دەرکردنی گروپێکی چوار کەسی سەرلێشواو.*

عه‌بدوڵا مەحمود

بەرواری 7-10 ژمارەیەک لە کادرانی یەکێتی نیشتمانی کوردستان، ڕەوتی گۆرینی دیموکراس (ڕەگ) یان ڕاگەیاند. چەند ڕۆژێکی کەم دوای ڕاگەیاندنی (ڕەگ) لەهەنگاوێکی چاوەروانکراودا، مەکتەبی سیاسی یەکێتی نیشتمانی لە کۆبونەوەکەیەدا بە ئامادەبوونی سکرتێری یەکێتی بڕیاری دەرکردنی ئەو کادرانەیان دا کە واژۆیان لە ڕاگەیاندنەکەی (رەگ) دابوو.

بەجیا لەوەی ڕەوتی گۆڕینی دیموکراسی هەڵگری چ ئامانج و بانگەشەیەکن، وە بەجیا لەوەی خەونی ئەوان بۆچاکسازی یەکێتی نیشتمانی چەندە بڕدەکات و ڕوبەڕووی چ تەنگژەیەک دەبنەوە و خۆشیان چەندە راوەستاو پەیگیر دەمینەوە. تەنانەت بەدوور لە لێکدانەوەی ناوەڕۆکی ئەو بەیانەی کە خۆیان پێی راگەیاندووە، جێگای خۆیەتی هەڵوێستەیەک لەسەر مامەڵەی سەرکردایەتی یەکێتی نیشتمانی کوردستان لەگەڵ کادرانی ڕەوتی گۆڕینی دیموکراسی بکەین.

هیچ حزبێک لە دنیادا نادۆزینەوە هێندەی یەکێتی نیشتمانی کوردستان شانازی بە دیموکراسی و فرەیی و چەپکە گوڵ... بکات. وە هیچ حزب و ڕێکخراوێک نادۆزینەوە هێندەی یەکێتی نیشتمانی کوردستان بانگەشەی پاراستنی مافەکانی مرۆف و ئازادی و ....بکات.

کەچی یەکێتی نیشتمانی وەکو هەموو هێزو ڕەوتگەلە قەوپەرست و کۆنەپارێزەکانی کوردستان، لەکردەوەدا نەک هەر نمونەیەکی بەرجەستەکراوی کەلتور و رەفتاری زبر و ڕەقە، بەڵکە خۆی قوتابخانەو کارگەی خوڵقاندنیانە.هیزیکی هەلەشەو هاوکات سەرکەوتوی وەرگرتنی تەجروبەی سیستمە عەسکەرتاریاریەت و دیکتاتۆرەکانە. ئەمە لە ژیانی ڕێکخراوەییانەوە بگرە بۆ مامەڵەیان لەگەڵ دواوا و خواست و ناڕەزایەتیەکانی خەڵک، لە خەباتی شاخ و نهێنیانەوە بۆ شارو حکومرانی، ئەمە لەگەڵ دۆستانی هەڵگەڕاوەی خۆیان تا دەگات بەوانەی لەدەرەوەی ئەوان ڕەخنەو ناڕەزایەتی توندو ڕیشەیان لێیان هەیە، بەبەرجەستەیی تاقیکراوەتەوە.

پانۆراما و لیستی درێژی دژی ئازادی و دژی دیموکراسیی ودژی کراوەیی، ڕاستەوخۆو ئاشکراو ناڕاستەوخۆو شاراوەو پشتی پەردەیان هێندە زۆرە کە بەحەق کێوێکە لە خەرمانەی بیرەوەری هەر کادرو ئەندامێکی سەرکردایەتی یەکێتی نیشتمانی و هەموو چاودێرو مێژوونووسێکی بەئەمەک و ڕاستگۆ.

ئەو مامەلەیەی بەرامبەر بە کادرانی ڕەوتی گۆرانی دیموکراسی، و ئەم دەربڕینە قێزەون و شەمهێنەرە، ئەم لێدانەوە لە قاوانی کۆنی ڕژیم و دەسەڵاتە کەنارخراوەکان، چاوەروانکراو بوو.

"گروپیکی چوارکەسی سەلێشێواو، تەکتەتول لەدژی یەکێتی، هەڕەشەی دەرەکی و فام نەکردنی هەلومەرج، کودەتاچی، کاری گێرەشێوێنی، ژێرپێخستنی سەرەتاکانی ڕێکخستن...."

ئەمانە ئەم دەربرینانەی کە لە بڕیاری دەرکردنی ئەم کادرانەی ڕەگ دا بەکارهێنراون.

دیارە ئەمانە لە فەرهەنگی یەکێتی نیشتمانی و هەموو هێزە قەومچیەکانی تری کوردستاندا، تازەنین و یەکەم جار نییە بەکاردەهێنرێن، بە دڵنیاییەوە ئەو چوار کادرەی پێشووی یەکێتی نیشتمانی و ڕەوتی گۆڕانی دیموکراسی ئێستا، بەهەزاران حاڵەتی وایان لەبەردەستەو بەملیۆنان وشەو دەربڕین و لەوانەش واوەتر چەندین حاڵەتی دەستبردن بۆ توندوتیژی و سەرکوت و کوشتن و بێسەروشوێنکردن و دەستبردن بۆچەک بەڕووی نەیارانیاندا، نەیارانی خۆی و ناوڕیزەکانیان کە ڕەخنەی توندیان گرتووەو شکۆی سەرۆکیان وەکو پێویست ڕانەگرتووە، کە هەوڵیان داوە ڕەخنەو بۆچونە سیاسیەکانیان چواچێوە پێبدەن و خەڵک لەدەوری بیروبۆچونەکانیان کۆبکەنەوە، بەهەمان ئەو پاساوانەی سەرەوەو بەهەمان ئەم دەربرینانەوە بەدەستی هاورێی پاڵ دەستی خۆیان سزای شۆرش و شەرعیەتی دەسەڵات و ئەزمونیان داون. لە دەرەوەی حزب و ڕێکخستنیش لەگەڵ حزبە مخالیفەکانی خۆیان کە هاوپەیمانیەتیان تێک چووە، دیسان تەقڵەیان بە فیل لێداوەو تۆڵە بەزەبرە ئەمما بەزەبرە، بەزەبری چەورو گەرم کردۆتە نیشانە و دەستیان لەهیچ کاروکردەوەیەک نەپاراستووە.

