       |
|
خه‌نیبوون ب کۆله‌تیێ .
سیامه‌ند هاریکی هۆزانڤان وجڤاکناسێ گه‌لێ مه،جگه‌رخۆین ..ێ نه‌مر دهه‌لبه‌ستا خوۆ یا بناڤێ..شام شه‌کره به‌لێ وه‌لات شیرینتره،درێزا داویێ دا دبێژیت..
جگه‌رخوینه لاوێ ته هه‌ر دنالیت ژبه‌ر ژانا نه‌زانی و خه‌زانی
ب نێرینا من مامۆستایێ نه‌مر ،باش سه‌ده‌مێن وان هه‌موو ئێش وژانان یێن وه‌کو بنده‌ستیێ ،کۆله‌تیێ،پاشکه‌فتنی وخۆخواریێ و...هتد. دڤان دوو رێزین هه‌لبه‌ستێ دا یێن ده‌ستنیشانکرین،هه‌روه‌کی چاوا دچه‌نده‌ها هه‌لبه‌ستێن خوه یێن دی دا، سه‌رۆکانیێن ئه‌و دوو ده‌رد ژی ژێدهێن ده‌ستنیشانکرین. ئه‌گه‌ر راسته،لگۆری وان به‌لگه‌یێن دیرۆکی،ئه‌م گه‌له‌کێ که‌ڤنارین د رۆژهه‌لاتا ناڤین دا،بتایبه‌یی شوینوارێن دبێژنێ ..مه‌زۆپوتامییا..وارگه‌هێن چه‌نده‌ها شارستانیانیێن مه بوونه،ئه‌رێ مه وه‌ک میراتگرێن وان د ئالیێ کۆلتووری دا ب کێمی چه‌ند هیلایه وپاراستنه،یێنکو شۆپێن وان دچه‌نده‌ها سه‌دسالان دا هه‌ردناڤ وێ جڤاکێ دا دمینن،چۆنکی به‌رهه‌مێن كۆلتۆری،نه متایه‌کێ هشکن لگۆری نێرینا من،هه‌تاکو وه‌ک سه‌روه‌ت و سامانێ هشکێ وه‌لاتێ خوه پرۆپاگه‌ندا بۆ بکه‌ین و ببێژین، مانێ باهۆزه‌ک هات وهه‌موو تالانکر ولسه‌ر ڤێ ئاخێ ره‌نین و به‌س ژوی باغێ ره‌نگین،هنده‌ک گۆلێن ره‌ش و سیس یێن مایی. باشه پا بۆچی،هه‌موو گه‌ل و نه‌ته‌وێن دی یێن وێ ده‌ڤه‌رێ وه‌ک فارس ،عه‌ره‌ب ،رۆم ..هتد.تا نها ژی لگۆری گه‌له‌ک به‌لگه‌یان ،ئه‌و خۆلک وخه‌سله‌ت ئیرۆ ژی ب کاروبارێن وان یێن رۆژانه‌ڤه ددیارن،گرێدانه‌ک باش ژی ب وی کۆلتۆری(که‌له‌پۆری) ڤه یێن مایی،لسه‌ر وان بنگه‌هان ژی لگۆر ده‌می تشتێن نۆی ژێ زێده‌دکه‌ن.
ئه‌م ژی وه‌ک کۆرد، هه‌رێ دبێژین نانێ مه ب پێخوارنێن وان،لێ باوه‌رناکه‌م تا ئه‌ڤرۆ ژی ئه‌م بزانین،سه‌ررۆینک و پێخوارنێن وان چ بوون. هنده‌ک جاران ژی سه‌رپێهاتی یا..وی پیره‌مێرێ کۆ خوه دسه‌ر جۆکێ را هاڤێتی و ده‌نگ لێهاتی،لپشت خوه زڤری وگووت ،ئه‌ی پیری،پاشی ده‌مێ ل پشت خوه نێری و که‌س نه‌دیتی، راستییا خوه گووت،ب جه‌حێلانیا خوه ژی ئه‌ز هه‌ر ئه‌ڤ مێره بووم. ئه‌ز بباوه‌رم ژی دڤێ جیهانێ دا که‌س،ل پشت مه نه‌مایه و ژبه‌رهندی ژی مه بنده‌ستی یا گه‌لێن ل هه‌موو جیهانێ نه‌زانتر یا قه‌بۆلکری و کۆلێن واناینه. ژبه‌رهندێ گۆمانێن مرۆڤی پتر لێدهێن،ده‌مێ جڤاکا مه یا ئیرۆ و وان به‌لگه‌و گووتنێن دیرۆکێ دده‌ت به‌رهه‌ڤ،کۆ هه‌ردوو ل سه‌رۆکانیه‌کێ بن. ده‌مێ ئه‌ز ڤان گووتنان دبیژم،هنده‌ک هه‌ڤۆکێن ،کۆ تا نها ژی نیشان و درۆڤێن وان دناڤ ژیانا رۆژانه‌یا گه‌لێ مه دا بتایبه‌تی ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان و هنده‌ک ده‌ڤه‌رێن دی دئاشکارن ،وه‌ک بنگه‌ه دگرم.
