، ئەم گوڵە لە بیابان دەڕوێت تەنانەت بەبێ ئاویش دەڕوێت و توانای مانەوەی هەیە بۆیە ناوی پەرتووکەکە کراوە بە ( گوڵی بیابان ) ، ئەم ناوە پڕبەپێستی ( واریس ) خۆیەتی ، بەڕاستی گوڵێکە لەنێو خەمەکانی سەری دەرهێناوە و بۆ تاهەتا بەگەشی دەمێنیتەوە ،( مارلین ) داوای لێدەکات تەلەفۆنەکە بکات بەڵێنی پێدەدات هەر خۆیشی لە گەڵیدا بچێت و بە تەنیا جێی نەهێڵێت ، وە ئامادەیی هەموو یارمەتییەکی خۆی بۆ دەربڕی ، ( مارلین ) خۆی تەلەفۆنەکەی بۆ دەکات و ڕۆژ و کاتەکە حیجز دەکات بەڵام ، هێشتا هەر دەبێ مانگێک چاوەڕێ بکەن . عیادەکەی دۆکتۆر ( ماکرا ) لە نەخۆشخانەیەکی گەورەیە ، لەگەڵ ( مارلین ) دەڕۆن بۆ عیادەکە ، کاتێک جلەکانی دەگۆڕێ ، لەسەر کورسییە تایبەتییەکە دادەنیشێ و لاقەکانی لێک دەکاتەوە ، هەمان دیمەنەکەی منداڵی و خەتەنە و دوورینەوەکەی دێتەوە پێشچاو ، هەمان ناسۆرو ئازار و برین ، هەمان ژان و خەمو مەینەت ، یەکەمجار خوێنی برینی پارچەیەک لە هەستیارترین شوێنی جەستە و دوورینەوەی ، ئێستاش خوێنی کرانەوەی ئەو شوێنە ، بەڵام لە شوێنێکی تر و لە تەمەنێکی تر و لە کەشوهەوایەکی تەواو تەندروست و جیاوازدا ، لەبەر ئەوەی زۆر دووراوەتەوە ، بەنجی گشتی لێدەدرێ ، بەر لەوەی لەهۆشخۆی بچێت دەستەکانی ( مارلین ) لەنێو دەستییەتی ، نەشتەرگەرییەکەی بەسەرکەوتوویی بۆ دەکرێت ، ( واریس ) دەڵێ ( دکتۆر ماکرا کارێکی باشی ئەنجام دا بۆ هەمیشە سوپاسی دەکەم ، هەروەها دەڵێ ، ئەو گوتی / دەبێت بزانیت کە تۆ تەنیا نیت ، دەتوانم پێت بڵێم ژمارەیەکی زۆر لە ژنان کە هەمان گیروگرفتییان هەیە دێنە ئێرە ، ژمارەیەکی زۆر ژنی ( سودانی ، میسری ، سۆماڵی ، ) هەندێکییان سکییان پڕەو زیڕەیان کردووە چونکە ، لەبەر ئەوەی دووراونەتەوە منداڵبوونەکەیان پڕ لە مەترسییە ..! ) . ئیتر لێرە بەدوا ،( واریس ) ژنێکی نوێ بوو ، دەتوانێ لەئاودەست دانیشێت و میزبکات ، هێندە هەیە ، ناتوانێ بە وشە باسی ئەوە بکات چ هەستێکی هەبوو بۆ ئازادبوونی خۆی .. ، دوای ئەوە بە مشاوەرەت کردن لەگەڵ ( مارلین ) بڕیار دەدات بڕوا بۆ ئەو شوێنە ، بۆ لای ئەو وێنەگرە فۆتۆمۆدلەی بزنسکارتەکەی خۆی پێدابوو ، لە یەکەم کاردا وێنەی لە بەرگی پێشەوەی ڕۆژمێرێک بڵاو دەبێتەوە ، ەنگدانەوەی زۆری دەبێت ، بۆ بەردەوامبوون لەم کارە ، لە سەرەتا کیشەی ئەوەی بۆ دێتە پێش کە ئیقامەی