٨\٣\٢٠١٥

هۆکاری وەرگۆڕانی ئامانجەکان.

هەژێن

- بەشی یەکەم -

ڕۆژی جیهانی ژن یا ڕۆژی یەکسانیی ڕەگەزیی؟

لەوانەیە زۆر جار مەبەستمان ئەو سەرەنجامە نەبێت، کە بەدەستیدەهێنین و هۆکاریش کەمتەرخەمیی یا ئاستی هوشیاریی و دەرکی هەمەلایەنەی ساتی بڕیاردانمان بێت، بەڵام بەداخەوە جێکەوتەبوونی بیرۆکەکان و ڕەتکردنەوەیان بە ئاسانی سڕینەوەی پیتێك یا واژە و دەستەواژەیەك یا هێڵکارییەك نییە لەسەر کاخەزێك، بەڵکو هەندێك جار ناچار بە ڕەتکردنەوەی بزووتنەوەیەکی مێژوویی و تێکۆشان و هەوڵی هاوڕێیانمان دەبین. ئەمە سەخت و ئازاردەرە، بەڵام ناچارین و ناتوانین بەپاساوی ڕێزگرتن لە تێکۆشانی ئەوان دڕیژە بە ناڕۆشنییەکانی ئەوان بدەین.

یەکێك لەو ناڕۆشنییانەی کە بەلایەنیکەمەوە نیو سەدە زیاترە وەك دژەشۆڕشێك بەکاردەبرێت واژەی "ڕۆژی ژنان" و واتاکانی پشت ئەو دەستەواژەیەن. کاتێك کە دەڵێین "ڕۆژی ژنان" واتە ڕۆژێك کە هیچ پەیوەندی بە ڕەگەزەکەی بەرانبەرەوە نییە، تایبەتە بە ژنان هەروەك ڕۆژی "باوك و دایك و منداڵان و هاوسێکسبازان"، کە هەستی هاودەردی و هاوخەمی و هاوخەباتی و هاوئامانجی لەوانی دیکەدا کزدەکات و پردەکانی هاوخەباتیی دەڕوخێنێت، بەتایبەت بەو جۆرەی کە فێمینیستە بۆرجواییەکان ئاراستەی دەکەن.

هەڵبەتە پێویستە من ئەوەش بڵێم، کە مەبەستی من گۆڕینی ناوی ئەم ڕۆژە "ڕۆژی جیهان ژن یا ژنان" نییە، بەڵکو مەبەستم گۆڕینی واتا و چەمك و بیرۆکە و ئامانج و بزووتنەوەکانی پشت ئەم ڕۆژەن، گۆڕینی بنەمای هزریی و میکانیزم و شێواز و شێوەی خۆڕێکخستن و چالاکی و ئاستە کۆمەڵایەتییەکانی تێکۆشانی ئەو پێناوەن. بەواتایەکی دیکە گۆڕینی "ڕۆژی جیهان ژن" لە جەژن و خۆمەستکردن و دروستکردنی دۆڵمە و سەما و نیشاندانی پۆشاکی ئێتنی و پاگەندەی پارتایەتییەوە بۆ ڕۆژی هێنانە سەرشەقامی دەنگی ئازادیخوازانە و یەکسانیخوازانەی تاکە ژێردەستەکان دژی هەڵاواردنی ڕەگەزیی و بۆ یەکسانی ڕەگەزیی، بۆ هاومافیی ڕەگەزەکان؛ ژن، پیاو، هاوسێکسگەرا و دژەسێکسگەرا و فرەسێکسگەرا و داگیرکردنی شەقام و کۆڵان و مەیدانەکان لەلایەن خوازیارانی یەکسانی هەمەلانەیە ڕەگەزیییەوە بۆ خۆنیشاندان و ناڕەزایەتی ڕادیکاڵ و جاڕدانی داخوازییەکان و پێکهێنانی ڕێکەوتنە کۆمەڵایەتییەکان و پێشکەشکردنی شانۆیی گەڕۆك و پێکهێنانی سەکۆی کۆمەڵایەتی گەڕۆك بۆ مشتومڕکردن، داگیرکردنی هۆڵی پارلەمان و بنکە-پارتییەکان و دەزگە هەڵاوێرەکانی دیکەی سیستەم و پێکهاتەی چینایەتی.

