په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

 

 


هه‌ڵبژاردنه‌كانى ئه‌مریكا.


ئاماده‌كردنى : نیا كامیل


 

كۆنگریَسى ئه‌مریكى یه‌كه‌م دامه‌زراوه‌ی ده‌ستوریه‌ له‌ وویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كانى ئه‌مریكیدا وه‌ به‌ دامه‌زراوه‌ى یاسادانان له‌ سیستمى سیاسیدا داده‌نریَت وه‌ پیَكدیَت له‌ دوو به‌ش ، ئه‌نجومه‌نى پیران ، ئه‌نجومه‌نى نویَنه‌ران .


كاره‌كانى كۆنگریَس


كۆنگریَس هه‌ڵده‌سیَت به‌ دانانى یاسا بۆ دانانى باجه‌كان .


كۆنگریَس به‌ژدارى ده‌كات له‌گه‌لڕ سه‌رۆكى ئه‌مریكیدا له‌ دانانى گه‌وره‌ كارمه‌ندان و دادوه‌راندا وه‌ مافى كۆنگریَسه‌ كه‌ نارِه‌زایه‌تى پیشانبدات له‌سه‌ر دانانیان .


كۆنگریَس هه‌ڵده‌سیَت به‌ دامه‌زراندن و گفتوگۆ كردن و ده‌نگدانى یاساكان ، كۆنگریَس ده‌توانیَت چاكسازى له‌ ده‌ستوردا بكات .


ئه‌نجومه‌نى پیرانى ئه‌مریكا


ئه‌نجومه‌نى پیران پیَكدیَت له‌ 100 كورسى كه‌ یه‌كیَكه‌ له‌ دوو ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ى كۆنگریَس وه‌ سه‌رۆكى ئیَستاى ئه‌نجومه‌ن جیَگرى سه‌رۆكى ئه‌مریكى دیك چینى یه‌ و له‌ 20/1/2001 ه‌وه‌ هه‌تا ئیَستا ، به‌ سیفه‌تى جیَگرى سه‌رۆكى ئه‌مریكى به‌پیَى ده‌ستورى وویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كانى ئه‌مریكا ، ئه‌نجومه‌نى پیران ده‌كه‌ویَته‌ باڵى باكورى واشنتۆنى پایته‌خت . بۆ هه‌ر وویلایه‌تیَك دوو نویَنه‌ر هه‌یه‌ وه‌ ئه‌ندامانى گشتى 100 ه‌ده‌ . ئه‌ندامه‌تى هه‌ر ئه‌ندامیَك شه‌ش ساڵه‌ یه‌ك له‌سه‌ر سآ ئه‌ندامانى ئه‌نجومه‌نى پیران هه‌ر دوو سالڕ جاریَك تازه‌ده‌كریَنه‌وه‌ له‌ رِیَگه‌ى ده‌نگدانى رِاسته‌وخۆوه‌ . بۆ خۆپاڵاوتنى ئه‌ندامه‌تى له‌ ئه‌نجومه‌نى پیراندا پیَویسته‌ ته‌مه‌نى پاڵیَوراو له‌ 30 سالڕ كه‌مترنه‌بیَت وه‌ پیَویسته‌ نۆ سالڕ بیَت هه‌ڵگرى رِه‌گه‌زنامه‌ى ئه‌مریكى بیَت به‌لانى كه‌مه‌وه‌ ، ده‌ستورى ئه‌مریكى ده‌ڵیَت بۆ په‌سه‌ندكردنى یاسا پیَویسته‌ ئه‌نجومه‌نى پیران رِه‌زامه‌ندى پیشانبدات له‌سه‌رى ، سه‌رۆكى ئه‌مریكى ناتوانیَت واژۆ له‌سه‌ر رِیَكه‌وتننامه‌كان و برِیاره‌ گرنگه‌كان به‌بآ رِاپرسى و رِه‌زامه‌ندى ئه‌نجومه‌نى پیران بكات . كۆبونه‌وه‌كانى ئه‌نجومه‌نى پیرانى ئه‌مریكى له‌ واشنتۆنى پایته‌ختى ئه‌مریكى به‌رِیَوه‌ده‌چیَت .


