ئەو ترسەى میدیاى کوردی دروستى کردووە
ترسە لەدیموکراسیەت ، یان لاوازیە لەدیموکراسیەتدا ؟

محه‌مه‌د حوسێن     

هەموو کەس مافی ئاگاداربون و زانینی هەیە لەبارەى ئەو پێشهات و ڕوداوانەى پەیوەندى بەژیانیەوەهەیە ، هیچ پاساوو بیانویەکیش بایى ئەوە نیە ئەم مافەى لەپێناودا فەرامۆشکرێت ، بۆئەوەى ئەم مافەیش پارێزراو وفەراهەمکراو بێت ئازادی ڕادەربڕین پێویستە ، بەبێ فەزایەکی ئازادیش بۆ کەناڵەمیدیاییەکان و میدیاکاران ئەم ئازادیە ناتوانێـت بژى .

گەر ئەو پەراوێزە ئازدەى میدیاکارە بوێرەکانی کوردستان دروستیان کردووە لەم وڵاتەدا نەبوایە ، هیچ شتێک نەبوو پینەو پەڕۆى دیموکراسیەتە کۆڵەوارەکەی پێ بکرێت ، هیچ ئەگەرێک نیە بۆهەر کەسێکی گەشبین بیەوێـت ئومێدی خۆى لەسەر بینا بکات ، ئەگەر چى ئەم بوارەیش بە شوێنەوارە یاساییەکانی بەعس و دەیان گرفتی تر مینڕێژکراوە ، کەچى تەنها ڕویەکی جوان بووە لە ئەزمونی حوکمڕانی هەرێمی کورسدتاندا ، بەبێ ئەم پەراوێزە بەرتەسکەیش بەهەر کەسێک بڵێیت لەکوردستاندا هەوڵەکانی دیموکراتیزە کردن و پێکهێنانی کۆمەڵگایەکی مەدەنی لەئارادایە ، دورنیە بەدرێژایی یەک هەفتە پێ بکەنێت . بەڵام وادیارە گەیشتوینەتە دۆخێک کە ئەم پەراوێزە بچوکەیش بۆخەڵکی کوردستان بەزۆر ئەزانرێـت ، یاخود بەرژەوەندی دەسڵاتداران و مافی هاووڵاتیان لەزانین و ئاگادار بوون کەوتونەتە ناکۆکیەکەوە دورنیە ئەنجامکەى بەخنکاندنی دەنگە ئازادەکانی ناو ڕۆژنامەگەرى کوردی کۆتایى بێت . گەر هەوڵ و تەقەلایەک لەلایەن دەسڵاتدارانی کوردستانەوە بۆدەمکوت کردنی کەناڵە ئازادەکانی میدیاى کوردی دەستى پێکردووە ، یان لەداهاتودا چاوەڕێ ئەکرێت ، تەنها لەسۆنگەى ئەم ناکۆکیەوە ئەشێت لێی تێ بگەین . نەگبەتی ئەم ئەزمونە سەقەتەیش لەوەدایە ئەوەى دەسڵاتدار نەیوست تۆ نابێت بیزانیت ، یاخود میدیاکارى ئازادی ( سەرەڕۆ ) ى بێ هیچ پشت وپەنایەکی یاسایى و دەستورى نابێـت بیکاتە هەواڵ و لەلاپەڕەکەى خۆیدا بلاًوی کاتەوە . کێشەکە ئەوەنیە پێویستمان بە میدیاى ئازادە بۆئەوەى هەست بکەین لەکەشێکی دیموکراسیدائەژین ، بەڵکو هەر لەسەرەتاوە قسەو باسێکی لەم جۆرە فشۆڵى و دەستکورتی ئەو ئەزمونە ( بەناو دیموکراسیەمان ) نیشان ئەدات کە هەمیشە تارمایى و هەڕەشەکانی وەک مۆتەکەیەک بووە بۆ دەنگە ئازادەکانی میدیاى کوردی . ئێمە ساڵانی ڕابردوویش هەوڵى جۆربەجۆرى دەم کوتکردنمان بینیوە ، بەڵام لەوە ئەچێت ئەم جارەیان ڕێکخراو تر و بەرنامەڕێژکراو تر هەڵمەتێک بەڕێوە بێت .