یەکێتی نیشتمانی، ئەمجارە هەمان تۆمەتە قەدیمی و سواوەکانی خستەوە گەر، سەرەتای گەڕانەوەیان بۆ ناوشارەکان و لەبەرامبەر بە شوراکان هەڵسوڕاوانیان و پاشان بە ڕابەرانی ناڕەزایەتیەکانی خەڵکیان ئەوت ئەمانە تابوری پێنجەمن، بەرگری لەبەعس دەکەن، نۆکەری ئێران و تۆرانیەکانن، سەر بە ئەنسارئیسلامن. هەر دوێنێش بوو بە خۆپیشاندانی خەڵکی نەدارو ئەنفالکراوی گەرمیان و هەڵەبجەی لە کیمیایی هەڵکێشراویان ئەوت ئەمانە دەستیان لەپشتە، ئەمانە دژی ئەزمونی گەلەکەمانن، ڕوباری خوێنی شەهیدان نابینن، ئێستاش هەکەسێک ڕەخنەیەکی بەرجەستەو ڕیشەیی بگرێت، ئەڵێن لە کاتێکدا ئێمە هەڕەشەی دەرەکیمان لەسەرە، پیلان لەدژی گەلەکەمان هەیە، هەرچی بەڕوویاندا وەستایەوە، بەزۆرو مامەڵەی ناشارستانی و دێهاتی وەڵامی دەدەنەوە. وەڵامی کادرانی ڕەگ بەشێک و تەنها بەشێکە لەهێرشێکی گەورەترو بەبەرنامە کە دەسەڵاتی سیاسی لەکوردستاندا پەیرەوی دەکەن.

بێگومان ئەم دەربرینە بازاری و کۆن و ناسەردەمیانە، و سەرئەنجام ئەم ڕەفتارە لەگەڵ چوار کادر کە بەبەیانیک خۆیان ڕاگەیاندووە و ئەجندای سیاسی خۆیان بەیان کردووە، لە ئێستادا هەڵگری چەند مەغزایەکی سیاسییە، لەوانە:

-ڕەوتی تەکەتولەکانی ناو یەکێتی و جموجۆڵەکانیان کۆنترۆل بکەن. و لە ژیرناوی یەکێتی ناویەکیتیدا ئەم نایەکێتیەی ناو یەکێتی و ئەو پیلان و نەخشانەی لەدژی یەکتری بەکار دەهێنن، سنورداربکەن و لە هێڵی سوری ناو یەکێتی ئاگاداریان بکەنەوە.

-بێگومان ڕەگ بێئاگاداری باڵی ریفۆرم، دەستی بۆ ڕاگەیاندن و دەست بەکاربوونی خۆی نەکردووە، وەڵامدانەوەی خێراو بەپەلەو زبر، بەر لەوەی وەڵامێک بێت بەو چوار کادرەی کە دەرکران، هەڕەشەیەکی ئاشکرایە لەوکادر و هەڵسوڕاوانەی لەگەڵ باڵی ریفۆرمن و لەناویەکێتیدان.

-هەوڵێکی ناشارستانی ترە، بەرامبەر بە نەیارانی خۆیان و لەدەرەوەی یەکێتی و هەڕەشەیە لەخەڵکی کوردستان و ئەو ناڕەزایەتییە پەرش و بڵاو پچرپچرانەی هەموو چین و توێژە کۆمەڵایەتیەکانی کۆمەڵگای گرتۆتەوە. کۆنترۆڵکردن و ڕێگەنەدان بە سەراسەری بوونەوەیان، بەفروانبوون و سیاسی بوونەوەی زیاتریان، بەڕێخراوتربوونی، پێویستی بە نیشاندانی هێزە، ئەمە کەناڵێک بوو بۆ ناردنی پەیامی ترس بۆ هەلسوراوانی ئەم خۆپیشاندان و مانگرتن و ناڕەزایەتیانە.

ڕەوتی گۆڕانی دیموکراسی" ڕەگ" ئەگەر بڕیاربێت ڕەوتێک و ئاراستەیەک بگرنە بەر بۆئەوەی شانسێکی هەبێت، بەر لەهەموو شت ئەوەیە، کە لە کارنامەو ڕەفتاری نزیک بە سێ دەیەی یەکێتی نیشتمانی و حزبە قەومیەکانی تری کوردستان، دەرسیان وەرگرتبێت، بەکردەوە بەگژ ئەو کەلتورە دڵڕەق و نادیموکراسی و داخراوەدا، بچنەوە کە کۆمەڵگای سخناخ کردووە.

* تایتڵی بڕیاری مەکتەبی سیاسی یەکێتی نیشتمانییە بۆ دەرکردنی ئەو چوار کادرەی ئیمزای ڕاگەیاندنی (ڕەگ) یان، کردووە.