بە بۆچوونی من، کەی توانیمان ئەم ڕۆژە دەستەمۆکراوە، بکەینەوە بە ڕۆژی ناڕەزایەتی و دژایەتی کۆیلەتی ڕەگەزیی، ئەوا توانیومانە هەنگاوێك لە یەکسانی هەمەلایەنە نزیكببینەوە و ژنانێك کە خۆیان دەدەنە دەست چارەی بۆنووسراو یا خۆیان دەسووتێنن، بکێشینە ڕێزی تێکۆشان و حەزکردن لە ژیان و هیواداری بە ئازادی و تێکۆشان بۆ یەکسانی و دادپەروەریی.

بەڵام ڕووداونی وەها شتێك ئەستەمدەبێت، ئەگەر نەتوانین گشت توێژەکانی کۆمەڵ، پیاوان کە باوك و برا و هاوسەر و هاوکار و هاوپۆل و هاوپیشە و هاودەردی ژنانن، منداڵان کە منداڵ و فێریار و خوێندکاری بەردەستی ژنانن، ..تد نەکێشینە نێو وەها بزووتنەوە و تێکۆشانێك، کە ئامانجی هەڵوەشاندنەوە و بەرگرتن بێت بە هەڵاواردنی ڕەگەزیی بە هەموو جۆرەکانییەوە [چەوسانەوەی پیاو بۆ ژن، چەوسانەوەی ژن بۆ پیاو، چەوسانەوەی هەردووك بۆ منداڵی مێیینە، چەوسانەوەی هەردووك بۆ ئەوانەی جۆرە حەزێکی دیکەی سێکسییان هەیە، چەوسانەوەی ئایین و کولتوور و سیستەمە ڕامیارییەکە لەسەر هەردوویان]، ئەوا نەمانی هەڵاواردن و چارەسەری پرسی ڕەگەزیی لە کۆمەڵی سۆسیالیستیشدا وەك خەونێکی ئاسمانی دەمێنێتەوە و هەرگیز و هیچ کات مرۆڤایەتی پێی ناگات.

بێجگە لەوە، هەر چارەسەر و بەرهەڵستی و هەوڵێك لە نێوندی ژیان و کار و خوێندن و پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکانەوە سەرهەڵنەدات، ئەوا سەرەنجام بێجگە لە بەڵینی سەرخەرمان واوەتر نابێت و ناڕوات و بەڵێنی ڕزگارکردنی ژنان، کرێکاران، منداڵان، کەمینەکان و کۆمەڵ لەلایەن هەر کەس و گروپ و پێکهاتە و سیستەمێکەوە، زۆر خراپتر و نائومێدکەرترە لە دژایەتییەك کە چەوسێنەران ڕاستەوخۆ دژی ئێمەی چەوساوە ئەنجامیدەدەن، چونکە دژایەتی دوژمن بۆ شۆڕش، شۆڕشگێران بە ورەتر و بڕواپتەوتردەکات، بەڵام بەلێنی سەرخەرمان و قوۆستنەوەی خۆشباوەڕیی چەوساوان، چەوساوان نائومێدتر و بەدبەختردەکات، بۆ نموونە نائومێدیی و بێباوەڕیی و دژەشۆڕشییەك کە دەسەڵاتداریی بۆلشەڤیکەکان و مائۆتسی تۆنەکان و کێم ئێل سۆنگییەکان و کاسترۆییەکان و چاوشیشکۆییەکان لە کۆمەڵە ڕاپەڕیوەکاندا بەرهەمیانهێنان، هەموو تەمەن و هەوڵ و پیلانەکانی سەرمایەداری لە چەند سەدەدا نەیتوانی بەرهەمیانبهێنێت و بیانکاتە بەشێك لە ئاوەز و کولتوور و ژیانی خەڵك.

٧\٣\٢٠١٥

ماڵپه‌ڕی هه‌ژێن