نییە ، بەڵام دواتر یارمەتی دەدەن و دوای ماوەیەک ئیقامە وەردەگرێت و ئەو کێشەیەی نامێنێت ، دەتوانێ دەستبەکاری فۆتۆمۆدڵی بکات واتە ، لە سالێ ١٩٨٧ ئەوکاتە تەمەنی ٢٢ ساڵان دەبێ کە دەستبەکاری فۆتۆمۆدلی دەکات ، جوانییەکەی هێندە سەرنجڕاکیش و سیحراوییە لەماوەیەکی کەم بەناوبانگ دەبێت و لە ئاستێکی بەرین ناودەردەکات ، هەربەهۆی ئیشەکەی سەردانی فەڕەنساو دواتر نیۆرک دەکات ، لەگەڵ چەندین گەورە کۆمپانیەکانی ئەوانەی دیزاینی جلوبەرگ دەکەن لەوانە ( لی ئۆریل ، لایڤس ، ڕیڤلۆن ، شنال ، ) کاردەکات و جگە لە فۆتۆمۆدلی کاری نمایشی جلوبەرگیش دەکات ، لە ئیشەکەی سەرکەوتوو دەبێت و لە زۆرێک ڕۆژنامە مۆدلیەکان نمایش دەکرێ و لەسەری دەنووسرێ ، ( واریس ) لەوکاتەیە هەمیشە بیرلەوە دەکاتەوە ، شتێک بۆ ژنان و منداڵانی وڵاتەکەی و کیشوەرەکەی بکات ، دەبێ ئەو نەریتە دواکەوتوویە و ئەو نهێنییەی کیژۆڵانی وڵاتەکەی بەدنیا ڕابگەیەنێ ، پێویستە هەوڵدات یارمەتییان بدات و وشیارییان بکاتەوە چونکە ، ئەمکردارە نامرۆییە خەتەنەو دوورینەوە ، شتێک نییە تەنها ئازاری جەستە و دەروونی هەبێت بەڵکو ، دەبیتە هۆکارێک کە تا مردن نەتوانن چێژ لە سێکس ببینن ..! بۆیە بڕیاری دا لەم ئازار و مردنە ڕزگارییان بکات ، ئەو نهێنیە ئاشکرا بکات و قسەی لەسەر بکات ، دوای ئەوە ئەنجامەکەی هەرچییەک دەبێ گرینگ نەبوو بەلایەوە ، بۆ ئەوەی دەروونی خۆی ئارام بکاتەوە لەدەست ئەم نهێنی و ئازارە فۆبیاییە ڕزگاری بێت . جارێکییان ڕۆژنامەنووسێک بەناوی ( لاورا ) کە لە گۆڤارێکی مۆدل بەناوی ( ماری کلێر ) کاردەکات و داوا دەکات دیمانەی لەگەڵ دا ئەنجام بدات ، لەگەڵ ( لاورا ) لە شوێنێک یەکتری دەبینن ، ( واریس ) بەدەرفەتی دەزانێ بە ( لاورا ) دەڵێت ، بۆ چیڕۆکی ( کاری مۆدلی و وێنە و نمایشی جلوبەرگو ئەم جۆرە باسانە زۆرجار و لەزۆر شوێن لەسەرم نووسراوە و دیمانەم ئەمجام داوە ) ئەمجارە حەزدەکەم باسی چیڕۆکێکی ڕاسەقینە و نهێنییەکی ژیانی خۆم بکەم کە ، تا ئێستا قسەم لەسەری نەکردووە ، بەس بەڵینم پێبدە وەکو خۆی بڵاوی بکەیتەوە ، ئەویش لەوەڵامدا دەڵێ ، هێندەی بۆم بکرێت درێخی ناکەم بەڵام ، دواجار بڕیار بەدەست سەرنووسەرەکەمانە ، ئیتر ڕیکۆردەرەکە دادەگرێت و ( واریس)یش دەست بە گێڕانەوەی چیڕۆکەکەی دەکات . کاتێک ( لاورا ) گوێی لە چیڕۆکەکە دەبێت و چاوی پڕدەبێت لە فرمێسک و بەدەم گریانەوە دەڵێت ،( ئەوە چ زوڵمێکە ؟ چەند بێمانا و پووچە ، خەونیشم بەوە نەدەبینی کە هێشتا شتی لەوجۆرە روودەدات ..! ) چیڕۆکەکە ڕێکدەخرێ و لە یەکێک لە ژمارەکانی ( ماری کلێر ) بە شیوەیەکی سەرنجڕاکێش لە ژێر ناوی ( خەتەنەکردنی ژنان _ تراژیدیایەک ) بڵاودەبێتەوە . ( لاورا ) کارێکی باشی ئەنجام دا ، ئەم نووسینە کاردانەوەیەکی گەورەی لێکەوتەوە ، ئەو گۆڤارە لەلایەن ڕێخراوێکی ژنان دەردەچوو بەناوی ( دەستبەجێ یەکسانی ) ، دوای ئەوە گۆڤار و و ڕێکخراوەکە کەوتنە بەر لافاوی نامەی خەڵکی بۆ دەربڕینی پشتگیری خۆیان بۆ ( واریس ) و بۆ هەرکارێک و یارمەتییەک کە لە دەستییان بێت ، بۆ یارمەتی و هەڵمەتی نەهێشتنی خەتەنەکردنی ژنان . دوای ماوەیەک دیسان ڕێکەوت ڕۆڵی خۆی دەبینێت ، ( واریس ) لەنیو فڕۆکەدا لە سەفەری گەڕانەوەی لە ئەوروپاوە بەرەو نیۆرک ، کەسێکی شارەزا لە بواری مکیاج و جوانکاری دەبینێت بە ناوی (باربارا والس ) لەهەمانکات لە کەناڵێکی تەلەفزیۆنیش کاردەکات ، ( بەربارا ) کاتی خۆی ئەو گۆڤارەی ( ماری کلێری ) بینیبوو دابووی بە بەڕیوەبەرەکەی ، ئەوانیش لەی خۆیانەوە بڕیاریان دابوو ئەم چیڕۆکە لە بەرنامەکەیان بڵاو بکەنەوە ، واریس دیمانە دەکرێت لە بەرنامەیەکی تەلەفزیۆنی بەناوی ( بەرنامەی ٢٠/٢٠ ) ئەم بەرنامەیە لە هاوینی ساڵی ١٩٩٧ نمایش دەکرێت ، بابەتەکەش بەناوی ( گەشتی ساڕێژبوونەوە ) . ئەم بەرنامەیەش لە ئاستێکی زۆربەرین دەبیندرێ و دەنگدانەوەیەکی بێوێنەی دەبێ ، دوای ئەم بەرنامەیە ، نەتەوە یەکگرتووەکان لە ( سندوقی دانیشتوان ) بەدوایدا دەگەڕێن و خوازیارن لە خەباتیان دا لە دژی ئەندام بڕین و خەتەنەکردنی ژنان هاوکارییان بکات . ( سندوقی دانیشتوان ) لە ئەنجامدانی کارەکەیان و بە هاوکاری ڕێکخراوەکانی تر ، ئامارێکی مەترسیداریی لەبارەی پشکنینی ئەم کێشەی خەتەنەکردنە بەدەست هێنابوو ، ( لە بیست و هەشت ) وڵاتی ئەفەریقیا ( ١٣٠ ) ملیۆن کیژۆڵە خەتەنە کراون . هەمووساڵێک ( دوو مڵیۆن ) مەترسی ئەوەیان لێدەکرێ ببنە قوربانی . ئەوجۆرە خەتەنەکردنەی ئەفەریقیا قیتکە بڕینەکە بە جۆرێکە ، پێی دەڵێن ( ئینفلۆمەیشن ) واتە هەڵکۆڵین .. ئەم شێوازە لە خەتەنە و بڕینە دەبێتە هۆکاری ئەم کاردانەوانە ، ( حاڵەتی شۆک ، هەوکردن ، زیان گەیاندن بە بۆڕی میز و کۆم ، جێهێشتنی جێبرین ، ئیفلیجی