ئه‌نجومه‌نى نویَنه‌رانى ئه‌مریكى


ئه‌نجومه‌نى نویَنه‌رانى ئه‌مریكى پیَكدیَت له‌ 435 كورسى وه‌ یه‌كیَكه‌ له‌ دوو ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ى كۆنگریَس وه‌ سه‌رۆكایه‌تى ئه‌نجومه‌نى نویَنه‌ران له‌لایه‌ن نانسى پالوسى یه‌وه‌ له‌ئه‌ستۆ گیراوه‌ له‌ 4/1/2007 ه‌وه‌ .

United States of America
وویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كانى ئه‌مریكا


 

  

 

 



پایته‌خت 38°53N, 77°02W
واشنتۆن دى.سى
گه‌وره‌ترین شار نیویۆرك
زمانى نه‌ته‌وه‌یى ئینگلیزى
حكومه‌ت كۆمارى ده‌ستورى سه‌رۆكایه‌تى فیدرِاڵى
سه‌رۆك George W. Bush (R)
جۆرج ده‌بڵیو . بۆش (كۆمارى )
جیَگرى سه‌رۆك Richard "Dick" Cheney (R)
رِیچارد دیك چینى ( كۆمارى )
ووته‌بیَژى ئه‌نجومه‌نى نویَنه‌ران Nancy Pelosi (D)
نانسى پیلۆسى ( دیموكراتى )
سه‌رۆكى دادگا John Roberts
جۆن رِۆبیرتس
سه‌ربه‌خۆى له‌ شانشینى به‌ریتانیاوه‌ وه‌رگرتوه‌
رِاگه‌یاندنى سه‌ربه‌خۆیى 4ى ته‌موزى 1776
دیانپیانان 3ى ئه‌یلولى 1783
رِوبه‌ر 9826630كم دووجا
رِوبه‌رى ئاوى % 6.76%
دانیشتوان
خه‌مڵاندنى 2008 303266000
سه‌رژمیَرى 2000 281421906
چرِى دانیشتوان 31/كم دووجا
داهاتى نه‌ته‌وه‌یى 13675 تریلیۆن دۆلار
داهاتى تاكه‌كه‌س 43444 دۆلار
دراو دۆلارى وویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كان ($)USD "$"

كات 5 بۆ 10 UTC

كۆدى ئینته‌رنیَت .us .gov .mil .edu

كۆدى ته‌له‌فۆن 01



United States Congress
كۆنگریَسى وویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كان
 

       

 





جۆر هه‌ردوو ئه‌نجومه‌نى یاسادانان
ئه‌نجومه‌نه‌كان ئه‌نجومه‌نى پیران
ئه‌نجومه‌نى نویَنه‌ران
سه‌رۆكى ئه‌نجومه‌نى پیران Dick Cheney, (R)
دیك چینى , ( كۆمارى )
له‌ 20ى كانونى دووه‌مى 2001
سه‌رۆكى كاتى Robert C. Byrd, (D)
رِۆبیَرت سى .بایرد,(دیموكراتى)
له‌ 4ى كانونى دووه‌مى 2007
وته‌بیَژى ئه‌نجومه‌ن Nancy Pelosi, (D)
نانسى پالوسى , (دیموكراتى )
له‌ 4ى كانونى دووه‌مى 2007
ئه‌ندامان 535 له‌گه‌لڕ 4 چاودیَر 1 رِیَخه‌ر
كۆمه‌ڵه‌ سیاسیه‌كان پارتى دیموكرات
پارتى كۆمارى
دواین هه‌ڵبژاردن 7ى تشرینى دووه‌مى 2006
شویَنى كۆبونه‌وه‌ وویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كان


United States Senate
ئه‌نجومه‌نى پیرانى وویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كان

 

     

 





جۆر ئه‌نجومه‌نى به‌رز
سه‌رۆكى ئه‌نجومه‌نى پیران Richard B. Cheney, (R)
رِیچارد بى . چینى , (كۆمارى)
له‌ 20 كانونى دووه‌مى 2001
سه‌رۆكى كاتى Robert C. Byrd, (D)
رِۆبیَرت سى .بایرد,(دیموكراتى)
له‌ 4ى كانونى دووه‌مى 2007
سه‌رۆكى زۆرینه‌ Harry Reid, (D)
since January 4, 2007
هارى رِیَد , (دیموكراتى )
له‌ 4 ى كانونى دووه‌مى 2007
سه‌رۆكى كه‌مینه‌ Mitch McConnell, (R)
میچ ماكۆنیَلڕ , (كۆمارى )
له‌ 4ى كانونى دووه‌مى 2007
ئه‌ندامان 100
كۆمه‌ڵه‌ى سیاسى پارتى دیموكراتى
پارتى كۆمارى
دواین هه‌ڵبژاردن 7ى تشرینى دووه‌م 2006
شویَنى كۆبونه‌وه‌ هۆڵى ئه‌نجومه‌نى پیران
پایته‌ختى وویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كان
واشنتۆن دى سى
پیَگه‌ى ئه‌لكترۆنى http://www.senate.gov


