په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

 

به‌ناوی کوردستانی گه‌وره‌

 

چه‌ند وشه‌یه‌ک ، پێشکه‌ش به‌ مێدیا کوردیه‌کان :

ح.س.سۆران   

 

کورد کوته‌نی ، پێشکه‌ش کردنی  ئه‌م نووسراوه‌یه‌ به‌ به‌رپرسان و ده‌ست وپێوه‌دنی بیرمه‌ند ( بیر+مه‌ند) و زانای میدیا کوردیه‌ کان ، وه‌ک ئه‌مه‌ وایه‌ ترێ ره‌شه‌ به‌ دیاری به‌رم بۆ ناوچه‌ی ئالانی سه‌رده‌شت ، مازو بۆ ده‌ڤه‌ری بانه‌ یا به‌رو بۆ باژێڕی ئیلام . به‌ڵام هه‌رچۆن بێ ، تکا ده‌که‌م سووکه‌ سه‌رنجێکی بده‌نێ و ئه‌گه‌ر به‌ خشلی په‌سه‌ندیان رازاوه‌ ، له‌مه‌و دوا له‌ بابه‌ته‌کاندا له‌به‌ر چاوی بگرن ، ئه‌گه‌ر نا ، خۆێ لێ ببوێرن و بیخه‌نه‌ لاوه‌ :

1-  له‌ جێگه‌ی وشه‌ی " دێکومێنت " ، وشه‌ی  "به‌ڵگه‌ "به‌ کار به‌ر‌ین ،که‌ وشه‌یه‌کی ره‌سه‌نی کوردیه‌ . Document   وشه‌یه‌کی ئینگلیسیه‌ و به‌م چه‌شنه‌ش ده‌رده‌بڕرێ             " دۆکیومێنت " .

2- له‌ باتی " چه‌ند رۆژ پێش " ، "چه‌ند رۆژی داهاتو" به‌کار به‌رین . چون" پێش "به‌ مانای "پێشتره‌ " نه‌ک "  دواتر" . چه‌ند رۆژ پێش واته‌ چه‌ند رۆژی رابوردو  .

3- له‌ باتی وشه‌ی " ئایه‌نده‌ " ، وشه‌ی " داهاتو " به‌کار به‌رین .

4-  بۆوێنه‌ له‌ باتی ئه‌وه‌ی بڵێین "  پردێک له‌ سه‌ر سیروان دروست ده‌کرێ  " ؛ بڵێین "  پردێک له‌ سه‌ر سیروان دروست کرا  " . چون ئه‌و کاره‌ ته‌واو بوه‌ ، ئه‌گه‌ر بڵێین دروست ده‌کرێ ، واته‌ له‌ داهاتو دا دروست ده‌کرێ  .

5- له‌ باتی ئه‌وه‌ی بڵێین " داوای لێبووردنی کرد " ، بڵێین  " داوای چاوپۆشی کرد " .

6- ئه‌گه‌ر شتێک به‌ پیتی لاتین ، له‌ خوار شاشه‌ی تێلێڤیزۆنه‌که‌وه‌ ده‌نووسین ، به‌ پێی یاسای رێنووسی لاتینی زمانی کوردی بینووسین ، نه‌ک به‌ ره‌مه‌کی ‌ و به‌ ویستی خۆمان .

7- له‌ باتی " سه‌نته‌ر " بلێین " نێوه‌ند " . سه‌نته‌ر وشه‌یه‌کی فه‌رنگی عاره‌بێندراوه‌ .

8- نه‌ڵێین زمانی کرمانجی ، سۆرانی ، گۆرانی و ... . ئه‌وانه‌ زاره‌وه‌ی سه‌ره‌کی زمانی کوردین . به‌ڵام بۆ وێنه‌ بڵێین " زاراوه‌ی کرمانجی زمانی کوردی " و هتد .

9- بۆ هه‌ر شتێک ، وشه‌یه‌کی ره‌سه‌نی کوردیمان به‌هه‌ر زاراوه‌یه‌ک  هه‌بێ ‌ ، له‌ به‌کار بردنی وشه‌ی عاره‌بی ، تورکی ، فارسی ، فه‌ڕه‌نگی   و ... خۆ بپارێزین . تا بتوانین زمانی کوردی ، قاڵ و بژار بکه‌ین  .

10- له‌ باتی " کولتور " بڵێین " فه‌رهه‌نگ " ، کولتور وشه‌یه‌کی فه‌ڕه‌نگیه‌ .

11- ڵه‌ باتی " دۆسیه‌ " ، بڵێین " په‌ڕوه‌نده‌ " ، دۆسیه‌ وشه‌یه‌کی فه‌ڕه‌نگیه‌ .

12- بۆ وێنه‌ نه‌ڵێین " گۆرانیه‌کمان پێشکه‌ش بکه‌ " ، بڵێین "گۆرانیه‌کمان بۆ بڵێ " . پێشکه‌ش کردن واته‌ ( ته‌قدیم کردن ) ، که‌ جوان نیه‌ مرۆڤ بڵێ فڵانه‌ شتم پێشکه‌ش بکه‌، وه‌ک ئه‌وه‌ وایه‌ بڵێی " قسه‌یه‌کم عه‌رز بکه‌ ) .

 

به‌ هیوام ئه‌م پێشنیارانه‌ ، وه‌ک خزمه‌تێکی بچووک‌  له‌ پێناو پیتاندنی ( غه‌نی سازی) زمانی کوردی دا ،له‌ خزمه‌تگوزاری چکۆله‌ی خۆتان وه‌ر بگرن . 

 

تێبینی: ئه‌م پێشنیارانه‌م  له‌ سه‌ر بڕێک له‌و  بابه‌تانه‌‌ ‌ نووسیوه‌ ، که‌ هێندێک جار ، که‌وتوڕه‌وتو   به‌ ده‌گمه‌ن له‌ هێندێک مێدیا دا ، دیومن . پێشنیارێکی گشتیه‌ و مه‌به‌ستم  له‌ هیچ مێدیایه‌کی تایبه‌ت نیه‌ . ماندوونه‌بینی له‌ هه‌مووشیان ده‌که‌م .

 

تاران

 11/11/ 2708

 soransa@hotmail.com