وه‌ک میناک...هه‌ڤۆکێن بێ تۆره یێنکۆ د جڤاکا مه دا، کرینه هێمایێن(درویشمێن) رێزگرتنێ وسه‌ربلندیێ وپیڤک بۆ پیڤانا ئاستێ ب تۆره‌یی و بێ تۆره‌ییا مرۆڤان، رۆژانه ژی چینا به‌لنگازا خه‌لکێ مه، بتایبه‌تی ژی ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان، هزار جاران خۆه و زارۆیێن خوه دکه‌ن خۆلام و خدامێن خه‌لکی و بتایبه‌تی ،وه‌ک ئه‌و دبێژن.. ده‌مێ ئه‌م دگه‌ل مرۆڤێن ماقویل بئاخڤین ،ئه‌رکه‌که(بنبارییه‌که) لسه‌ر مه چینا هه‌ژار کو ب ڤان گووتنان دانۆستاندنێ دگه‌ل بکه‌ین.مرۆڤێن ماقویل..لنک خه‌لکێ مه..درێزا ئێکێ دا ئاغانه،شێخن،به‌گن،میرن ،پسمیرن،مه‌لانه ،سه‌ییدن..هتد. گه‌له‌ک که‌س شانازیێ ژی پێدکه‌ن و وه‌سا دزانن کوبلندترین هه‌ڤۆکێن رێزگرتنێ نه وێ چینا سه‌رده‌ست ئه‌و هۆیکریێ ،بێیکۆ بزانن چ حنێر ل پشت دایه،ئه‌رێ مه‌ره‌ما سه‌ره‌کی یا ده‌سه‌لاتدارین وی ده‌می ومیراتگرێن وانێن ئیرۆچنه و چبوون .
ب نێرینامن هویکرن و رائینانا وی خه‌لکی بوو کۆهێدی هێدی ئه‌ڤ گووتنه وه‌ک خارن و ڤه‌خارنان،ب پێتڤیێن خوه یێن ژیانێ یێن رۆژانه ببینن،وه‌ک وان جانه‌گایێن بده‌ستیێن جۆتیارێن شاره‌زا و ب زه‌ڤه‌ربۆ جووتی دهێن هویکرن(عه‌لماندن) دبینی وه‌سا دخه‌رجیننه به‌ر نیره‌یی، دێ بیژی پیره‌گانه،ده‌مێ نیره د ده‌ستێ جۆتیاری دا دیت،یه‌کسه‌ر دێ ملێ خوه بۆ نیره‌یی خوارکه‌ت. ئه‌ز ل وێ باوه‌رێ مه ستووخاری و راوه‌ستیانا نه‌زانێن مه ل به‌رامبه‌ر فه‌رمانێن وان میراتگر و ده‌سه‌لاتداران دا ئیرۆ ژی،هێشتا ژ کێنجا وێ په‌روه‌ردا گه‌مارا به‌ری چه‌نده‌ها سالانه ژ مه را مایی . هه‌روه‌سا د ژیانا رۆژانه‌دا مخابن دهێنه پراکتیزه‌کرن وه‌لێهاتنه کۆ ئیرۆ دگه‌ل هه‌مووکه‌سێن ده‌ورۆبه‌رێن خوه ژی ب هه‌مان په‌یڤ وهه‌ڤۆکان ب ئاخڤن و یێن بۆیه زمانێ رێزگرتنێ، لێ ئه‌گه‌ر لێ بنێرین و ڤه‌کۆلین،تشتێ کۆ مه د زاراڤێ کرمانجی دا تا نۆکه‌ژی نه‌هه‌یی هه‌ڤۆکێن رێزگرتنێ نه. ئه‌م تا ده‌مه‌کێ درێژ ژ خوه نه‌دپرسین، بۆچی ڤان مرۆڤان هنده ئه‌ڤ گووتنه د پێخۆشن لێ ئه‌و بخوه ب هیچ ته‌رزه‌کێ بکارنائینن.ل کودرێ هات ئه‌ڤ کولتووره وبۆچی بانه‌ک و دوو بایه.باوه‌رناکه‌م وان مرۆڤێن ناڤهاتی ب هیچ ته‌رزه‌کێ و رۆژه‌کێ ژ رۆژان ئه‌و گووتن ژ ده‌ڤین وان ده‌رکه‌تبن،هه‌تا دگه‌ل ئێک و دوو ژی،چۆنکی بخوه ب کێمانی دزانن .
ب راستی ژی ئه‌و که‌سێن د ژیانێ و رۆمه‌ت وبهایێن ژیانێ گه‌هشتبن،فهێتی یه‌کا مه‌زنه بۆ مرۆڤان،تا وی راده‌یی که‌سایه‌تی یا خوه بشکینن،یان نه‌زانن د کیش سه‌رده‌می دا دژین،گۆنه‌ها زارۆکین وان چی یه،کۆ هێشتا د لاندکێ دا بکه‌ن خۆلام و خدامێن خه‌لکی. به‌لێ پێتڤی یه،ئه‌م خه‌زانی ونه‌زانینی یا گه‌لێ خوه یا دۆهی و ئیرۆ،ب ئاستێ زانابوون وتێگه‌هشتنا وان رێبه‌ر و ده‌سه‌لاتداران ڤه بۆ ژیانێ گرێبده‌ین ،هه‌روه‌سا دلسۆزی یا وان بۆ وی گه‌ل و وه‌لاتێ دبن سیها وان دا و وانا برێڤه‌دبر. چۆنکی ل گۆری نێرینا من تا ئیرۆ ژی ترسا هه‌ری مه‌زنا رێبه‌رێن مه ژ زانابوونا گه‌لێ مه‌یه،وه‌سا هزردکه‌ن کۆ ئه‌گه‌ر گه‌ل زانا و هۆشیار بۆ،ئێدی که‌س قه‌ستا کۆشک و ته‌کیا ودیوانخانا و مزگه‌فتان ناکه‌تن و رۆژێ سه‌دجاران دلێن وان خۆشناکه‌ن ونابێژنێ ئه‌ز خۆلام و ئه‌ز به‌نی دێ وه‌ک( کپی) ژ خوه‌را بینن.
ژبه‌رهندێ ب هه‌موو هێزا خوه و به‌رنامه یێن دارژتی ل دژی ڤان هه‌ودانان،هه‌رده‌م یێن دناڤ لڤ و ته‌ڤگه‌ران دا. باشه که‌نگی رێبه‌رێن مه ژی،دێ رێز و رۆمه‌ته‌ک بۆ که‌د وخۆهو و خۆینا ڤی گه‌لی هه‌بیتن و دێ تێگه‌هن،کۆ هه‌تا گه‌له‌ک هۆشیار و زانا ببیت،دێ کارێن وان یێن رێڤه‌به‌ریێ ژی بسناهی تر لێکه‌ن ودێ دهه‌می ئالی یان دا جڤاک ساخله‌م بییتن و به‌رهه‌مێن وان یێن ئافراندنێ ژی، دێ چه‌ند قات بن و به‌ریک و بانکێن وان ژی ،دێ تژیتر لێهێن به‌س به‌لکی تاپۆکرنا باژێر و مه‌زرایان هنده‌ک بهێنه ئاسته‌نگکرن ،چۆنکی د وی ئالی ژی دا دوورنینه گه‌ل زانا ببیت و ژ وان را ببێژیت ،ئه‌ڤه ژی وه‌ک گه‌له‌ک تشتێن دی به‌شه‌کن ژ سه‌روه‌ت و سامانێن ڤی وه‌لاتی و مه هه‌مویان به‌هرا خوه دڤێت،ئه‌گه‌ر تشته‌ک ژێ مابیت. (((چۆنکی گه‌ل و هنگی ئه‌و ده‌م ژی دێهێت،کۆ ببێژین نه‌خێر ئه‌م ب وان په‌یڤان،خه‌نی نه‌بووین و چ نه‌دامه‌و هه‌ر وه‌کو ئه‌رک مان بۆ مه،لێ نه‌بوونه سه‌رفیرازیه‌ک ژی د دیرۆکێ دا بۆ هه‌وه))) باش بزانن.ئه‌گه‌ر جگه‌رخوینێ نه‌مر ژی ژ راببیته‌ڤه جاره‌ک دی نابێژیتن...
چ ره‌هن به‌له‌کن د بۆرجادا رۆینشتی لێ ئه‌م چرا پێخاس ره‌به‌ن ژار و بێ سه‌روه‌ر نه ئه‌ز ته‌نێ به‌له‌نگاز هه‌موو بۆنه جگه‌رخوین چ باژار و چ گۆند چ عێل و چ کۆچه‌ر
ژبه‌رهندێ هیڤیدکه‌ین ژ ئیرۆ ۆپێڤه ب به‌رنامه و ب ده‌ستوور و ب یاسایێن هه‌مده‌می ئه‌رک ومافێن مه هه‌موویان بهێنه ده‌ستنیشانکرن وکه‌س خوه د وه‌لاتێ مه دا (ب رازقێ رزقان) نه‌زانیت و که‌س ژی خوه بێ به‌هر و مافخۆر نه‌بینینیتن ،دا ده‌رز نه‌که‌ڤنه‌ف وان دیواران و( قه‌ل) جاره‌ک دی تێرا نه‌فرن .دا وی چاخی هه‌می پێکڤه سه‌رفیرازی یه‌کێ ژ خوه‌را د دیرۆکێ دا بنه‌خشینن، ونفشێن بهێن ژی ببێژن............ هه‌وه ڕووی دسپیبن و شانازیێ ب مه وخوه و بکه‌ن. .......................................................................... تێبینی: 1.گه‌له‌ک جییان گه‌ره‌ک بۆ ئه‌ز هێمایا.پرسیارێ..دانم لێ مخابن،من نه‌بوو،نه‌دیت .
به‌رلین
|