و میزڵدان بریندار بوون ، ئایدز ، هیپەتایت بی ، نەزۆکی ، شێرپەنجە ...! ) جگە لەم ئامار و زانیارییانەی ( یو ئێن ) ، ( ناوەندی فیدڕاڵی بۆ کۆنتڕۆلکردنی نەخۆشی و ڕێگەگرتن لە بڵاوبوونەوەی نەخۆشی ) لە ئەمریکا ، خەمڵاندوویەتی کە نزیکەی ( ٢٧٠٠٠ ) بیست و حەوت هەزار ، ژنان لە ویڵایەتی ( نیۆرک ) ئەو پڕۆسەیان بە هۆکاری ( مافی ئایینی ) بۆ ئەنجام دراوە ، ( واریس ) کاتێک ئامارەکانی ڕێکخراوی ( سندوقی دانیشتوان ) ی نەتەوە یەکگرتووەکان دەبینێ و کاردانەوەکانی ئەم کارە نامرۆییە ، بە خۆشحاڵییەوە داواکەی ( یو ئێن ) قەبوڵ دەکات و دەبێت بە سەفیرێکی خۆبەخش و کارلەگەڵ ( نەتەوە یەکگرتووەکان ) دەکات بۆ بەرگری لە ژنان دژ بە خەتەنەکردن . ( واریس ) دەڕواتە بارەگای نەتەوە یەکگرتووەکان لەبەردەم هەموو سەفیرەکان وتارێکی ناخ هەژێن پێشکەش دەکات و باسی چیڕۆکە تراژیدیەکەی خۆی دەکات ، خەتەنەکردن و ئازارەکان و ڕاکردن و هەموو خەمەکان ، ئیشکردن لەگەڵ ( یو ئێن ) بۆ وشیارکردنەوە و بەرگری لە مافەکانی ژیان یەکێک لە هاتنەدی خەونە گەورەکانی بوو ، لێرە بەدوا وەک چاڵاکوانێک زۆربەی کاتەکانی خۆی لەم پێناوەدا دەخاتەکار ، تەنانەت کەمتر کاری نمایش و مۆدلی دەکات ، ( واریس) دەڵێ ،( یەکێک لە شانازییەکان ڕەخساندنی هەڵی کارکردنمە لەگەڵ دکتۆرە ( نەفیس بەڵقیس ) کە بەڕێوەبەر و هەڵسوورێنەری ( سندوقی دانیشتوان )ە لە ( یو ئێن ) ، ئەو یەکێک بوو لە یەکەمین ژنەکان کە خەباتی دەستپێکرد لە دژی خەتەنەکردنی ژنان . ( واریس ) دەنووسێت ( ماوەی چوارهەزار ساڵە لە کلتوورە جیاوازەکانی ئەفەریقیا ژنان خەتەنە دەکرێن ، پیاوانی خۆپەرست و نەفام کە پێیان وایە لە ( قورئان) و( ئینجیل ) داوای ئەوە داکات ، بەڵام لە هیچ شوێنێکی ئەم دوو پەرتووکە باسی شتێک ناکات دەبێت ژنان ببڕدرێن بۆ ئەوەی خوا لێیان ڕازی بێت ، بەڵکو ، ئەوە تەنیا پیاوان خۆیانن داوای دەکەن و دەیانەوێت دڵنیابن لەوەی ، کە مافی خاوەندارێتی ، سێکسواڵێتی تەنیا بۆ ئەوان بۆ خۆیانە ، ئەوانن داوا دەکەن ژنەکانیان خەتەنە بکرێن ..! هەر بەهۆی کارکردن لە بواری بەرگری لە مافەکانی ژنان ، جارێکییان سەفەرێک بۆ سۆماڵ دەکاتەوە و خوشک و براو دایکی دەبینێت . ( واریس دێری ) هاوسەرگیری لەگەڵ کەسێک دەکات بە ناوی ( دانا ) کە پەیوەندی خۆشەویستی لەگەڵیدا هەبووە ، لە تەمەنی