United States House of Representatives
ئه‌نجومه‌نى نویَنه‌رانى وویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كان

 

    

 





جۆر ئه‌نجومه‌نى نزم
وته‌بیَژى ئه‌نجومه‌نى نویَنه‌ران Nancy Pelosi, (D)
نانسى پالوسى , (دیموكراتى )
له‌ 4ى كانونى دووه‌مى 2007
سه‌رۆكى زۆرینه‌ ئه‌نجومه‌ن Steny Hoyer, (D)
ستانى هۆیر ,( دیموكراتى )
له‌ 4ى كانونى دووه‌مى 2007
سه‌رۆكى كه‌مینه‌ى ئه‌نجومه‌ن John Boehner, (R)
جۆن بۆهنه‌ر, ( كۆمارى )
له‌ 4ى كانونى دووه‌مى 2007
ئه‌ندامان 435 له‌گه‌لڕ 4 نویَنه‌رى بیَده‌نگ
له‌گه‌لڕ 1 رِیَخه‌رى بیَده‌نگ
كۆمه‌ڵه‌ سیاسیه‌كان پارتى دیموكراتى
پارتى كۆمارى
دواین هه‌ڵبژاردن 7ى تشرینى دوه‌مى 2006
شویَنى كۆبونه‌وه‌ پایته‌ختى وویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كان
پیَگه‌ى ئه‌لكترۆنى www.house.gov



Republican Party
پارتى كۆمارى

 





سه‌رۆكى پارت Mike Duncan
مایك دۆنكان
سه‌رۆك له‌ ئه‌نجومه‌نى پیران Mitch McConnell
میك میكۆنیلڕ
سه‌رۆك له‌ ئه‌نجومه‌نى نویَنه‌ران John Boehner
جۆن بۆهنه‌ر
دامه‌زراندن 1854
باره‌گاى سه‌ره‌كى 310 یه‌كه‌م شه‌قام ئیَس ئى واشنتۆن دى سى 20003
بیرۆباوه‌رِى سیاسى پاریَزگارى (المحافڤیه‌ )
پاریَزگارى ماڵى
پاریَزگارى نوآ
نه‌ته‌وه‌یى
پاریَزگارى لیبرِاڵى
پیَگه‌ى سیاسى ماڵى : لیبرِاڵى ماڵى
كۆمه‌ڵایه‌تى : پاریَزگارى
پابه‌ندبوونى نیَوده‌وڵه‌تى یه‌كیَتى نیَوده‌وڵه‌تى دیموكراسى
رِه‌نگ سور( نارِه‌سمى )
پیَگه‌ى ئنته‌رنیَت www.gop.com



Democratic Party
پارتى دیموكراتى





سه‌رۆكى پارت Howard Dean
هاوارد دیَن
سه‌رۆك له‌ ئه‌نجومه‌نى پیران Harry Reid
هارى رِید
سه‌رۆك له‌ ئه‌نجومه‌نى نویَنه‌ران Nancy Pelosi
نانسى پیلۆسى ( قسه‌كه‌ر )
Steny Hoyer
ستانى هۆیر ( سه‌رۆكى زۆرینه‌ )
دامه‌زراندن 1824 تازه‌
1792 كۆن
باره‌گاى سه‌ره‌كى 430 شه‌قامى باشورى پایته‌خت واشنتۆن دى سى 20003
بیرۆباوه‌رِى سیاسى ئازادى ئه‌مریكا
پیَشكه‌وتنى ئه‌مریكا
ئازادى كۆمه‌ڵایه‌تى
بیرۆباوه‌رِى سیاسى ماڵى : ناوه‌ندیَتى
كۆمه‌ڵایه‌تى : لیبرِاڵیزم
پابه‌ندبوونى نیَوده‌وڵه‌تى نیه‌تى
رِه‌نگ شین (نارِه‌سمى )
پیَگه‌ى ئنته‌رنیَت www.democrats.org

 

 

سه‌رچاوه‌ : ماڵپه‌رِى ویكیپیدیا

nyakamil@hotmail.com