ئەزمونی وڵاتانی ترى دراوسێ نیشانی داوین کە ترسی هەر دەسڵاتدارێک لەگەلەکەى خۆى سەرەتا لەو ترسەوە دەست پێ ئەکات بەرامبەر کەناڵە ئازادەکانى میدیا هەیەتی ، بەتایبەتی ئەو کەناڵانەى ئەیانەوێت دەنگی زۆرینەی هاووڵاتیە بێدەنگەکان بێت . کەشى ڕۆژنامەگەرى کوردی لەگەڵ ئەم پەراوێزەیشدا گرفتی خۆى هەر هەبووە ، میدیاکارى کورد پێش ئەوەى کەلەپچەکە بکرێتـە دەستى گەلێک ئاستەنگی ترى لەبەردەمدایە ، ئاستەنگی ئەو یاسا کۆنانەى جێ پەنجەکانی بەعسى پێوە دیارەو تائێستایش بەکار ئەهێنرێت بۆجڵەو کردنیان ، ئاستەنگی شاراوەیى ئەو زانیارى و داتانەى پێویستە میدیاکار دەستى پێى بگات و کەچى ناگات ، ئاستەنگی نەبونی یاسایەک بە دەسڵاتدار و بەرپرس بڵێت ئەمە مافی ڕۆژنامە نوسەو ناکرێت کەى میزاجت نەبوو دەرگاکانی لێ دابخەیت ... هتد ، بەڵام لەوە ئەچێت ئەو بەرپرسانەى کە دەنگە فریلانس و بوێرەکانی میدیاى کوردی ترساندونی پێیان وابێـت دیموکراسیەتەکەیان نەپێویستى بەشەفافیەت هەیە و نە بەڕۆژنامەگەرى ئازادیش !!

لەم نێوەدا ئیشکالیەتەکانی میدیاى ئیلکترۆنی کوردی زیاد لەپێویست زەق کراوەتەوە ، ڕاستە سنوردارى بەکارهێنانی ئینتەرنێـت لەکوردستاندا هێشتا ڕێگرە لەوەى کە ئەم بەشەى میدیاى کوردی بەئاسانی بڕواتە هەموو ماڵێکەوە ، بەڵام بێگومان ترسە گەورەکە لێرەوە دروست بووە ، ئەم فەزا ئەلکترۆنیە بەڕادەی جڵەو شکێنی و سنور نەناسیەکەى ترسیشى دروست کردووە ... لەهەموی زیاتر ترسی ئەوەى کە هەرکات ویستیان ناتوانن دایخەن ، ناتوانن ڕایکێشنە دادگاو ناچارى کەن بۆئەوەى سەرچاوەى زانیاریەکانی ئاشکرابکات . ئەزانین هەموو گەندەڵیەکانی ناو ڕۆژنامەگەرى کوردی هاتۆتە ئەم بوارە ئیلکترۆنیەوە ، ئەو کەڵچەرە ناشیرنەى جنێوبازی کە لە شەڕى ناوخۆدا داهێنرا لێرەوە جارێکی تر زیندوو کراوەتەوە ، بەڵام دەنگە پۆزەتیڤە ئازادەکانیان هێندە بیستراون کە بتوانن بەسەر ئەم گەن و گۆتاڵەى ڕابردووى ڕۆژنامەگەریى کوردیدا زاڵبن .

ئەم ترسەى ئەمڕۆ بەرامبەر دەنگە ئازادەکانی میدیاى کوردی دروست بووە چەند ڕاستیەکی تاڵمان نیشان ئەدات :

هەر لەسەرەتاوە ئەو خەیاڵە نەخۆشەى سیاسیەکانمان نیشان ئەدات کە ئەیانەوێـت خەڵکی کوردستان بێ بەشکەن لەزانینی لانی کەمی زانیارى بەرامبەر ئەو ڕوداو و پێشهاتانەى ڕاستەخۆ پەیوەندی دارە بەژیانیانەوە ، بێبەشکردنی هاووڵاتیان لەزانینی باکگراوەندی ڕوداو و کێشەکانی ناو گۆڕەپانی کوردستان جگە لەوەى سەرەتاى دروستبونی زۆر کێشەى تریشە ، بەڵام بۆخۆى مردنێکی کارەساتاوی ئەو پەراوێزە ئازادەیە تائێستا میدیاکارەکانی کورد بەترس و وریاییەکی زۆرەوە هەڵسوکەوتیان تیا کردووە .

ئەگەر خەڵکانێک هەر لەبەر ئەوە ئازادی ڕادەر بڕینیان قبوڵە کە وێنەیەکی کاریکاتۆرى دیموکراسیەتەکەى هەرێمی کوردستانی پێ نیشانى دەرەوە بدەن ، ئەوا بۆهەموو ئەو دەنگە میدیایى و ڕۆشنبیرى و سیاسیە ئازادانەى خەونی دروستکردنی کەشێکی لەبارتر و ئازادتریان هەیە بۆئەم وڵاتە ، ئەم کێشە زۆر لەوە چارەنوسسازترە تەنها هەر گرفتی بەرتەسککردنەوەى ئازادی ڕادەربڕین بێت . کە میدیاى ئازادی کوردی سەرکوتکرا و بەسەرمانا تێپەڕى ، ئیتر ڕێگە خۆش ئەبێت بۆسەرکوتکردنی هەموو ئازادیە کانی تریش .

muhemedhusen@yahoo.com