سی ساڵیدا ، بۆ یەکەمجار دەبێ بە دایک و منداڵێکیان دەبێ و ناوی دەنێن ( ئەلیکا ) ، ( واریس ) لە ساڵی ١٩٩٨ بەهاوکاری نووسەرێک بە ناوی ( کاثلین میلەر ) چیڕۆکی ژیانی خۆی دەنووسێتەوە و بەناوی ( گوڵی بیابان ) بڵاوی دەکاتەوە ، لەو ساڵەدا دەبێت بە یەکێک لە پڕفرۆشترین پەرتووک ( یانزە ملیۆن ) دانەی لێدەفرۆشرێ و بۆ چەندین زمانی دنیا وەردەگێڕدرێ ، ( واریس ) لە دوو کاری سینەماییش ڕۆڵ دەبینێ ، هەروەها گوڵی بیابان دەکرێت بە فیلم و ( شێری هارمان ) کاری دەرهێنانی بۆ دەکات ، ( واریس ) کە فیلمەکە دەبینێ دەڵێت ، ( لە منداڵی زۆر خەونم هەبوون بەڵام هەرگیز لەو باوەرەدا نەبووم ڕۆژێک ژیانم بکەوێتە سەرشاشە ، بەڵام ئەوە مەسیجێکی گرینگە تا خەڵکان ڕێز لە شکۆی یەکتری بگرن ..! ) ، هەروەها دوای ئەم دەنگدانەوەی پەرتووکی( گوڵی بیابان ) ، وەک نووسەرێک چەند پەرتووکی تر دەنووسێت لەوانە ، ( داڕماندنی بیابان ٢٠٠٤ ) ، ( منداڵانی بیابان ٢٠٠٥ ) ، ( نامەیەک بۆ دایکم ٢٠١٠ ) ، ( سەفا بپارێزن ٢٠١٤ ) ، گرینگترین خاڵی پرشنگداری ئەم پەرتووکە ، ئەوەیە / توانی هێزی نووسین بە ( واریس ) ببەخشێ و بیکات بە نووسەر ، هاوارێک لەنێو پەرتووکەکانی ( واریس ) بەرزدەبێتەوە ، دەیەوێت کیژۆڵەکان و منداڵان و مرۆڤە بێگوناهەکانی بیابان بپارێزێت ، واریس دێری تا ئێستا چەندینجار خەڵات کراوە ، لەوانە ( ساڵی ٢٠٠٠ خەڵاتی " ژنی ساڵ " لە ڤیەنا ) ، ( خەڵاتی" جیهانی ژن " ٢٠٠٤ لە ئەلمانیا ) ، خەڵاتی ( گاڵا سپا ) لە " جوانی ئایدڵ " لە ٢٠١٨ ) و چەندانیتر ، منیش لە ڕێگەی ئەم نووسینەمەوە پێمباش بوو خوێنەری کورد بەم گوڵە نووسەرە و بە هەوڵ و ئومێدەکانی ئاشنا بن ، ئیتر بە هیوام گوڵی بیابان لە کارەکانی سەرکەوتوو بێت و ئەم ( خەتەنەکردن و دوورینەوە ) دژ بە کچۆلانی ئەفریقیا ، وەک نەریتێکی نامرۆیی و ناشارستانیی ڕابگیرێ و کۆتایی پێ بێ.
____________________________________
سەرچاوەکان:

- پەرتووکی (گوڵی بیابان)، واریس دێری، بە هاریکاریی کاثلین میلەر، ١٩٨٨، لە سویدییەوە: زۆراب.
- لە ئەنتەرنێتەوە:
١- The desert flower : waris dirie practice English spotlight
٢-
waris dirie : Somalian model , author , and acticist


نیسانی ٢٠١٩

ماڵپه‌ڕی ناڵه‌ حه‌سه‌ن

 

 

 

 

په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک