|
برِیاره‌كه‌ى كوَنگریَس و هه‌ڵویَسته سه‌یره‌كان .
محه‌مه‌دى
مشیر
له كاتیَكدا كه برِیاره‌كه‌ى كوَنگریَسى ئه‌مریكا سه‌باره‌ت به دابه‌شكردنى
عیَراق بوَ سىَ هه‌ریَمى
فیدرِاڵى له 26/9/2007 دا برِیاریَكى مولزه‌م نییه، ده‌نگوَى ئه‌و
برِیاره له روَژى ده‌رچوونیه‌وه تا ئه‌مرِوَ له نیَوه‌نده سیاسییه‌كانى
ناوخوَى عیَراق و ناوچه‌كه و جیهان مشتومرِیَكى زوَرى خوڵقاندووه. به‌پیَى
دوایین هه‌واڵه‌كان بیَت پیَنج فراكسیوَنى په‌رله‌مان كه بریتین له :
به‌ره‌ى ته‌وافوقی سوننه، فه‌زیله،... ره‌وتى سه‌در ، دیالوَگى
نیشتمانى و ئه‌لعراقیه، سه‌ربارى هه‌ندىَ له نویَنه‌رانى توركمان و
ئیَزیدییه‌كان، ریَك كه‌وتوون یه‌كده‌نگ پرِوَژه‌ى (دابه‌شكردنى ولاَت)
ره‌تبكه‌نه‌وه.
له لایه‌كى دیكه‌دا ره‌نگه خوَپاریَزى ئه‌نجومه‌نى بالاَى ئیسلامى به
سه‌روَكایه‌تى عه‌بدولعه‌زیز ئه‌لحه‌كیم (كه دیارترینى ئه‌و لایه‌نانه‌یه
كه تا دویَنىَ بانگه‌شه‌ى فیدرِاڵیبوونى عیَراقیان ده‌كرد) هاوكاتى هه‌ڵویَستى
مالیكى ( كه پرِوَه‌كه‌ى كوَنگریَسى به كاره‌سات بوَ ناوچه‌كه و
عیَراق) وه‌سفكردووه ، له هه‌ڵویستى هه‌موو لایه‌نه‌كانى دیكه سه‌رنج
راكیَشتر بیَت.
به هه‌ر حاڵ هوَكارى سه‌ره‌كى له هه‌ڵویَستى تیَكرِاى لایه‌نه به‌رهه‌ڵستكاره‌كانى
ناوخوَى عیَراق به‌رامبه‌ر به برِیاره‌كه‌ى كوَنگریَسى ئه‌مریكا له
لایه‌كیان بوَ ئه‌و مه‌ترسی و به‌دحاڵیبوونه ده‌گه‌رِیَته‌وه كه له
راست سیسته‌مى فیدرِاڵى هه‌یانه، له لایه‌كى دیكه‌شدا بوَ وابه‌سته‌بوونى
ئه‌و لایه‌نانه ده‌گه‌رِیَته‌وه به‌و پرِوَژه ناوچه‌ییه‌ى كه له
لایه‌ن ولاَتانى عه‌ره‌بى سوننه مه‌زهه‌به‌وه به‌رِیَوه‌ده‌چیَت ، له
كاتیَكدا نه توندرِه‌وانى شیعه ئاماده‌نه چیتر كه‌مینه‌یه‌كى سوننه
حوكمرِانیان بكات، نه ده‌مارگرژه شوڤینسته‌كانى كه‌مینه‌ى سوننه‌ش
رازینه ده‌سبه‌ردارى حوكمرِانى زوَرینه‌ى شیعه ببن، نه كوردیش
ئاماده‌یه وه‌ك سه‌رده‌مى رژیَمه‌كانى پیَشووى عیَراق هه‌موو مافه‌كانى
بكریَنه قوربانى ململانیَى نیَوان هه‌ردوو لایه‌نى سه‌ره‌وه له
كاتیَكدا ده‌ستوورى هه‌میشه‌یى عیَراق برِیارى له سه‌ر فیدرِاڵى بوونى
عیَراق داوه.
