|
|
|
مەرگ بۆ دیموکراسی.
عه‌بدوڵا مەحمود
لەم کورتە وتارەدا مەبەستم نییە ئەو چەمکە بە بیر بێنمەوە کە دیموکراسی یەکسان نییە بە ئازادی و ریوایەتێکی درۆینەی بزوتنەوە بۆرژوازی و حزبەکانیەتی بۆ خۆڵکردنە چاوی خەڵکی، شێواندنی ڕاستی چەمکی ئازادی یە. ئەوە ئاشکرایە کە دیموکراسی بەرهەمی نیزامی سەرمایەدارییە، لەگەڵ ئەو لەدایک بووە. بەدەستەوەگرتنی لەلایەن بۆرژوازیەوە ئەگەر لەسەرەتادا بۆ وەستانەوەو کۆکردنەوەی خەڵک لەدژی سیستەمی فیودالی دەسەڵاتی و کلێساو پاشایەتیدا، سەرچاوەی گرتووە، بەڵام هاوکات لەگەڵ خۆیدا هەوڵێکی بۆرژوازی بووە بۆ لەقاڵبدانی ئازادی. تاڕادەیەکی زۆریش بۆرژوازی توانیویەتی چەمکی دیموکراسی بەعنوانی ئازادی دەرخواردی کۆمەڵگا بدات. و لەڕێگایشەوە دەستی ئاوەڵابێت، بۆ بەرتەسککردنەوەی ئازادی و ئازادیخوازی.
بەڵام نابێ ئەوە نادیدەبگرین کە دیموکراسی لە سەردەمی ئێستای کۆمەڵگای بەشەریدا، زۆر دوورکەوتۆتەوە لەو ماناو دەلالەتانەش کە لە دوو سەدەی ڕابردوودا، بوویەتی.
ئەمرۆ دیموکراسی دەتوانێ نەخشەو سیاسەتی ملهوڕانەی زلهێزەکان بە ناوی دیموکراسیەوە دەرخواردی بەشەریەت بدات و کرێگرتە هەمەڕەنگەکانی وابەستەی ئەم نیزام و دەسەڵاتەش، لە نووسەرو ڕۆژنامەنوسانیەوە، تا شانۆکارو هونەرمەندانی، تا سیاسیە بێبەهرەکان.... هەمویان بەڵێ بدەن لەو دیموکراسیە. تەنانەت هەوڵی بێوچانی ئینسانی ئازادیخوازو بزووتنەوە پێشکەوتنخوازەکانیش بخەنە لیستی تیرۆر و دژی دیموکراسیەوە، هەوڵی بزوتنەوەیەک بۆلابردنی زوڵمی قەومی بە تیرۆر بچوێنن هەروەک چۆن هەوڵی مانیلا بۆ کۆتاییهێنان بە ئاپارتایدی ڕەگەزی بە سەرەرۆیی و ناویشی لە لیستی تیرۆردا، تۆمارکرابوو.
ئێستا دیموکراسی بەتەنها حیکایەتێکی مێژووی نییە، با زۆر نەڕۆین و نیگایەکی ڕاگوزەر بە دیموکراسی ژێر سایەی دەسەڵاتی کوردیدا بکەین.
ئەگەر دەنگدان و بەشداریکردنی ئازادانەی هاوڵاتیان لە دەنگدانەکاندا، لە هەندێک لەوڵاتانی کراوەو پێشکەوتوی بورژوازیدا، ناوەرۆکی دیموکراسی بێت، کە ڕاستی لەمەدا هەیە و واقعی یە. بەڵام بەڕاستی دیمکراسی لە کوردستان یانی چی؟ چۆن ممارەسە دەکرێت؟ ئەو حزبانەی ڕۆژی هەزار جار لە بڵندگۆکانی حزبەوە بانگەشەی دیموکراسی و ئازادی و پارستنی مافی مرۆڤ دەکەن، لەکوێی ئەو دیموکراسییەی بۆرژوازیدا وەستاون؟
سەرنجێکی ڕاگوزەر لە ڕووداوەکانی 20 ڕۆژی ڕابردوی کوردستان، بەسە بۆ ئابڕوبردنی ئەو دیموکراسیە بۆرژوازیەی حزبەکانی کوردستان و نووسەرە گەمژەو بەنرخی نانخۆرەکان و سیاسیە کاڵفام و مۆڵەتپێدراوەکانیان و ڕۆژنامەنووس و هونەرمەندان و مێژوونوس و میدیای بە کرێگیراو و کۆنەپەرست بەشێوەی گشتی دەرخواردی کۆمەڵگای ئەدەن.
خۆپیشاندانەکانی شارەکانی کوردستان کە بەدوای دەنگدانی ئەنجومەنی نیشتمانی عیراقی!! لەپەیوەند بە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکان لە 22 تەموزدا، یەکێتی پارتی ڕێکیان خست، ئابروی دیموکراسیان برد. نەک لەبەرئەوەی ئەوان بانگەوازیان کردبوو، ئەمە مافێکی سروشتی هەموو حزب و گروپ و لایەن و کەسێکە بانگەشەی خۆپیشاندان و بانگەوازی بەشداری خەڵکی لەوخۆپیشاندانانەدا بکات. ئەوەی کە بینرا لەگەڵ بانگەوازەکەدا بۆی، هەڕەشەو چاوسورکردنەوە بوو. هەڕەشەی نابڕین و موچەبڕین بوو لە خەڵکی ئەگەر بەشداری خۆپیشاندانەکان نەکەن. وە لەڕێگای ئەم ترس و تۆقاندن و نابڕینەوە وەکو بەعس خەڵکیان هێنایە سەرجادەو شەقامەکان جمەیان دەهات لە دیموکراسی!! ئەمە ئەو دیموکراسیە بوو کە دەسەڵاتی کوردی نیشانداین، و سیمای سیستمێکی تاسەر مۆخ دابڕاوی لە خەڵک و هاوکات سەرکوتکەرو نادیموکراسی پیشانداین. هاوکات میدیای کۆنەپەرست و ڕۆژنامەو نوسەری دژی ئازادی و هەموو ئەوانەی بێدەنگەیان لەو رەفتارە هەڵبژارد، پەیامەکەیان چەپڵە لێدان بوو بۆ حزب قائیدو سیستەمی بەعس ئاسا.
ئەم ماوەیەی دوایش هەردوو حزب بەقسەی خۆش و بەبانگەواز خەریکی ئەوە بوون کە خەڵک بهێنە پای ئەوەی سەردانی بنکەکانی کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکان بکەن ناویان تۆمار بکەن تا دڵینابن لە ڕاست و دروستی ناوەکانیان، بەڵام بڕێکی یەکجار کەم سەردانی بنکەکانی دەنگدانی کرد، بەدوای چەندجار درێژکردنەوەی مۆڵەت بۆ سەردانی بنکەکان و خستنەگەری ماشێنێکی ڕاگەیاندن بە پاڕانەوەو دەستەودامێن بوونی ئەوقاف و مەلاکان و کۆبونەوەو... دیسان خەڵکی بەهەندی نەگرت و دیسان %10 خەڵک ئامادەیان نەبووە بچن و سەردانی بنکەکانی باڵای کۆمیسۆنی هەڵبژاردنەکان بکەن. ئێستا شوکر دیموکراسی بەرقەرارە، ئەمجارە کەوتونەتە هەڕەشەی نابڕین و موچەبڕینی هاوڵاتیان ئەگەر نەچن بۆ تۆمارکردنی ناوەکانیان و کۆدی دەنگدانیان پێنەبێت. دیسان دەیانەوێ بەزۆر خەڵکی راپێچی بەردەم بنکەکانی کۆمسیۆن بکەن.
ئەمە تەنها دوو نمونەیە لەسەر دەنگدان و بەشداری خەڵکی لە دەنگدانەکان و خۆپیشاندانێک کە خۆیان بانگەشەیان بۆ کردووە، ئەمە میحوەری دیموکراسی بۆرژوازیە کە فەزڵفرۆشی پێوەدەکرێت لە دنیادا، کەچی بەم شێوەیە دەسەڵاتی کوردی مامەڵەی دەکات.
ئێستا دەبێ بپرسین دەسەڵاتێک کە بەزۆر وهەڕەشەی نانبڕین خەڵکی بخاتە سەرشەقام و بەهەمان هەڕەشەی موچەبڕین و تەنانەت تەشیرو بێحورمەتیکردن بەخەڵک خەڵکی ناچار بکەن بەشداری دەنگدان بکات. دەبێ چۆن وەڵامی خۆپیشاندانی ئازادانەی خەڵک بدەنەوە، ئەمە خەلیفان بەڵگەی ناوێ. ئەمە عبدالستار تاهیر شەریف و سۆرانی مامە حەمە بەدواداچوون هەڵناگری؟ ئەمەش هەڵەبجەو کەلارو ڕانیە قوربانیەکانی دیارن.... قەتلگاو ئۆقیانوسی توندوتیژی و فوارەی خوێنی هەمەڕۆژەی ژنان بەدەستی پیاوسالاران و یاسای سەرچاوەگرتوو لە ئیسلام و بەعسیش پێویستی بە باسکردن نییە.
یەکێتی و پارتی و گشت بزوتنەوەی قەومی کورد بە نووسەرو شاعیریەوە، بە مێژوونوس و سیاسیەوە، بە ڕۆژنامەنوسان و راڤەکەرانی ڕووداوە سیاسیەکانیەوە، بەهونەرمەندان و خۆبەفەیلەسوف زانەکانیەوە، ئاوا ڕێزی دیموکراسی بگرن، دەبێ دیموکراسی چەندە قەرزاری هەوڵی شەورۆژەو نەپساوەی ئەم دەسەڵات و قارەمانانەی دیموکراسی بێت کە بریار بووکوردستان بکەنە دەروازەیەک بۆ عێراقی داڕوخاو چەندین دەهەی دەسەڵاتی خوێنڕێژی پێشوی بەعسش.
کفری ئەم دیموکراسیخوازانە بەرامبەر بەدیموکراسی ئەوەیە، ناچن بپرسن ئەو هۆکارانە چین کە خەڵک ئامادەنییە، بەدەنگ بانگەوازەکانیانەوە بێت. و ئامادە نییە چیتر بەئاسانی مل بە وادەو بەڵێنەکانیان بدات؟ ئامادەشە ئەگەر دەستی زۆرو نانبڕینی لەسەر لابەرن بکەوێتە گیانی دەسەڵات و بەرپرسەکانی و....
دەسەڵاتێک هەمان سیماو فەرهەنگی بەعس لە پەیوەند بە دیموکراسیەوە بەرهەم بێنێتەوەو پیادەی بکات، دەسەڵاتێک نزیک بە 18 ساڵ، خەڵکی لە تاریکیدا رابگریت و ئاوی خواردنەوەی پاکی بۆ هاوڵاتیانەکەی بۆ دابین نەکرێت، و بێکاری ئۆدویەکی بەرین بێت و خەبەرێکیش لە بێمە بیکاری نەبێت، کرێ کرێکاران و کارمەندان بەشی کرێ خانویەکی گونجاو نەکات، بناغەکانی سیستەمی پەروەردە خوێندن، لە ڕیشەوە نەگۆرێت، یاساکانی بەعس لەکوردستان توڕ نەدات، گوێ لە ئازارو هاواری خەڵک میدیای ئازادو دەستەمۆنەکراو نەگرێت، خزمەتگوزاری و لانی کەمی ئازادیەکان و مافە فەردی و مەدنییەکان دابین نەکات، خۆی تیرۆی ئابوری کۆمەڵگاو داهاتەکەی بکات و هەڵی بلوشێ، خواردن و دەرمانی ئیکسپار دەرخواردی خەڵکەکەی بدات، پرۆژەکانی لەگەڵ تەواوبووندا پێویستیان بە چاکسازی و دوبارە نۆژەنکردنەوە هەبێت. دیکتاتۆری بازاڕ دەستی نابێتە بینەقاقای خەڵکی، ژینگە وێران بووبێت، ژنان و قەسابی بکرێن و ئەمنیەتی خێزانی و کۆمەڵایەتیان نەبێت، لاوان و تازەلاوان ئاواتی بۆ سەرەتاییترین ماف بخوازن، هێرش هەموو ڕۆژەبێت بۆسەر ڕۆژنامەنوسانی ئازادو پێشکەوتنخواز، بۆسەر میدیای نیمچە ئازادو ناحزبی، داوای حزب و کۆمەڵەکانی دەرەوەی فەلەکی دەسەڵات بۆ وەرگرتنی مۆڵەتی رەسمی ویاسایی پشتگوی بخرێ و ڕێگری لێبکرێ، ..... تەنانەت لەناو خۆیاندا نەتوانن ڕێکەوتننامەی ئیمزاکراوی خۆیان بۆ یەککرتنەوەی 3 ئیدارە بەچەندین ساڵ رێکبخەنەوە، لە هەموو ئەوانەش واوەتر ئایندەی کوردستان بخەنە گرەوی سات وسەودا لەگەڵ هیزە ناسیونالست و شوفینزمی عەرەبی و ئیسلامی و هەوڵی لکاندنەوەی کوردستانی 18 ساڵ دابڕاو بەعێراقەوە بدەنەوە، دەبێ ئەم دەسەڵات و حزبانەو ئەوکەسانەی بەرگری لەم دەسەڵات و ئیدارەیە دەکەن، مەعدەنی کام کۆمپانیای دیموکراسی بن. و خەڵکیش بە چ حەقێک دڵی بەم حزبانەو بە سیاسەت و هەڵوێست و ڕێگاچارەو بانگەشەکانیان خۆش بێت و بچن بۆ دەنگدان و خۆپێشاندانی حزبی قائیدو نەڵێن مەرگ بۆ دیموکراسی.
abdulla.mahmud@gmail.com
|