فیدرِاڵیزم بوَ ولاَتیَكى فره نه‌ته‌وه و فره ئایین و هه‌مه‌رِه‌نگى
وه‌كو عیَراق باشترین ریَگه‌چاره‌یه بوَ ده‌ربازبوونى ولاَت له‌و
ئاسته‌نگه سیاسی و ئه‌منى و ئابوورى و كوَمه‌لاَیه‌تییه‌ى تیَكه‌وتووه،
به تایبه‌تیش كه زوَرینه‌ى خه‌ڵكى عیَراق ده‌نگى بوَ ئه‌و سیسته‌مه
داوه و له ده‌ستوورى هه‌میشه‌ییدا چه‌سپاندوویه‌تى.
راستیه‌ك هه‌یه پیَویسته هه‌موو كاتیَك ره‌چاوبكریَت، ئه‌و راستیه
ئه‌وه‌یه كه پیَویسته سیاسه‌تمه‌دارانى هه‌ردوو لایه‌نى ناوبراو باش
بزانن كه له سه‌ر زه‌مینه‌ى واقعدا مه‌وداكانى پیَكه‌وه ژیان له
چوارچیَوه‌ى عیَراقیَكى به زوَر دروستكراو، عیَراقیَكى پیَكهیَنراو
دوور له ویستى گه‌لان و ئایین و مه‌زهه‌به جیاوازه‌كانى ئه‌و
چواچیَوه زوَره‌ملیَیه به‌رته‌سكتر بوَته‌وه و ، هه‌رگیز به
خوَدزینه‌وه‌و چاوپوَشین له‌و گوَرِانكارییانه‌ى دواى رووخانى رژیَمى
دیكتاتوَرى به‌عس نایه‌ته‌دى، بوَیه باشتر وایه هه‌موو لایه‌ن و حزبه
سیاسییه‌كان له به‌ر روَشنایى ئه‌و ده‌ستووره كاربكه‌ن كه پیَشتر ده‌نگیان
بوَ داو له سه‌رى ریَككه‌وتن.
كارى تیروَریستى و كوشتنى تایفى و پاكتاوكردنى یه‌كتر سیمایه‌كى دیارى
عیَراقى دواى به‌عسه و كه‌مكردنه‌وه و ریشه‌كیَشكردنى ئه‌و دیارده
قیَزه‌وه‌نانه ته‌نها به له به‌رچاوگرتنى ئه‌و راستیه‌ى سه‌ره‌وه
دیَت به‌مه‌رجیَك عیَراقی نوىَ له سه‌ر بنه‌ماى یه‌كیَتیه‌كى ئاره‌زوومه‌ندانه
دابمه‌زریَته‌وه. مه‌ترسى له پرِوَژه‌یه‌ك كه مولزه‌م نییه جگه له
پاشاگه‌ردانى سیاسى به‌ولاوه هیچى دیكه بوَ ئه‌و ولاَته ویَرانه‌یه
به‌دى ناهیَنیَت، له كاتیَكدا هه‌موو لایه‌ك ده‌نگیان بوَ فیدرِاڵیه‌تى
عیَراق داوه. دابه‌شكردنى ده‌سه‌لاَت به‌سه‌ر هه‌ریَمه‌كاندا له سه‌ر
بنه‌ماى ده‌ستوورى هه‌میشه‌یى تاكه زامنى دابه‌ش نه‌بوونى عیَراقه له
سه‌ر بنه‌ماى تایفه‌گه‌رى هه‌روه‌كو باسى ده‌كه‌ن، به‌ده‌ر له هه‌ریَمى
كوردستان هه‌ر كیَشه‌یه‌ك هه‌بیَت ئه‌وا له‌نیَوان هه‌ردوو لایه‌نى
شیعه و سوننه‌یه و پیَویسته خوَیان كیَشه‌كانیان له گه‌ڵ یه‌كدا یه‌كلابكه‌نه‌وه،
نه‌وه‌كو ئوَباڵى هه‌ر پرِوَژه‌یه‌ك بخه‌نه ئه‌ستوَى كورد.
|
